Przełom antypozytywistyczny i strukturalizm w Mitologii Słowian Aleksandra Gieysztora

• Authors: Karol Modzelewski

Abstracts

EN

The first part of the article is devoted to a discussion of Aleksander Gieysztor’s research on the religion and mythology of the Slavs. It discusses the sources of his inspiration (among others the works of Georges Dumézil on the original beliefs and mythology of the Indo-European peoples, the Romans and the Germans; the Parisian ‘Annales’ school) and the achieved results, e.g., the reconstruction of the pantheon of the original Slavic deities. In the second part of the paper, the author reinterprets Gallus Anonymous’ account of the founding of the Piast dynasty.

Keywords

PL

wczesnośredniowieczna Słowiańszczyzna; religia Słowian; mitologia Słowian; Piastowie; dziejopisarstwo wczesnośredniowieczne; Aleksander Gieysztor (1916-1999)

EN

early medieval Slavs; religion of the Slavs; mythology of the Slavs; Piasts; early medieval chronicle writing; Aleksander Gieysztor (1916-1999)

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2021
• Issue: 3 (30)
• Pages: 278-297

Dates

published

2021

Contributors

author

Karol Modzelewski

References

• Anonim tzw. Gall, Anonima tzw. Galla Kronika, czyli dzieje książąt i władców polskich, wyd. K. Maleczyński, Monumenta Poloniae Historica, seria II, t. 2 Kraków 1952
• Anonim tzw. Gall, Kronika Polska, tłum. R. Grodecki, Biblioteka Narodowa, seria I, nr 59, Kraków 1923
• Aymard M., La longue durée aujourd’hui: bilan d’un demi-siècle (1958–2008), [w:] From Florence to Mediterranean and Beyond: Essays in Honour of Anthony Molho, red. A. Molho i in., Firenze 2009, t. 2, s. 559–579
• Banaszkiewicz J., Pan Rugii – Rugiewit i jego towarzysze z Gardźca – Porewit i Porenut. Sakso Gramatyk, Gesta Danorum, XIV, 39, 38–41, [w:] Słowiańszczyzna w Euro¬pie, wyd. Z. Kurnatowska, Wrocław 1996, t. I, s. 75–82
• Banaszkiewicz J., Podanie o Piaście i Popielu. Studium porównawcze nad wczesnośredniowiecznymi tradycjami dynastycznymi, Warszawa 1986
• Braudel F., Histoire et sciences sociales. La longue durée, Annales ESC 13 (1968), nr 4, s. 725–753
• Braudel F., La Méditerranée et le monde méditerranéen à l’époque de Philippe II, Paris 1949
• Braudel F., Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w epoce Filipa II, z jęz. francuskiego przeł. T. Mrówczyński i M. Ochab, t. 1–2, Gdańsk 1976
• Deptuła C., Galla Anonima mit genezy Polski, Lublin 2000
• Deptuła C., Problem mitu monarchy – dawcy żywności w Polsce średniowiecznej na przykładzie podania o Piaście, Zeszyty naukowe KUL 18 (1975), nr 3, s. 41–55
• Dumézil G., Bogowie Germanów: szkice o kształtowaniu się religii skandynawskiej, przeł. A. Gronowska, Warszawa 2006
• Gasparri S., La cultura tradizionale dei Longobardi. Strutture tribali e resistenze pagane, Spoleto 1983, s. 55–61
• Geremek B., Geschichte der Armut: Elend und Barmherzigkeit in Europa, aus dem Polnischen von F. Griese, München–Zürich 1988
• Geremek B., La piedad y la horca. Historia de la miseria y de la caridad en Europa, trad. J.A. Matesanz, Madrid 1989
• Geremek B., La pietà e la forca: storia della miseria e della carità in Europa, trad. A. Marx Vannini con la collab. di M. Frau e B. Verdiani, Roma – Bari 1986
• Geremek B., La potence ou la pitié: l’Europe et les pauvres, du Moyen âge à nos jours, trad. J. Arnold-Moricet, Paris 1987
• Geremek B., Litość i szubienica: dzieje nędzy i miłosierdzia, Warszawa 1989
• Gieysztor A., Mitologia Słowian, wyd. 1, Warszawa 1982
• Gieysztor A., Mitologia Słowian, wyd. 3, rozszerzone i zmienione, wstęp K. Modzelewski; posłowie L.P. Słupecki; oprac. na podst. rękopisu A. Pieniądz, Warszawa 2006
• Kula W., An economic theory of the feudal system: towards a model of the Polish economy 1500–1800, transl. by L. Garner, London 1976
• Kula W., Le misure e gli uomini dall’antichità a oggi, trad. A. Vivanti Salmon, Roma–Bari 1987
