Obiit rex, czyli co wiemy o śmierci i pochówku Władysława Łokietka (w kontekście wcześniejszych eksploracji średniowiecznych grobów królewskich na Wawelu)

• Authors: Marcin Starzyński

Title variants

EN

Obiit rex, or what we know about the death and burial of Vladislaus the Short (in the context of earlier explorations of medieval royal tombs at Wawel)

Abstracts

EN

In 2019, an endoscopic examination of the burial chamber of King Vladislaus the Short, who died in 1333, was carried out in the Krakow cathedral. Before the results of these studies are published, the author has analyzed the written sources regarding the ruler’s death and funeral.

Keywords

PL

Władysław Łokietek; królewska nekropolia na Wawelu; śmieć i pogrzeb; władcy

EN

Vladislaus the Short; Wawel royal necropolis; death and funeral of the king

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2023
• Issue: 1(36)
• Pages: 116-142

Dates

published

2023

Contributors

author

Marcin Starzyński

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/0000000309462175

References

• Codex diplomaticus Hungariae ecclesiasticus ac civilis, t. 6/1, ed. G. Fejér, Budae 1830
• Czas, 17 VI 1869, nr 135; 23 VI 1869, nr 140
• Figlewicz K., Kronika katedry na Wawelu 1934–1982, oprac. J. Urban, E. Zych, Biblioteka Kapitulna na Wawelu, t. 5, red. J. Urban, Kraków 2014
• George Thebesii Lignitzische Jahrbuecher, wyd. G.B. Schraffen, Jauer: Johann Christoph Jungmannen, 1733; [C.] Grünhagen, Thebesius Georg, [w:] Allgemeine Deutsche Biographie, t. 37, Leipzig 1894, s. 665–666
• Joannis Dlugossii Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, lib. 9, 11, 12, Varsaviae 1978, 2000, Cracoviae 2003
• Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 6, wyd. A. Gąsiorowski, H. Kowalewicz, Warszawa–Poznań 1982
• Kronika Jana z Czarnkowa, wyd. J. Szlachtowski, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. 2, Lwów 1872, s. 601–756
• Miracula beatae Hedwigis reginae Poloniae, wyd. W. Kętrzyński, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. 4, Lwów 1884, s. 763–769
• Najstarsze roczniki krakowskie i kalendarz, wyd. Z. Kozłowska-Budkowa, [w:] Monumenta Poloniae Historica, Seria II, t. 5, Warszawa 1978
• Rocznik małopolski, wyd. A. Bielowski, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. 3, Lwów 1878, s. 135–202
• Rocznik Traski, wyd. A. Bielowski, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. 2, Lwów 1872, s. 826–861
• Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae, t. 1, wyd. A. Theiner, Romae 1860
• Badania identyfikacyjno-stomatologiczne przeprowadzone przez adiunkta Kliniki Stomatologii Zachowawczej Akademii Medycznej w Krakowie dr med. Jadwigę Biedową, Studia do Dziejów Wawelu 4 (1978), s. 493
• Bednarek A., Najstarsze fotografie nagrobka Kazimierza Wielkiego, [w:] Śmierć, pogrzeb i upamiętnienie władców w dawnej Polsce, red. H. Rajfura i in., Warszawa 2020, s. 246–258
• Bieniak, Jan (Janek) z Czarnkowa. Niedokończona kronika polska z XIV wieku, Studia Źródłoznawcze 47 (2009), s. 109–143
• Bochnak A., Groby królowej Jadwigi i królewicza Kazimierza Jagiellończyka w katedrze wawelskiej, Studia do Dziejów Wawelu 3 (1968), s. 149–173
