Skauting i harcerstwo a idea międzykulturowości i edukacji w warunkach zróżnicowania kulturowego

• Authors: Przemysław P. Grzybowski , Katarzyna Marszałek

Title variants

EN

Scouting and the Polish scouting movement and the idea of interculturalism and education in the conditions of cultural diversity

Abstracts

PL

Ruch skautowy i harcerski charakteryzuje możliwość spotkania i współpracy osób wywodzących się z różnych środowisk i kultur. Naturalną rzeczą jest w nim codzienna konfrontacja z Innością/Obcością w warunkach zróżnicowania kulturowego oraz podejmowanie różnych form aktywności edukacyjnej opartej na idei międzykulturowości. Od chwili powstania swej organizacji skauci i harcerze realizowali zadania wpisujące się we współczesne rozumienie edukacji międzykulturowej, oparte na ogólnych zasadach Prawa skautowego, które zakładają szacunek do innych i współpracę z nimi w duchu braterstwa, solidarności i tolerancji. W komunikacie z badań zostały przedstawione cząstkowe wyniki realizacji projektu badawczego poświęconego treściom nawiązującym do idei międzykulturowości oraz edukacji w warunkach zróżnicowania kulturowego, występującym w opracowaniach programowych ruchu skautowego i harcerskiego. Badania te stanowią przyczynek do historycznego nurtu pedagogiki międzykulturowej oraz historii wychowania w kontekście założeń ideowych i działalności organizacji dzieci i młodzieży. Artykuł zawiera opis wykorzystanych kategorii pojęciowych, charakterystykę prekursorów oraz współczesnego ruchu skautowego i harcerskiego. W układzie chronologicznym został w nim przedstawiony wybór przykładów treści skautowych i harcerskich opracowań programowych, które wiążą się z ideą międzykulturowości i edukacji międzykulturowej.

EN

The Scout and Polish Scouting movement is characterized by the possibility of meeting and cooperation of people from different backgrounds and cultures. A natural thing for this social movement is daily confrontation with Otherness/ Alienness in conditions of cultural diversity and undertaking various forms of educational activity based on the idea of interculturalism. The study presents some partial results of a research project devoted to the content referring to the idea of interculturalism and education in the conditions of cultural diversity, present in the program studies of the scouting movement. These studies contribute to the historical trend of intercultural pedagogy and the history of education in the context of ideological assumptions and activities of children and youth organizations. The article contains a description of the applied conceptual categories and the characteristics of the precursors and the contemporary scouting movement. In a chronological order, it presents a selection of examples of the content of scouting program studies that are related to the idea of interculturalism and intercultural education.

Keywords

PL

edukacja międzykulturowa; pedagogika międzykulturowa; międzykulturowość; skauting; harcerstwo

EN

intercultural education; intercultural pedagogy; interculturalism; scouting; scout

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2023
• Volume: 22
• Issue: 3
• Pages: 195-207

