Polaryzacja: polemika z artykułem „Fanatyzm jako problem wychowawczy”

• Authors: Piotr Kowzan

Title variants

EN

Polarization: the polemic with the article “Fanaticism as an educational problem”

Abstracts

PL

Krytyka artykułu „Fanatyzm jako problem wychowawczy” skupia się na selektywnym traktowaniu symptomów fanatyzmu, zignorowaniu roli polaryzacji politycznej i wieku w analizie tego zjawiska. Artykuł Gałkowskiego z Gałkowskim (2023) stanowi wartościową propozycję minimalnego programu wychowawczego, jednakże wymaga uwzględnienia szerszego kontekstu społecznego, kulturowego i indywidualnego w diagnozowaniu fanatyzmu oraz zastosowania skutecznych narzędzi w przeciwdziałaniu temu zjawisku. Punktem wyjścia polemiki jest spostrzeżenie, że fanatyzm pozostaje negatywnie ocenianą etykietą, która wyklucza jednostki lub grupy społeczne, dlatego domaga się doprecyzowania, w jaki sposób różnorodność kulturowa i komunikacja międzykulturowa mogą się do niego przyczynić. Fanatyzm jest związany z kryzysem egzystencjalnym, ale istnieją również specyficzne zjawiska rozwojowe u dzieci, które mogą być mylone z fanatyzmem. Literatura piękna może pomóc w zrozumieniu tego zjawiska. Zaproponowane przykłady wskazują, że fanatyzm jest głównie zjawiskiem grupowym, którego istotą jest działanie, a nie sam tylko stosunek do prawdy. W zapobieganiu i rozmontowywaniu fanatyzmu ważne jest uwzględnienie emocji związanych z niepewnością oraz rozwijanie kompetencji dotyczących radzenia sobie z nią. Wyzwaniem jest znalezienie skutecznych alternatyw dla substancji psychoaktywnych w regulacji emocjonalnej i przeciwdziałaniu przemocy. Fanatyzm może być obecny w bezwładności zwyczajów i może być dostrzegany przez wrażliwych młodych ludzi w reakcjach społeczeństwa na postulaty zmiany społecznej. Przez sytuację osób przepędzanych na granicy polsko-białoruskiej pokazano różnicę między bezkompromisowym zaangażowaniem a fanatyzmem. Prawa człowieka powinny być respektowane bez wyjątków, a zgoda na zewnętrzny osąd odróżnia aktywistów od fanatyków. Budowanie relacji wolnych od fanatyzmu w społeczności, zwłaszcza w przypadku osób uchodźczych, wymaga uwzględnienia atmosfery miejsca i pedagogiki miejsca, które odgrywają kluczową rolę w przeciwdziałaniu fanatyzmowi.

EN

The criticism of the article “Fanaticism as an Educational Problem” focuses on the selective treatment of fanaticism symptoms, ignoring the role of political polarization and age in analysing this phenomenon. Gałkowski and Gałkowski’s article (2023) presents a valuable proposal for a minimal educational program, but it requires considering a broader social, cultural, and individual context in diagnosing fanaticism and applying effective tools to counteract this phenomenon. The starting point of the debate is the observation that fanaticism remains a negatively perceived label that excludes individuals or social groups, hence the need for clarification on how cultural diversity and intercultural communication can contribute to it. Fanaticism is associated with an existential crisis, but there are also specific developmental phenomena in children that can be mistaken for fanaticism. Literary works can help in understanding this phenomenon. The proposed examples indicate that fanaticism is primarily a group phenomenon characterized by action rather than solely an attitude to the truth. In preventing and dismantling fanaticism, it is important to consider emotions related to uncertainty and develop skills to cope with it. Finding effective alternatives to psychoactive substances in emotional regulation and violence prevention poses a challenge. Fanaticism can be present in the inertia of customs and can be recognized by sensitive young people in society’s reactions to demands for social change. The situation of individuals expelled at the Polish-Belarusian border highlights the difference between uncompromising commitment and fanaticism. Human rights should be respected without exceptions, and the willingness to accept external judgment distinguishes activists from fanatics. Building relationships free from fanaticism in communities, especially in the case of refugees, requires considering the atmosphere and pedagogy of the place, which play a crucial role in combating fanaticism.

