Marksizm na tle innych nurtów w polskiej historiografii powojennej

• Authors: Rafał Stobiecki

Abstracts

PL

This paper aims to present the methodological face of Polish historiography after World War II. In the centre of the Author’s interest is Marxism and its role in historians’ research practice. The article briefly mentions other methodological trends present in Polish historiography after 1956 (Annales school, individualistic historicism).

Keywords

PL

marksizm; polska historiografia po 1945 r.; teoria historii

EN

marxism; Polish historiography after 1945; theory of history

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2021
• Issue: 3 (30)
• Pages: 298-314

Dates

published

2021

Contributors

author

Rafał Stobiecki

• Uniwersytet Łódzki

References

• Bajer M., Blizny po ukąszeniu, Warszawa 2005
• Barycz H., O nowe drogi polskiej historiografii, Nauka i Sztuka 2 (1946), s. 324–336
• Baszkiewicz J., Wolność, Równość, Własność. Rewolucje burżuazyjne, Warszawa 1981
• Bloch M., Pochwała historii, czyli o zawodzie historyka, przeł. W. Jedlicka, Warszawa 1960
• Buszko J., Historia Polski 1864–1948, Warszawa 1979
• Connelly J., Zniewolony uniwersytet: sowietyzacja szkolnictwa wyższego w Niemczech Wschodnich, Czechach i Polsce, przeł. W. Rodkiewicz, Warszawa 2014
• Czapliński W., Zarys dziejów Polski do roku 1864, Kraków 1985
• Czyżewski A., Proces destalinizacji polskiej nauki historycznej w drugiej połowie lat 50. XX wieku, Warszawa 2007
• Davies N., Boże Igrzysko. Historia Polski, t. 1, tłum. E. Tabakowska, Kraków 1990
• Duby G., Geremek B., Passions communes: entretiens avec Philippe Sainteny, Paris 1992
• Duby G., Geremek B., Wspólne pasje, przeł. z jęz. franc. E.T. Sadowska, Warszawa 1995
• Dzieje Polski, red. J. Topolski, Warszawa 1976
• Gałkowski P., Poznawanie dziejów czy wytwarzanie historii? Jerzego Topolskiego przemiany poglądów na uprawianie historii, Poznań 2019
• Gierowski J.A., Historia Polski 1505–1764, Warszawa 1978
• Gierowski J.A., Historia Polski 1764–1864, Warszawa 1979
• Goldmann L., Nauki humanistyczne a filozofia, przeł. E. Jerzewska, Warszawa 1961
• Górny M., Przede wszystkim ma być naród... Marksistowskie historiografie w Europie Środkowo-Wschodniej, Warszawa 2007
• Grabski A.F., Stalinowski model historiografii, Dzieje Najnowsze 24 (1992), nr 3, s. 23–45
• Grodecki R., Lepszy K., Słowo od Redakcji, Kwartalnik Historyczny 53 (1946), nr 1
• Historia to nie dziwka. Antologia tekstów Pawła Jasienicy, jego interlokutorów i recenzentów, red. A. Kierys, Kraków 2018
• Iggers G., Historiography in the Twentieth Century. From Scientific Objectivity to the Postmodern Challenge, Hanover–London 1997
• Kapica P., Pisma o naukie, Moskwa 1989
• Kieniewicz S., Pamiętniki, Kraków 2021
• Kierys A., Polska Jasienicy. Biografia publicysty, Kraków 2015
• Kijowski A., Dziesięć lat życia, [w:] Rachunek pamięci, wstęp M. Głowiński, Warszawa 2012, s. 133–159
• Kołakowski L., Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone z lat 1955–1968, oprac. Z. Mentzel, t. I–III, Londyn 1989
• Kukiel M., Nauki historyczne pod komunistycznym ciśnieniem, Przegląd Polski 2 (1949)
• Kula M., Mimo wszystko bliżej Paryża niż Moskwy. Książka o Francji, PRL i o nas, historykach, Warszawa 2010
• Kula W., Rozważania o historii, Warszawa 1958
• Kula W., Teoria ekonomiczna ustroju feudalnego. Próba modelu, Warszawa 1962
• Kwiatkowski S., Polska mediewistyka w czasach maszynopisu. O wymuszonej modernizacji i okolicznościach jej przemijania, Poznań 2010
