Ideały wychowania taoistycznego w kontekście założeń i kierunków pedagogiki zachodniej

• Authors: Paweł Zieliński

Abstracts

EN

An important objective of this article is to enrich the heritage of Polish education regarding knowledge of traditional purposes of education, especially the Taoist one. In addition, the author resolves the problem related to the occurrence of the main antinomy between Western pedagogy, which is individualistic and collectivist approaches in education, also visible in the Far East model of education. Main goal of this article is to enable a better understanding of the ideas and ideals of education contained in the Far Eastern philosophical and religious systems. The author is also looking for relationships and common education values in consideration currents Taoism and western directions pedagogy, in order to create a basis for dialogue and common understanding. By referring to the hermeneutic reconstruction and comparative studies, author represents the ideals of education in the mainstream of philosophical Taoism, as a true man - zhenren and related categories: dao, de, wuwei, pu and ziran. He analyzed the work assigned to Laozi, Zhuangzi, Liezi and other Taoists. The author also presents the ideals of mainstream education in the form of religious Taoism changsheng busi - physical immortality and neidan purposes, as well as Taoist principles of moral conduct. He takes into consideration the contribution of Li Shaojun, Wang Chunyang, Zhang Boduan and religious schools of Taoism. From the author’s research you can find out that the ideals of education Taoist both analyzed trends are often very similar, moreover - identical with the ideals of education in Mahayana Buddhism and have a lot in common with Western pedagogical directions. These are compounds with naturalism pedagogical, cultural pedagogy, psychology and pedagogy humanist Carl R. Rogers and other trends of humanistic education like Gestalt pedagogy, in addition to personalistic pedagogy and existential pedagogy, ecological pedagogy and many others. Author’s interpretation of Taoist ideals departs from previous positions, in which Taoism was rejecting the importance of the role of society in human development.

Keywords

EN

ideal of education; Taoism; Laozi; Zhuangzi; zhenren; culture pedagogy; humanistic education; Far East religious and philosophical systems

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2015
• Issue: 3(109)
• Pages: 110-131

