Curienses w służbie wojskowej na Rusi za panowania króla Jana Olbrachta – zarys problematyki źródłowej

• Authors: Agnieszka Nalewajek

Title variants

EN

Curienses on the army’s service in Ruthenia during the reign of John I Albert (Jan I Olbracht) – an outline of source issues

Abstracts

EN

This article includes an analysis of the accounting records preserved in the Central Archives of Historical Records in Warsaw which refer to the years of the reign of King John I Albert (1492–1501), in terms of the issues connected with the military service performed by horse courtiers (curienses) in the defence of Ruthenia.

Keywords

PL

Jagiellonowie; król Jan Olbracht; dwór królewski; wojskowość staropolska; Ruś

EN

The Jagiellonian dynasty; king John I Albert; royal court; old-Polish military; Ruthenia

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2022
• Issue: 1 (32)
• Pages: 119-136

Dates

published

2022

Contributors

author

Agnieszka Nalewajek

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

• https://orcid.org/0000000151554511

References

• Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 1, Rachunki Królewskie, sygn. 20, 22, 24, 26, 28, 310; Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 85, Rejestry popisowe wojska koronnego, sygn. 1–5; Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 86, Rachunki z przychodów i wydatków na potrzeby wojska, sygn. 2–4
• Martini Cromeri De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX; Adiecta est in fine eiusdem autoris funebris oratio Sigismundi regis uitam compendiose complexa, Basel 1555
• Listy i akta Piotra Myszkowskiego generalnego starosty ziem ruskich króla Jana Olbrachta spisane przez ś. p. Adolfa Pawińskiego, wyd. A. Lewicki, Kraków 1898
• Borkowska U., Dynastia Jagiellonów w Polsce, Warszawa 2013
• Borzemski A., Siły zbrojne w wołoskiej wojnie Jana Olbrachta, Lwów 1928
• Ferenc M., Służba wojskowa dworzan Zygmunta Augusta, [w:] Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy, red. R. Skowron, Kraków 2003, s. 99–116
• Gładysz A., Militarne aspekty funkcjonowania dworu królewskiego ostatnich Jagiellonów – stan badań i ich perspektywy, [w:] Ad perpetuam rei memoriam. Jagiellonowie i ich czasy w historiografii polskiej XVI–XXI wieku, red. A. Januszek-Sieradzka, Sandomierz 2013, s. 37–57
• Gładysz A., Rejestr dworzan konnych Zygmunta I starego wysłanych do walki z Krzyżakami pustoszącymi Mazowsze na przełomie lipca i sierpnia 1520 roku, Przegląd Historyczno-Wojskowy 21 (2020), z. 4, s. 172–191
• Górski K., Jasieński Jan ( 1435–1490?), [w:] PSB, t. 11, 1960–1961, s. 31
• Grabarczyk T., „Po racku, po husarsku, z przyprawą tatarską” – początki przemian wojskowości polskiej u schyłku XV w., [w:] In tempore belli et pacis. Ludzie – Miejsca – Przedmioty. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr. hab. Janowi Szymczakowi w 65-lecie urodzin i 40-lecie pracy naukowo-dydaktycznej, red. T. Grabarczyk, A. Kowalska-Pietrzak, T. Nowak, Warszawa 2011, s. 117–128
• Grabarczyk T., The Polish court banner in the Moldavian expedition in 1497, Fasciculi Archaeologiae Historicae 30 (2017), s. 29–34
• Januszek-Sieradzka A., Udział konnicy nadwornej Zygmunta Starego w wojnie pruskiej (1519–1521) w świetle źródeł podskarbińskich, [w:] Regnum defendo ense et alis tego stricto. Królestwa bronię dobytym mieczem i osłaniam skrzydłami. Malbork w Prusach Królewskich, t. 1: Prusy Królewskie i Malbork w okresie staropolskim (1454–1772), red. A. Dobry, R. Panfil, Malbork 2021, s. 40–57
• Kałużny J.T., U boku króla. Chorągiew nadworna królów Polski u schyłku XV wieku, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 103 (2019), s. 59–72
• Kolankowski L., Obrona Rusi za Jagiellonów na przełomie XV i XVI wieku, [w:] Księga pamiątkowa ku czci Bolesława Orzechowicza, t. 1, Lwów 1916, s. 466–480
• Kolankowski L., Roty koronne na Rusi i Podolu 1492–1572 r., Ziemia Czerwieńska 1 (1935), s. 141–174
• Kozák P., Courtiers, diplomats, servants, merchants... Foreigners in account books of the Hungarian court of King Vladislaus Jagiellon from 1494–1495, Przegląd Historyczny 112 (2021), z. 2, s. 293–323
• Łopatecki K., „Disciplina militaris” w wojskach Rzeczypospolitej do połowy XVII wieku, Białystok 2012
• Nalewajek A., Lista wypłat dla dworzan konnych Jana Olbrachta koło Suczawy w 1497 r., Saeculum Christianum 28 (2021), nr 2, s. 259–265
• Nalewajek A., O liczebności dworu królewskiego Kazimierza Jagiellończyka w świetle spisów dworzan z 1470 i 1478 r., Res Historica 52 (2021), s. 61–83
• Papée F., Jan Olbracht, Kraków 2006
• Plewczyński M., Wojny Jagiellonów z wschodnimi i południowymi sąsiadami Królestwa Polskiego w XV wieku, Siedlce 2002
• Plewczyński M., W służbie polskiego króla. Z zagadnień struktury narodowościowej Armii Koronnej w latach 1500–1574, Siedlce 1995
• Senkowski J., Materiały archiwalne do historii organizacji polskiej siły zbrojnej w drugiej połowie XV wieku przechowywane w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie, [w:] Studia i materiały do historii sztuki wojennej, t. 1, Warszawa 1954, s. 497–521
• Skibniewska J., Dwór królewski Aleksandra Jagiellończyka w latach 1501–1506, Lublin 2015
• Sperka J., Piotr Szafraniec ( 1508), [w:] PSB, t. 46, 2009–2010, s. 464–468
• Spieralski Z., Obrona potoczna, [w:] Pamiętnik VIII powszechnego zjazdu historyków polskich. Historia wojskowości, Warszawa 1960, s. 241–249
• Spieralski Z., Wojskowość polska w okresie Odrodzenia 1454–1576, [w:] Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864, t. 1: Do roku 1648, red. J. Sikorski, Warszawa 1966, s. 244–351
• Sułkowska-Kurasiowa I., Polska kancelaria królewska w latach 1447–1506, Wrocław 1967
• Świeżawski A., Kościelecki Andrzej ( 1455–1515), [w:] PSB, t. 14, 1968–1969, s. 398–400
• Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski i in., red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992
• Urzędnicy małopolscy XII–XV wieku. Spisy, oprac. J. Kurtyka i in., red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990
• Urzędnicy województwa ruskiego XIV–XVIII wieku (ziemia halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy, oprac. K. Przyboś, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1987

Identifiers

DOI

10.15804/hso220105

Biblioteka Nauki

2037064