• Labuda G., Rozwój metod dziejopisarskich od starożytności do współczesności. Część I: do schyłku XIX wieku, Poznań 2003
• Leder A., Prześniona rewolucja: ćwiczenie z logiki historycznej, Warszawa 2014
• Leszczyński A., Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, Warszawa 2020
• Malewski A., Topolski J., Metoda materializmu historycznego w pracach historyków polskich, Studia Filozoficzne 6 (1959), s. 129–154
• Małowist M., Wschód a Zachód Europy w XIII–XVI wieku. Konfrontacja struktur społeczno-gospodarczych, Warszawa 1973
• Markiewicz W., Miejsce i rola marksizmu w badaniach społecznych, Nauka Polska 1 (1984), s. 43–54
• Marksizm i istoriczeskaja nauka w stranach centralnoj i jugowostocznoj Jewropy (1870– 1965), red. W.A. Djakow, Moskwa 1993
• Mękarski A., Między mitem a polityczną racjonalnością. Myśl historyczna Pawła Jasienicy i jej recepcja w dobie Polski Ludowej, Kwartalnik Historyczny 120 (2013), nr 1, s. 55–97
• Miercałow A., Istorija i stalinizm, Moskwa 1991
• Mikołajczyk M., Rewizjoniści. Obecność w dyskursach okresu PRL, Kraków 2014
• Niezwykła epistolografia. Stefan Kieniewicz – Henryk Wereszycki. Korespondencja z lat 1947–1990, wstęp i oprac. E. Orman, Kraków 2013
• Pleskot P., Intelektualni sąsiedzi. Kontakty historyków polskich ze środowiskiem „Annales” 1945–1989, Warszawa 2010
• Pomian K., Wśród mistrzów i przyjaciół, Gdańsk 2018
• Pomorski J., Homo metahistoricus. Studium sześciu kultur poznających historię, Lublin 2019
• Radomski A., Kultura – tekst – historiografia, Lublin 1999
• Rutkowski T.P., Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i or¬ganizacyjne, Warszawa 2007
• Siewierski T., Marian Małowist i krąg jego uczniów. Z dziejów historiografii gospodarczej w Polsce, Warszawa 2016
• Sitek R., Warszawska szkoła historyków idei. Między historią a teraźniejszością, Warszawa 2000
• Sosnowska A., Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947– –1994), Warszawa 2004
• Sowa J., Fantomowe ciało króla: peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków 2011
• Stobiecki R., Historia pod nadzorem. Spory o nowy model historii w Polsce (II połowa lat czterdziestych – początek lat pięćdziesiątych), Łódź 1993
• Stobiecki R., Historiografia PRL. Zamiast podręcznika, Łódź 2020
• Stobiecki R., Jerzy Topolski (1928–1998). Marksista, który miał odwagę różnić się od innych, [w:] tegoż, Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku, Poznań 2014, s. 351–373
• Stobiecki R., Między dogmatem ideologicznym a modernizacją. Marksizm a historiografia w Polsce po drugiej wojnie światowej, [w:] tegoż, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana, Warszawa 2007, s. 163–183
• Stobiecki R., Najnowsze dzieje Polski w syntezach historycznych okresu PRL, Przegląd Zachodni 4 (1994), s. 111–122
• Topolski J., Polish Historiography and Marxism After World War II, [w:] Asian and European History in Transitional Period. Collection of Essays in the Celebration of Dr. Tae-Young Lee’s Sixtieth Birthday, Seoul 1992, s. 403–414
• Topolski J., Polish Historiography and Marxism After World War II, Studies in Soviet Thought 43 (1991), No. 2: Polish Philosophy at the Crossroads, s. 169–183
• Zarys historii Polski, red. J. Tazbir, Warszawa 1979
• Wyrozumski J., Historia Polski do roku 1505, Warszawa 1978
• Zybertowicz A., Między dogmatem a programem badawczym. Problemy stosowania materializmu historycznego we współczesnej historiografii polskiej, Warszawa 1990
• Żarnowski J., Historia społeczna. Metodologia – ewolucja – perspektywy, Warszawa 2011

Identifiers

DOI

10.15804/hso210312

Biblioteka Nauki

1900603