Dates

published

2015

Contributors

author

Paweł Zieliński

• Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

References

• Baka, E. (2008). Dao bohatera. Idea samorealizacji w chińskich wewnętrznych sztukach walki. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Devall, B., Sessions, G. (1994). Ekologia głęboka. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok.
• FischerSchreiber, I. (1997). Daojia. De. Liezi. Li Shaojun. Ming. Neidan. Pu. Quanzhen dao. Shenren. Shengren. Taoizm. Wuwei. Yang Zhu. Zhang Boduan. Zhenren. Zhiren. Zhuangzi. W: E. i P. Trzeciakowie (red.), Encyklopedia mądrości Wschodu. Buddyzm. Hinduizm. Taoizm. Zen. Warszawa: Warszawski Dom Wydawniczy.
• Gajda, J. (1989). Wprowadzenie do wiedzy o kulturze. Lublin: UMCS.
• Goleman, D. (1990). Psychologia Wschodu. W: C. Hall, G. Lindzey (red.), Teorie osobowości (s. 323 – 354). Warszawa: PWN.
• Jacoby, M. (2006). Od tłumacza. W: M. Jacoby (tłum.), Liezi, Prawdziwa Księga Pustki (s. 169 – 173). Warszawa: Drzewo Babel.
• Jacoby, M. (2009). Wstęp. W: M. Jacoby (tłum.), Zhuangzi, Prawdziwa Księga Południowego Kwiatu (s. 5 – 17). Warszawa: Wydawnictwo ISKRY.
• Kant, I. (2005). Antropologia w ujęciu pragmatycznym. Warszawa: IFiS PAN.
• Kant, I. (1999). O pedagogice. Łódź: Dajas.
• Kohn, L. (2012). Taoizm. Wprowadzenie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kohn, L. (1993). The Taoist Experience. An Anthology, New York: State University of New York Press.
• Kwaśnica, R. (1987). Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej. Wrocław: IKN ODN.
• Laotsy (1987). TaoTeKing, czyli Księga Drogi i Cnoty. Literatura na Świecie, 1 (186), s. 3 – 72.
• Laozi (2006). Ksiega dao i de z komentarzami Wang Bi. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Liezi (2006). Prawdziwa Księga Pustki. Warszawa: Wieża Babel.
• Lusthaus, D. (1997). Laozi. W: I.P. McGreal (oprac.), Wielcy myśliciele Wschodu (s. 11 – 20). Warszawa: Wydawnictwo al fine.
• McGreal, I.P. (1997). Wielcy myśliciele Wschodu. Warszawa: Wydawnictwo al fine.
• Maslow, A.H. (1964). Religions, Values and Peak Experiences. New York: The Viking Press.
• Milerski, B., Śliwerski, B. (red.) (2000). Pedagogika. Leksykon PWN. Warszawa: PWN.
• Nalaskowski, S. (1994). O ideale wychowania i celach kształcenia. Studium z pedagogiki porównawczej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Rogers, C.R. (2002). Sposób bycia. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Rowid, H. (1946). Podstawy i zasady wychowania. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Schwartz, B.I. (2009). Starożytna myśl chińska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Sobczak, S. (2007). Teleologia wychowania. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 6, Su–U (s. 544 – 546). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Sztobryn, S. (1999). Słowo wstępne. W: I. Kant, O pedagogice (s. 3 – 38). Łódź: Dajas.
• Śliwerski, B. (1998). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Taoistyczny Sekret Złotego Kwiatu oraz Księga Świadomości i Życia. Z komentarzami C.G. Junga i R. Wilhelma. (1994). A. Sobota (tłum.). Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskie.
• Taoizm (2003). W: T. Gadacz, B. Milerski (red.), Religia. Encyklopedia PWN, wersja elektroniczna 1.0. Warszawa: PWN.
• Tarnowski, J. (1992). Pedagogika dialogu. W: B. Śliwerski (red.), Edukacja alternatywna. Dylematy teorii i praktyki (s. 141 – 151). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Tarnowski, J. (2004). Pedagogika egzystencjalna. Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika, t. 1. (s. 248 – 260). Warszawa: PWN.
• Tchorzewski, A.M. de (2007) Teoria wychowania W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 6, Su–U (s. 566 – 580). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Tworuschka, M. i U. (2009). Inne religie. Warszawa: Agora.
• Wołoszyn, S. (1964). Dzieje wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie. Warszawa: PWN.
• Yang JwingMing. (2000). Qigong. The Secret of Youth, Boston: YMAA Publication Center.
• Zhuangzi. (2009). Prawdziwa Księga Południowego Kwiatu. Warszawa: Wydawnictwo ISKRY.
• Zieliński, P. (2008a). Wychowanie i systemy edukacyjne w kulturach Dalekiego Wschodu. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 7, V–Ż (s. 374 – 392). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Zieliński, P. (2008b). Związki psychologii i pedagogiki humanistycznej z dalekowschodnimi ideałami wychowania. W: A. Gofron, M. Piasecka (red.), Podstawy edukacji. Epistemologia a praktyka edukacyjna. Częstochowa: Wydawnictwo im. S. Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.
• Zieliński, P. (2013a). Obraz edukacji w Wietnamie (Syntetyczny obraz edukacji w Wietnamie w ujęciu diachronicznym). Pedagogika Społeczna, 1 (47), s. 105 – 122.
• Zieliński, P. (2013b). Wzorce starochińskiego humanizmu w edukacji. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza. Pedagogika, 22, s. 87 – 96.
• Zieliński, P. (2014a). The Education of the Vietnamese Minority in Poland. Studia Edukacyjne, 33, s. 393 – 412.
• Zieliński, P. (2014b). Współczesny charakter myśli pedagogicznej Mencjusza, drugiego wielkiego konfucjanisty. Studia z Teorii Wychowania, 2 (9), s. 99 – 124.
• Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. 2. (1965). Pedagogika i szkolnictwo w XIX stuleciu. S. Wołoszyn. Warszawa: PWN.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2015.03.06

Biblioteka Nauki

2041592