• Bojęś-Białasik A., Niemiec D., Medieval Ceramics Techniques in Architecture of Cracow’s Dominicans, [w:] Bricks and Building Ceramics in Medieval and Modern Urban Architecture of Central Europe, t. 9, Brno 2015, s. 38–51
• Buszko J., Uroczystości Kazimierzowskie na Wawelu w roku 1869, Biblioteka Wawelska, t. 4, Kraków 1970
• Ciciora B., Rachunek Aleksandra Ziembowskiego za wykonanie kopii przedmiotów z grobu Kazimierza Wielkiego, Studia Waweliana 9–10 (2000–2001), s. 218–220
• Czacki T., Opisanie grobów dawnych królów polskich w Krakowie, Pamiętnik Warszawski 1819 (listopad), s. 206
• Czwojdrak B., Zofia Holszańska. Studium o dworze i roli królowej w późnośredniowiecznej Polsce, Warszawa 2012
• Długopolski E., Władysław Łokietek na tle swoich czasów, Wrocław 1951
• Drelicharz W., Annalistyka małopolska XIII–XIV wieku. Kierunki rozwoju wielkich roczników kompilowanych, Polska Akademia Umiejętności. Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego, t. 99, Kraków 2003, s. 419–436
• Engel P., Temetkezések a középkori Székesfehérvári bazilikában, Századok 121 (1987), s. 613–637
• Fałkowski W., Dwa pogrzeby Kazimierza Wielkiego – znaczenie rytuału, Kwartalnik Historyczny 116 (2009), s. 55–74
• Gawlas S., Kazimierz Wielki – jaki był?, [w:] Świat średniowiecza. Studia ofiarowa¬ne Profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi, red. A. Bartoszewicz, G. Myśliwski, J. Pysiak, P. Żmudzki, Warszawa 2010, s. 759–787
• Gawlas S., Pobożność Władysława Łokietka, [w:] Ecclesia, regnum, fontes. Studia z dziejów średniowiecza, Warszawa 2014, s. 191–205
• Gleń E., Kaczanowski K., Sikora P., Wstępne opracowanie anatomo-antropologiczne czaszki Elżbiety Rakuszanki, Studia do Dziejów Wawelu 4 (1978), s. 491–493
• Gleń E., Kaczanowski K., Sikora P., Wstępne opracowanie anatomo-antropologiczne szczątków kostnych Kazimierza Jagiellończyka, Studia do Dziejów Wawelu 4 (1978), s. 488–490
• Grabowski A., Starożytnicze wiadomości o Krakowie, Kraków 1852
• Grodecki R., Zgon Kazimierza Wielkiego, [w:] W 50 rocznicę pracy naukowej Jana Dąbrowskiego, Warszawa 1960, s. 150–157
• Grzęda M., Między normą a naturą. Początki portretu w Europie Środkowej (około 1350–1430), Studia z Historii Sztuki Dawnej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Muzeum Narodowego w Krakowie, t. 7, red. M. Walczak, Kraków 2020
• Hertel J., Przezwiska Piastów w średniowieczu. Z badań nad antroponomastyką historyczną, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Historia 16 (1980), z. 114, s. 151–180
• Hryszko H., Nowe informacje o szacie grobowej króla Kazimierza Jagiellończyka, [w:] Studia Magdalenae Piwocka oblata, t. 1, Kraków 2010, s. 61–71
• Hryszko H., Tkaniny i ubiór grobowy królowej Zofii Holszańskiej, [w:] Patronat artystyczny Jagiellonów, red. M. Walczak, P. Węcowski, Studia Jagiellonica, t. 1, Kra¬ków 2015, s. 93–107.
• Hryszko H., Tkaniny z grobu królowej Jadwigi, Warszawa 2017
• Jaegermann K., Marek Z., [Protokół badania szkieletu Kazimierza Jagiellończyka], Studia do Dziejów Wawelu 4 (1978), s. 480–482
• Janicki M., Problem datowania nagrobka Władysława Jagiełły w świetle źródeł i dotychczasowej literatury, [w:] Patronat artystyczny Jagiellonów, red. M. Walczak, P. Węcowski, Studia Jagiellonica, t. 1, Kraków 2015, s. 319–358
• Jasiński K., Przydomek Kazimierza Wielkiego – czas powstania i geneza, Genealogia 5 (1995), s. 25–43