Dates

published

2023

Contributors

author

Przemysław P. Grzybowski

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000000279932569

author

Katarzyna Marszałek

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000000339698453

References

• Abdallah-Pretceille, M. 1999. L’éducation interculturelle. Paris: Presses Universitaires de France.
• Abdallah-Pretceille, M. and Porcher, L. 1996. Éducation et communication interculturelle. Paris Presses Universitaires de France.
• Baden-Powell, R. 1938. Skauting dla chłopców. Wychowanie dobrego obywatela metodą puszczańską. Tłum. S. Kapiszewski, Warszawa: Na Tropie.
• Baden-Powell, R. 2016. Mój punkt widzenia. Fragmenty artykułów z lat 1909–1941. Kraków: Text.
• Baden-Powell, R. 2019. Co Skauci mogą robić. Nowe gawędy. Kraków: Text.
• Borys, P. oprac. 1996. Katalog europejskich organizacji skautowych. Warszawa: Horyzonty.
• Dańkowska, M. i Słuszniakówna, J. oprac. 1965. Odkrywcy. System pracy drużyn część 3. Warszawa: Wydawnictwo Harcerskie.
• Drescher, S. 2009. Abolition. A History of slavery and antislavery. New York: Cambridge University Press.
• DuBois, R.D. and Mew-Soong L. 1971. Reducing social tension and conflict through the Group Conversation Method. New York: Association Press.
• Każdy inny, wszyscy równi... 2003, Europejski Ruch Młodzieży przeciwko Rasizmowi, Ksenofobii, Przejawom Antysemityzmu i Nietolerancji. Warszawa: Horyzonty.
• Gajdeczkowa, B. i Siemieński, M. oprac. 1963. Tropiciele. Warszawa: Wydawnictwo Harcerskie.
• Graczkowski, J. i Karnowski, A., BANJO czyli z językiem obcym na ty... https://www.sph.bydgoszcz.pl/2017/banjo/banjo2.pdf (4.02.2023).
• Grodecka, E. oprac. 1937. Pierwsze ćwierćwiecze harcerstwa żeńskiego. Materiały do Historii. Część I 1911–1914. Warszawa: Na Tropie.
• Grzelak, W. i Rządca, P. 1962. Przyjaciołom o harcerstwie. Warszawa: Wydawnictwo Harcerskie.
• Grzybowski, P.P. 2011. Edukacja międzykulturowa – przewodnik. Pojęcia, literatura, adresy. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Hass, L. 1982. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku. Wrocław: Ossolineum.
• Hejnicka-Bezwińska, T. 2003. Pedagogika pozytywistyczna. W: Kwieciński, Z., Śliwerski, B. red. Pedagogika – podręcznik akademicki. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, ss. 204–215.
• Hillebrandt, B. 1986. Polskie organizacje młodzieżowe XIX i XX wieku. Zarys historii. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza.
• https://calymzyciem.pl/forum/ (4.02.2023).
• https://www.scout.org/ (4.02.2023).
• https://www.scout.org/nso/ (4.02.2023).
• https://www.wagggs.org/ (4.02.2023).
• https://www.wagggs.org/en/our-world/ (4.02.2023).
• Kamiński, A. 1959. Prehistoria polskich związków młodzieży. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kozik, T. 2018. Skauting w krajach i latach komunizmu. Wyszków: Altmedia.
• Kraditor, A.S. 1981. The ideas of the woman suffrage movement: 1890–1920. New York: W.W.Norton & Company.
• Kulczyk-Prus, E. red. 2015. Kierunek Azja. Ze skautowego Jamboree wędrujemy przez kontynent kontrastów. Propozycja programowa dla gromad i drużyn ZHP. Łódź: Główna Kwatera ZHP.
• Kulczyk-Prus, E. i Zduńczyk, R. red. 2014. Teraz Afryka. Od źródeł skautingu do kontynentu przyszłości. Łódź: Główna Kwatera ZHP.
• Muszyński, H. red. 1984. Podstawy wychowania w ZHP. Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
• Omiecińska, A. i Kacprowicz, A. oprac. 2015. Każdy inny, wszyscy równi. Propozycja programowa dla gromad i drużyn ZHP. Łódź – Warszawa: Główna Kwatera ZHP.
• Sankowska, J. 2015. Wspomnienia z końca świata. Na Tropie wydanie internetowe z 6.09.2015, https://natropie.zhp.pl/index.php/wspomnienia-z-konca-swiata/ (4.02.2023).
• Sedlaczek, S. 1924. W Polsce będzie lepiej! Warszawa: Wydawnictwo Naczelnictwa ZHP.
• Turley, D. 1991. The culture of english antislavery 1780–1860. New York: Routledge.
• Tworkowska, J. 1931. Równajmy krok. O współpracy z Ruchem Harcerskim Nauczycielska i Rodziców. Warszawa: Wydawnictwo Centralnej Komisji Dostaw ZHP.
• WAGGGS, 2014. Prepared to Lern, Prepared to Lead. London: WAGGGS.
• Wasilewski, Z. 1925. Dziesięcioro wskazań. Podstawy charakteru społecznego. 7 Solidarność. Harcmistrz. Miesięcznik Starszyzny Harcerskiej. 3, ss. 30–31.
• World Scout Bureau, 2019. The Essential Characteristics of Scouting. Geneva: World Scout Bureau.
• WOSM, 1997. Światowa Organizacja Ruchu Skautowego (WOSM). Wybór dokumentów. Warszawa: Horyzonty.
• Żytyński, J. 1987. Esperanto i esperantyści. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2023.03.13

Biblioteka Nauki

20020330