Keywords

PL

fanatyzm religijny; polaryzacja polityczna; diagnozowanie; niepewność; edukacja międzykulturowa; przemoc; kryzys egzystencjalny; antykruchość

EN

religious fanaticism; political polarization; diagnosis; uncertainty; intercultural education; violence; existential crisis; antifragility

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2024
• Volume: 24
• Issue: 1
• Pages: 175-187

Dates

published

2024

Contributors

author

Piotr Kowzan

• Uniwersytet Gdański

• https://orcid.org/0000000265068327

References

• Babakr, Z.H., Mohamedamin, P. and Kakamad, K. 2019. Piaget’s Cognitive Developmental Theory: Critical Review. Education Quarterly Reviews. 2 (3), pp. 517–524.
• Berndt, C. 2015. Tajemnica odporności psychicznej: jak uodpornić się na stres, depresję i wypalenie zawodowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Cavanaugh, W.T. 2011. The Invention of Fanaticism. Modern Theology. 27 (2), pp. 226–237.
• Chung, E., Farrelly, F., Beverland, M.B. and Karpen, I.O. 2018. Loyalty or liability: Resolving the consumer fanaticism paradox. Marketing Theory. 18 (1), pp. 3–30.
• Ciesiołkiewicz, K. red. 2023. Twarze polskiej radykalizacji. Raport z badań – analiza – rekomendacje. Warszawa: Komitet Dialogu Społecznego Krajowej Izby Gospodarczej, Laboratorium Więzi.
• Csikszentmihalyi, M. 1997. Finding Flow. The Psychology of Engagement with Everyday Life. New York: Basic Books.
• Eco, U. 2013. Imię róży. Kraków: Mediasat Poland.
• Gałkowski, J.P., Gałkowski, S. 2023. Fanatyzm jako problem wychowawczy. Edukacja Międzykulturowa. 1 (20), ss. 47–58.
• Gollwitzer, A., Okten, I.O., Pizarro, A.O. and Oettingen, G. 2022. Discordant Knowing: A Social Cognitive Structure Underlying Fanaticism. Journal of Experimental Psychology: General. 151 (11), pp. 2846–2878.
• Hillen, M.A., Gutheil, C.M., Strout, T.D., Smets, E.M. and Han, P.K., 2017. Tolerance of uncertainty: Conceptual analysis, integrative model, and implications for healthcare. Social Science & Medicine. 180, pp. 62–75.
• Jensen, J. 2012. Fandom jako patologia: konsekwencje definiowania. Panoptikum. 11 (18), ss. 56–72.
• Keinänen, M. and Havia, M.V. 2022. Embedding Uncertainty in the Learning Process–An Evaluation Case-Study of VUCA Model in Education. In: Hong, Ch. and Ma, W.W.K. eds. Applied Degree Education and the Future of Learning. Singapore: Springer Nature Singapore, pp. 151–164.
• Kowzan, P. 2018. Mali obywatele, orlęta czy marionetki? Udział dzieci w protestach. Czas Kultury. 34 (2), ss. 138–145.
• Mead, M. 1977. Fanaticism: The Panhuman Disorder. ETC: A Review of General Semantics. 34 (1), pp. 35–38.
• Mika, E. 2006. Giftedness, ADHD, and overexcitabilities: The possibilities of misinformation. Roeper Review. 28 (4), pp. 237–242.
• Miller-Graff, L.E. 2022. The Multidimensional Taxonomy of Individual Resilience. Trauma, Violence, and Abuse. 23 (2), pp. 660–675.
• Nixey, C. 2023. Ciemniejący wiek. O niszczeniu świata klasycznego przez chrześcijan. Warszawa: Wydawnictwo Filtry.
• Schuurman, B. and Taylor, M. 2018. Reconsidering radicalization: Fanaticism and the link between ideas and violence. Perspectives on Terrorism. 12 (1), pp. 3–22.
• Taleb, N.N. 2013. Antykruchość: o rzeczach, którym służą wstrząsy. Warszawa: Kurhaus Publishing.
• Tietjen, R.R. 2023. Fear, fanaticism, and fragile identities. The Journal of Ethics, pp. 211–230.
• Thiessen, M.S., Walsh, Z., Bird, B.M. and Lafrance, A. 2018. Psychedelic use and intimate partner violence: The role of emotion regulation. Journal of psychopharmacology. 32 (7), pp. 749–755.
• Tomiło, J. 2013. Spór (o wychowanie dorosłych), którego nie było. Edukacja Dorosłych. 2, ss. 27–37.
• Toscano, A. 2017. Fanaticism: On the uses of an idea. London: Verso Books.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2024.01.12

Biblioteka Nauki

31339578