• Jasiński K., Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, wyd. M. Górny, Biblioteka Genealogiczna, t. 3, Poznań–Warszawa 2001
• Kłodziński A., Wiadomość o podobiźnie Łokietka z r. 1333, Kwartalnik Historyczny 30 (1916), s. 51–61
• Kozieł S., Badania archeologiczne w Kaplicy Świętokrzyskiej w latach 1972–1973, Studia do Dziejów Wawelu 4 (1978), s. 441–459
• Kozłowski R., Badania i konserwacja przedmiotów z grobu Kazimierza Jagiellończyka, Studia do Dziejów Wawelu 4 (1978), s. 460–480
• Lepszy L., Grób królowej Zofii czwartej żony Władysława Jagiełły na Wawelu, Sprawozdania Komisyi do Badania Historyi Sztuki w Polsce 8 (1907), kol. CVIII–CXIV
• Losik-Sidorska A., Katalog nagrobków piastowskich, Poznań 2020
• Łętowski L., Katedra krakowska na Wawelu, Kraków 1859
• Majer J., Postać Kazimierza Wgo według wymiarów dokonanych przy przekładaniu szczątków jego w d. 7 Lipca 1869 r. oznaczona, Rocznik Ces[arsko]-Król[ewskiego] Towarzystwa Naukowego Krakowskiego 39 (1870), s. 223–243
• Marek Z., Głośne zdarzenia w świetle medycyny sądowej, Kraków 2009
• Marek Z., Kaplica Świętokrzyska w katedrze wawelskiej (badanie zwłok Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki), [w:] tegoż, Wspomnienia medyka sądowego, Zakamycze 1999, s. 144–158
• Mrozowski P., Polskie nagrobki gotyckie, Warszawa 1994
• Muczkowski J., Pomnik Kazimierza Wielkiego w katedrze na Wawelu, Rocznik Krakowski 19 (1923), s. 134–158
• Myśliwski G., Starość i długowieczność w Polsce do połowy XVI w. na tle porównawczym, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 49 (2001), s. 169–198
• Olbrycht J., Kusiak M., Protokół badania zwłok królowej Jadwigi, Polonia Sacra 2 (1949), s. 259–266 [przedruk w: A. Bochnak, Groby królowej Jadwigi i królewicza Kazimierza Jagiellończyka w katedrze wawelskiej, Studia do Dziejów Wawelu 3 (1968), s. 165–168]
• Ożóg K., Studium o „Roczniku Traski”, Studia Historyczne 23 (1980), s. 517–534
• Preissner A., Dokumenty Władysława Łokietka. Chronologiczny spis, regesty i bibliografia edycji, Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie 11 (1965), s. 197–295
• Protokół badania przez prof. dra Jana Olbrychta i dra Jana Walczyńskiego zwłok dziecka znalezionych w grobie w prezbiterium katedry wawelskiej w r. 1950, [w:] A. Bochnak, Groby królowej Jadwigi i królewicza Kazimierza Jagiellończyka w katedrze wawelskiej, Studia do Dziejów Wawelu 3 (1968), s. 168–169
• Rożnowska-Sadraei A., Art, Death and Legitimacy. The Commission and Artistic Provenance of the Tomb of Kazimir the Great in Cracow Cathedral, [w:] Artifex doctus. Studia ofiarowane Profesorowi Jerzemu Gadomskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, t. 1, red. W. Bałus, W. Walanus, M. Walczak, Kraków 2007, s. 363–373
• Rożnowska-Sadraei A., The Tomb of Kazimir the Great in the Wawel Cathedral of Cracow, Acta Historiae Artium 42 (2001), s. 83–115
• Sikora P., Badania antropologiczne szczątków kostnych królowej Polski Jadwigi, [w:] J. Wyrozumski, Królowa Jadwiga między epoką piastowską i jagiellońską, Kraków 1997, s. 143–153
• Sokołowski M., [Grób królowej Jadwigi], Sprawozdania Komisyi do Badania Historyi Sztuki w Polsce 3 (1887), z. 4, s. II–III
• Sroka S.A., Genealogia Andegawenów węgierskich, wyd. 2, Kraków 2015
