O literaturze mirakularnej, epilepsji i innych zagadnieniach poruszonych przez Elżbietę Nowosielską w książce pt. „Melancholia, szaleństwo i inne »choroby głowy« w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku”

• Authors: Małgorzata Delimata-Proch

Title variants

EN

On miraculous literature, epilepsy and other issues raised by Elżbieta Nowosielska in her book entitled “Melancholy, madness and other ‘headaches’ in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th and 18th centuries”

Abstracts

EN

For decades, the history of medicine, healing, medical culture, health, etc. has been fascinating researchers: historians, anthropologists, archaeologists, and doctors alike. Researchers in this field use source materials that have been known in science for a long time, often creating a questionnaire of issues and questions that no one has posed so far. Elżbieta Nowosielska’s publication, entitled „Melancholy, madness and other ‘headaches’ in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th and 18th centuries” (2021) belongs to this group of works. It is clear to anyone who has dealt with books of miracles and graces that, on the basis of the miraculous literature, if properly explored, E. Nowosielska would have come close to one of the goals outlined in the book’s introduction – a possibly complete picture of the approach to madness or melancholy. The author underestimated the effort made by Jowita Jagla, a researcher into the books of miracles and graces, and the votive offerings, who discusses issues related to epilepsy in her work, and disregarded several other texts. This does not speak very well of the search she carried out.

Keywords

EN

Elżbieta Nowosielska; miracle literature; melancholy; madness; medical history; healthiness; First Republic of Poland; 17th and 18th centuries

PL

Elżbieta Nowosielska; literatura mirakularna; melancholia; szaleństwo; historia medycyny; zdrowotność; I Rzeczpospolita; XVII i XVIII w.

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2024
• Issue: 2(41)
• Pages: 281-294

Dates

published

2024

Contributors

author

Małgorzata Delimata-Proch

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000278942589

References

• Damalewicz S., Cuda y Znakomite Łaski za Przyczyną Błogosławionego Bogumiła Arcybiskupa Gnieźnieńskiego, tłum. B. Sokołowski, Kalisz 1806
• Steczewicz J.K., Skarb Nieprzebrany Dobrodziejstw Boskich. Obraz Cudowny Naświętszey Panny Mariey w Opactwie Bledzewskim Rokitnickiey, Poznań 1672
• Surmatowski, Prospekt Wesoły, Miłosiernych Oczu, Przenayświętszey Maryi, Na smutne ludzkiey niedoli przypadki, z Gory S. Gostynskiey, Poznań 1726
• Błoński J.J., „Zwycięstwo sławnej cudami w swoich obrazach...” Tradycje o cudownych ocaleniach miast południowo-wschodniej Rzeczypospolitej w czasie powstania Chmielnickiego, Toruń 2022
• Delimata-Proch M., Choroby w świetle księgi cudów i łask Matki Bożej Świętogórskiej (XVI–XVIII w.), Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 66 (2018), z. 3, s. 271–287
• Delimata-Proch M., Ciąża i narodziny dziecka w świetle Prospektu Wesołego Miłosiernych Oczu, Przenayświętszey Maryi [...] z Gory S. Gostynskiey (XVI–XVIII w.), HSO 9 (2018), nr 4, s. 76–93
• Delimata-Proch M., Wypadki losowe oraz inne „wielkie niebeśpieczeństwa” w świetle księgi cudów i łask Matki Bożej Świętogórskiej (XVI–XVIII w.), Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 65 (2017), z. 1, s. 3–18
• Jagla J., Boska Medycyna i Niebiescy Uzdrowiciele wobec kalectwa i chorób człowieka, Warszawa 2004
• Jagla J., Gest wotywny. Ze starożytnych sanktuariów do chrześcijańskich świątyń i średniowiecznej ikonografii, [w:] Antyk, prawda i fałsz w średniowieczu. Materiały Seminariów Mediewistycznych im. Alicji Karłowskiej-Kamzowej, red. J. Kowalski, T. Ratajczak, Poznań 2011, s. 259–263
• Jagla J., Wieczna prośba i dziękczynienie. O symbolicznych relacjach między „sacrum” i „profanum” w przedstawieniach wotywnych z obszaru Polski Centralnej, Warszawa 2009
• Kuuliala J., Disability and religious practices in Late Medieval Prussia: Infirmity and the miraculous in the canonization process of St. Dorothea of Montau (1404–1406), [w:] Lived Religion and the Long Reformation in Northern Europe c. 1300–1700, red. S. Katajala-Peltomaa, R.M. Toivo, Boston 2016, s. 64–71
• Magowska A., Kronika cudów dokonanych w kościele Bożego Ciała w Poznaniu jako compendium medicum, Kronika Miasta Poznania 1992, nr 3–4, s. 160–168
• Nowosielska E., Melancholia, szaleństwo i inne „choroby głowy” w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 2021, ss. 314
• Stawiak-Ososińska M., Sztuka położnicza dla kobiet. Kształcenie akuszerek na ziemiach polskich w dobie niewoli narodowej (1773–1914), Warszawa 2019
• Tyszkiewicz J., Człowiek w środowisku geograficznym średniowiecznej Polski, Warszawa 1981
• Węglorz J., Zdrowie, choroba i lecznictwo w społeczeństwie Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku, Toruń 2015
• Witkowska A., Kulty pątnicze piętnastowiecznego Krakowa. Z badań nad miejską kulturą religijną, Lublin 1984

Identifiers

DOI

10.15804/hso240211

Biblioteka Nauki

32443775