Nowe obywatelstwo i patriotyzm na pograniczu kultur: międzykulturowy kontekst

• Authors: Alicja J. Szerląg

Title variants

EN

New citizenship and patriotism at the cultural frontier: a cross-cultural context

Abstracts

PL

Różnicowanie się kulturowe państw z jednej strony dekonstruuje model homogenicznej wspólnoty narodowej, a z drugiej strony wymaga utrzymania stabilności instytucji demokratycznych w sytuacji, gdy jego odmienni kulturowo obywatele są coraz bardziej odporni na przymusową asymilację i podporządkowanie. Państwo wielokulturowe winno bowiem aktywnie chronić tożsamości kulturowe swoich obywateli. W efekcie ujawniają się dylematy związane z pojmowaniem obywatelstwa i patriotyzmu, dla których kontekstualnymi odniesieniami stają się wielokulturowość na poziomie państwa oraz międzykulturowość na poziomie indywidualnego obywatela. Stąd różne rodzaje nowego obywatelstwa i patriotyzmu, z modelowymi ich ujęciami, których odczytanie autorka czyni przedmiotem artykułu. Eksponuje wielokulturowość ujawniającą nowe obywatelstwo oraz międzykulturowe konotacje patriotyzmu. Jako użyteczne uznaje spojrzenie na te kategorie z perspektywy pogranicza kultur. W odniesieniu do filarów współistnienia na owym pograniczu, dokonuje konceptualizacji obywatelstwa i patriotyzmu. Wskazuje na ich wielowymiarowy charakter o międzykulturowej konotacji. Postrzega je jako czynniki integrujące zróżnicowane kulturowo społeczeństwo. Ich narodowo-kulturowa, tożsamościowa oraz wspólnotowa proweniencja nadaje procesowi integracji międzykulturowy charakter. Tak pojęta integracja sprzyja ewolucji państwa narodowego w kierunku heterogenicznej wspólnoty narodowej, funkcjonującej w jego granicach.

EN

The cultural diversification of states deconstructs the model of a homogenous national community, yet it requires the maintenance of the stability of democratic institutions in a situation where culturally different citizens are increasingly resistant to forced assimilation and subjugation. A multicultural state must actively protect the cultural identities of its citizens. Some dilemmas arise in the understanding of citizenship and patriotism, for which state multiculturalism and interculturalism at the level of an individual citizen become contextual references. Therefore, the subject of this article is the different types of new citizenship and patriotism, with model approaches to them. The author exposes multiculturalism, revealing the new citizenship and intercultural connotations of patriotism. She looks at these categories from a cultural borderland perspective. With reference to the pillars of coexistence identified on the basis of empirical research in this borderland, the author conceptualizes intercultural citizenship and patriotism. She also points to their multidimensional nature with an intercultural connotation. The author sees them as integrating factors of a culturally diverse society. Their national-cultural, identity, and community provenance gives an intercultural character to the integration process. Integration conceived in this way fosters the evolution of the nation-state into a heterogeneous national community operating within its borders.

Keywords

PL

wielokulturowość; obywatelstwo; patriotyzm; pogranicze kulturowe; integracja międzykulturowa

EN

multiculturalism; citizenship; patriotism; cultural borderland; intercultural integration

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2023
• Volume: 22
• Issue: 3
• Pages: 52-63

Dates

published

2023

Contributors

author

Alicja J. Szerląg

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000207733245

References

• Adler, R.B., Rosenfeld, L.B. i Proctor, II R.F. 2021. Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
• Burszta, W.J. 2009. Obcość wielokulturowa. W: Angutek, D. red. „Obcy” w przestrzeni kulturowej współczesnej Europy. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, ss. 15–33.
• Callan, E. 2002. Democratic Patriotism and Multicultural Education. Studies in Philosophy and Education. 21, pp. 465–477.
• Citrin, J., Johnston, R. and Wright, M. 2012. Do Patriotism and Multiculturalism Collide? Competing Perspectives from Canada and the United States. Canadian Journal of Political Science / Revue canadienne de science politique. 45 (3), pp. 531–552.
• Doubt, K. and Tufekci’c, A. 2019. Ethnic and National Identity in Bosnia-Herzegovina: Kinship and Solidarity in a Polyethnic Society. Lanham Maryland: Lexington Books.
• Karwowski, W. 2007. Patriotyzm jako wartość – mit czy rzeczywistość? W: Maliszewski, W.J. red. Komunikacja społeczna a wartości w edukacji. Nowe znaczenie i sytuacje. Humanistyczne (i inne) konteksty komunikowania „się” i „Ja” w obszarze wartości wewnątrz edukacji. T. 1. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 209–221.
• Kostakopoulou, D. 2006. Thick, Thin and Thinner Patriotisms: Is This All There Is? Oxford Journal of Legal Studies. 26 (1), pp. 73–106.
• Kymlicka, W. 2003. Multicultural States and Intercultural Citizens. Theory and Reearch in Education. 1 (2), pp. 147–169.
• Laborde, C. 2002. From Constitutional to Civic Patriotism. British Journal of Political Science. 32 (4), pp. 591–612.
• Nikitorowicz, J. 2013. Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej? Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls.”
• Parekh, B. 1996. Minority Practices and Principles of Toleration. The International Migration Review. 30 (1) Special Issue: Ethics, Migration and Global Stewardship, pp. 251–284.
• Skarżyńska, K. 2008. Rodzaje patriotyzmu. Czy i jak osobiste doświadczenia oraz wychowanie różnicują postawy narodowe? W: Dudzikowa, M. i Czerepaniak-Walczak, M. red. Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie. T. 4. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, ss. 55–72.
• Solarczyk-Szwec, H., Majchrzak-Ptak, K. i Szwech, A. 2018. O patriotyzmie w świetle dzienników Haliny Semenowicz. Inspiracja dla uczenia się współczesnych. Dyskursy Młodych Andragogów. 19, ss. 23–38.
• Spry, C. i Hornsey, M. 2007. The influence of blind and constructive patriotism on attitudes toward multiculturalism and immigration. Australian Journal of Psychology. 59 (3), pp. 151–158.
• Szerląg, A. 2022. Filary współistnienia na pograniczu kultur. Wychowanie w Rodzinie. Family Upbrining. XXVII (2), ss. 63–82.
• Wojciszke, B. 2019. Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Yampolsky, M.A., Amiot, C.E. i de la Sablonnière, R. 2013. Multicultural identity integration and well-being: A qualitative exploration of variations in narrative coherence and multicultural identification. Frontiers in Psychology. Sec. Cultural Psychology. 4, pp. 1–15.
• Zawawi, D. 2008. Cultural dimensions among Malaysian employees. International Journal of Econmics and Management. 2 (2), pp. 409–426.
• Zielińska, M. i Leszkowicz-Baczyńska, Ż. 2009. Czy kryzys patriotyzmu? Pokoleniowe zróżnicowanie wyznaczników polskości i patriotyzmu. W: Angutek, D. red. „Obcy” w przestrzeni kulturowej współczesnej Europy. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, ss. 55–70.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2023.03.03

Biblioteka Nauki

20008812