• Starzyński M., Last Tribute to the King. The Funeral Ceremony of the Polish King Kazi mierz the Jagiellon (1492) in the Light of an Unknown Description, Viator. Medieval and Renaissance Studies 45 (2014), s. 289–302
• Starzyński M., Zgon i pogrzeb Kazimierza Jagiellończyka (1492), [w:] Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, t. 2, red. W. Bukowski, T. Jurek, Kraków 2012, s. 915–943
• Szablowski J., Materiały z badań prowadzonych w kaplicy Świętokrzyskiej na Wawelu w latach 1972–1973 z okazji jej konserwacji, połączonej z otwarciem grobów: króla Kazimierza Jagiellończyka ( 1492) i królowej Elżbiety Austriaczki (zm. 1505). Eksploracje archeologiczne, badania specjalistyczne, zabiegi konserwatorskie, Studia do Dziejów Wawelu 4 (1978), s. 435–440
• Śnieżyńska-Stolotowa E., Nagrobek Kazimierza Wielkiego w katedrze wawelskiej, Studia do Dziejów Wawelu 4 (1978), s. 1–115
• Święch Z., Klątwy, mikroby i uczeni. Opowieść wawelska, t. 1: W ciszy otwieranych grobów, Warszawa 1989
• Talko-Hryncewicz J., Odtworzenie kilku typów postaci historycznych spoczywających na Wawelu, Rozprawy Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Akademii Umiejętności w Krakowie, Seria B, 54 (1914), s. 105–139
• Tobiasz M., Otwarcie grobu królowej Jadwigi w dniach 12–14 lipca 1949 r., Polonia Sacra 2 (1949), s. 245–258
• Turowska B., Jaegermann K., Kusiak M., Lisowski Z., Marek Z., [Protokół badania kości znalezionych w grobie królowej Elżbiety Rakuskiej], Studia do Dziejów Wawelu 4 (1978), s. 482–488
• Urban J., Katedra na Wawelu 1795–1918, Kraków 2000
• Walczak M., Postacie na bokach tumby nagrobka Kazimierza Wielkiego. Z ikonografii Odrodzonego Królestwa Polskiego, [w:] Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, t. 2, red. W. Bukowski, T. Jurek, Kraków 2012, s. 1057–1079
• Walczak M., Rzeźba architektoniczna w Małopolsce za czasów Kazimierza Wielkiego, Ars Vetus et Nova, t. 20, red. W. Bałus, Kraków 2006
• Walczak M., The Figures on the Sides of the Tomb-Chest of King Casimir the Great. A Reassessment of the Iconography of the Polish Kingdom Reborn, [w:] Medieval Art, Architecture and Archaeology in Cracow and Lesser Poland, ed. A. Rożnowska- Sadraei, T. Węcławowicz, The British Archaeological Association Conference Transactions, t. 37, London 2014, s. 48–75
• Walczak M., The Tomb of King Ladislas the Short (1320–1333) and the Beginnings of the Royal Necropolis in Cracow Cathedral, [w:] Epigraphica & Sepulcralia II. Fórum epigrafických a sepulkrálních studií, red. J. Roháček, Praha 2009, s. 359– –385
• Walczak M., Topografia nekropolii królewskiej na Wawelu w średniowieczu, [w:] Procesy przemian w sztuce średniowiecznej. Materiały konferencji Stowarzyszenia Historyków Sztuki we Wrocławiu w dniach 21–22 listopada 2013, red. R. Eysymont, R. Kaczmarek, Warszawa 2014, s. 147–161
• Walczak M., Topography of the Royal Necropolis at the Cracow Cathedral in the Middle Ages, [w:] Epigraphica & Sepulcralia. VI. Fórum epigrafických a sepulkrálních studií, red. J. Roháček, Praha 2015, s. 67–90
• Wdowiszewski Z., Genealogia Jagiellonów i domu Wazów, Kraków 2005
• Wyrozumski J., Kazimierz Wielki, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1982

Identifiers

DOI

10.15804/hso230106

Biblioteka Nauki

2197850