Intercultural Education in Poland: Current Problems and Research Orientations

• Authors: Ewa Ogrodzka-Mazur

Abstracts

EN

The study presents an assessment of the achievements and problems of intercultural pedagogy as an important educational (sub)discipline, which has been developing intensively in Poland – particularly since the 1990s. Against the background of a crisis of multicultural education, a new suggestion was presented aimed at overcoming its drawbacks in the form of the theoretical assumptions and practical solutions of intercultural education. However, understanding and accepting intercultural education depends on many factors – e.g., historical experiences, the developmental level of societies and the socio-political system. This necessitates presenting the essence of intercultural education as well as formulating its message both in Poland and worldwide.

Keywords

EN

pedagogy; intercultural pedagogy; multicultural education; intercultural education; scientific schools in Poland

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2018
• Issue: 2(120)
• Pages: 65-82

Dates

published

2018

Contributors

author

Ewa Ogrodzka-Mazur

• University of Silesia in Katowice

References

• Andersen, A. (1997). Istota Uniwersalizmu. In: J.M. Dołęga, J. Kuczyński, & A. Woźnicki (Eds.), Szkoła przeżycia cywilizacyjnego (pp. 86–96). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe “Scholar”.
• Biernacka, M., Krzysztofek, K., & Sadowski, A. (Eds.). (2012). Społeczeństwo wielokulturowe – nowe wyzwania i zagrożenia. Białystok: UwB.
• Bruner, J.S. (1996). The Culture of Education. Cambridge: London Harvard University Press.
• Czykwin, E., & Misiejuk, D. (2002). Dwujęzyczność i dwukulturowość w perspektywie psychopedagogicznej. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie “Trans Humana”.
• Gajdzica, A., Piechaczek-Ogierman, G., & Hruzd-Matuszczyk, A. (2014). Edukacja postrzegana z perspektywy uczniów, rodziców i nauczycieli ze szkół z polskim językiem nauczania w wybranych krajach europejskich. Cieszyn–Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Grabowska, B. (2013). Poczucie tożsamości młodzieży uczącej się w szkołach z polskim językiem nauczania na Białorusi, Ukrainie i w Republice Czeskiej – studium porównawcze. Cieszyn – Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Grzybowski, P.P. (2009). Edukacja europejska – od wielokulturowości ku międzykulturowości (koncepcje edukacji wielokulturowej i międzykulturowej w kontekście europejskim ze szczególnym uwzględnieniem środowiska frankofońskiego). Kraków: Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
• Grzybowski, P.P. (2015). Śmiech w edukacji: od szkolnej wspólnoty śmiechu po edukację międzykulturową. Kraków: Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
• Jagoszewska, J. (1995). Jednostka ludzka i jej relacje do kultury w psychologii humanistycznej. In: S. Pietraszko (Ed.), Kultura a jednostka ludzka. Prace Kulturoznawcze V (pp. 9–23). Wrocław: UW.
• Kłoskowska, A. (2002). Kultury narodowe wobec globalizacji a tożsamość jednostki. Kultura i Społeczeństwo, 2, pp. 155–173.
• Kohlberg, L., & Mayer, R. (1993). Rozwój jako cel wychowania. In: Z. Kwieciński, & L. Witkowski (Eds.), Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach (pp. 51–95). Warszawa: IBE.
• Konopczyński, M., Theiss, W., & Winiarski, M. (Eds.). (2010). Pedagogika społeczna. Przestrzenie życia i edukacji. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Pilchowi. Warszawa: PEDAGOGIUM Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej.