• Kula W., Les mesures et les hommes, trad. J. Ritt; texte révu et établi par K. Pomian et J. Revel, Paris 1984
• Kula W., Measures and men, transl. by R. Szreter, Princeton 1986
• Kula W., Miary i ludzie, Warszawa 1970
• Kula W., Problemi e metodi di storia economica, trad. A. Zieliński, Milano 1972
• Kula W., Problemy i metody historii gospodarczej, Warszawa 1963
• Kula W., Teoria econòmica del sistema feudal, trad. di G. Calaforra, València 2009
• Kula W., Teoria economica del sistema feudale: proposta di un modello, trad. B. Bravo e K. Żaboklicki, Torino 1970
• Kula W., Teoria ekonomiczna ustroju feudalnego: próba modelu, Warszawa 1962
• Kula W., Théorie économique du système féodal: pour un modèle de l’économie polonaise 16e–18e siècles, trad. du polonais; édition revue et augmentée, préface de F. Brau¬del, Paris–La Haye 1970
• Kula W., The problems and methods of economic history, transl. by R. Szreter; edited, with an introduction by S. Szreter, Aldershot 2001
• Lévi-Strauss C., Anthropologie structurale, Paris 1958
• Lévi-Strauss C., Antropologia strukturalna, wstępem poprzedził B. Suchodolski, przeł. oraz Słownik pojęć antropologii strukturalnej, oprac. K. Pomian, wyd. 1, Warszawa 1970
• Lévi-Strauss C., Le dédoublement de la représentation dans les arts de l’Asie et de l’Amérique, Renaissance. Revue trimestrielle publiée par l’École Libre des Hautes Études de New York 2–3 (1944–1945), s. 168–186
• Łowmiański H., Studia nad dziejami Słowiańszczyzny, Polski i Rusi w wiekach średnich, Poznań 1986
• Łowmiański H., Studia nad dziejami Wielkiego Księstwa Litewskiego, Poznań 1983
• Łowmiański H., Studia nad początkami społeczeństwa i państwa litewskiego, t. 1–2, Wilno 1931–1932
• Malicki K., Chrzest Rugii 1168 r. Model chrystianizacji – praca magisterska pod kierunkiem prof. J. Banaszkiewicza, Warszawa 2000 (maszynopis w archiwum Dziekanatu Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego)
• Michałowski R., Restauratio Poloniae w ideologii dynastycznej Anononima Galla, Przegląd Historyczny 76 (1985), nr 3, s. 457–480
• Mierzwy kronika, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. II, wyd. A. Bielowski, Lwów 1872, s. 163–190
• Modzelewski K., Barbarzyńska Europa, Warszawa 2004
• O’Brien S., Dioscuric Elements in Celtic and Germanic Mythologies, The Journal of Indo-European Studies 10 (1982), s. 117–136
• Origo gentis Langobardorum, wyd. A. Bracciotti, Roma 1998
• Paolo Diacono, Storia dei Longobardi, wyd. L. Capo, Verona 1995
• Pomian K., Porządek czasu, z jęz. francuskiego przeł. T. Stróżyński, Gdańsk 2014
• Publius Cornelius Tacitus, Germania, [w:] Publius Cornelius Tacitus, Agricola; Ger¬mania; Dialogus, The Loeb Classical Library. Tacitus, t. 1, Cambridge, Mass.–London 1996
• Saxonis Grammatici Gesta Danorum, wyd. J. Olrik, H. Raedr, t. I, Hauniae 1937
• Tacyt, Germania, [w:] Tacyt, Dzieła, t. 2, tłum. Seweryn Hammer, Warszawa 1957
• Třeštík D., Mýty kmene Čechů (–10. století), Praha 2003
• Tymieniecki K., Początki społeczeństwa i państwa litewskiego, Roczniki Dziejów sp¬łecznych i gospodarczych 2 (1932–1933), s. 145–162
• Tymieniecki K., Prawo niemieckie w rozwoju społecznym wsi polskiej, Kwartalnik Historyczny 37 (1923), s. 38–78
• Tymieniecki K., Procesy twórcze formowania się społeczeństwa polskiego w wiekach średnich, Warszawa 1921
• Tymieniecki K., Sądownictwo w sprawach kmiecych a ustalanie się stanów na Mazowszu pod koniec wieków średnich, Poznań 1922
• Tymieniecki K., Wolność kmieca na Mazowszu w XV w., Poznań 1921
• Tymowski M., Państwa Afryki przedkolonialnej, Wrocław 1999
• Tymowski M., The origins and structures of political institutions in pre-colonial Black Africa: dynastic monarchy, taxes and tributes, war and slavery, kinship and territory, with a foreword by H.J.M. Claessen, Lewistone 2009

Identifiers

DOI

10.15804/hso210311

Biblioteka Nauki

1900605