• Korczyński, M. (2017). Rola inteligencji emocjonalnej jako kompetencji międzykulturowej w osiągnięciu sukcesu zawodowego polskich emigrantów. Edukacja Międzykulturowa, 2(7), pp. 185–199.
• Korczyński M. (2018). Kompetencje międzykulturowe a wykształcenie polskich emigrantów w Anglii. Journal of Modern Science, 36 (1), pp. 93–112. DOI: 10.13166/jms/85333.
• Korporowicz, L. (2011). Socjologia kulturowa: kontynuacje i poszukiwania. Kraków: UJ.
• Kozielecki, J. (1997). Transgresja i kultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
• Kurzępa, J. (2007). Socjopatologia pogranicza. Zmiany w życiu społeczności zachodniego pogranicza. Studium socjologiczne. Zielona Góra: UZ.
• Kyuchukov, H., Lewowicki, T., & Ogrodzka-Mazur, E. (Eds.). (2015). Intercultural Education: Concepts, Practice, Problems. Munich: LINCOM Academic Publishers.
• Lewowicki, T. (1995). Problemy tożsamości narodowej – w poszukiwaniu sposobów uogólnionych ujęć kwestii poczucia tożsamości i zachowań z tym poczuciem związanych. In: J. Nikitorowicz (Ed.), O badaniach społeczności pogranicza – od parcjalnych opisów ku elementom teorii zachowań tożsamościowych (pp. 13–26). Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie “Trans Humana”.
• Lewowicki, T. (2006). Edukacja międzykulturowa – konteksty polityczne i ideologiczne, idee pedagogiczne, doświadczenia społeczne i praktyka edukacyjna (zderzenia deklaracji i działań – czas próby?). In: T. Lewowicki, & E. Ogrodzka-Mazur (Eds.), Z teorii i praktyki edukacji międzykulturowej (pp. 261–270). Cieszyn: UŚ, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie.
• Lewowicki, T. (2010). Socjologizm vs. pedagogizm – czy synteza w edukacji międzykulturowej? In: T. Lewowicki, & E. Ogrodzka-Mazur (Eds.), Edukacja międzykulturowa – teorie, poglądy, doświadczenia społeczne (pp. 303–309). Cieszyn–Warszawa–Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Lewowicki, T. (2011). O doświadczeniach edukacji wielokulturowej oraz perspektywie edukacji i pedagogiki międzykulturowej. In: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, & A. Szczurek-Boruta (Eds.), Edukacja międzykulturowa – dokonania, problemy, perspektywy (pp. 479–503). Cieszyn – Warszawa – Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek,
• Lewowicki, T. (2012). Edukacja międzykulturowa – bilans otwarcia. Edukacja Międzykulturowa, 1, pp. 15–46.
• Lewowicki, T. (2013). Edukacja wobec odwiecznych i współczesnych problemów świata – konteksty i wyzwania edukacji międzykulturowej. Edukacja Międzykulturowa, 2, pp. 19–37.
• Lewowicki, T. (2015). Intercultural Education – From Assimilation to Integration and Multidimensional Identity. In: H. Kyuchukov, T. Lewowicki, & E. Ogrodzka-Mazur (Eds.), Intercultural Education: Concepts, Practice, Problems (pp. 24–33). Munich: LINCOM Academic Publishers.
• Lewowicki, T. (2017). Edukacja międzykulturowa – kilka lat później. Zmiana uwarunkowań, pytania o kondycję, wyzwania. Edukacja Międzykulturowa, 2, pp. 19–36.
• Lewowicki, T., Ogrodzka-Mazur, E., & Szczurek-Boruta, A. (Eds.). (2000). Edukacja międzykulturowa w Polsce i na świecie. Katowice: UŚ.
• Lewowicki, T., & Suchodolska, J. (Eds.). (2011). Dzieci w procesie kształtowania postaw kulturowych. Przewodnik po ścieżkach edukacji regionalnej, wielo- i międzykulturowej. Materiały dla nauczycieli przedszkoli i szkół podstawowych. Katowice–Cieszyn–Warszawa–Kraków: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
• Łazarewicz, M., Winiarska, A., Łączyńska, M., & Dziechciarz, M. (Eds.). (2016). A Practical Guide to Cultural Adaptation, Integration and Psychosocial Support for International Students. Warszawa: Medical University of Warsaw.
• Małkiewicz, E. (2002). Motywy poznawania świata i uczenia się w kontekście podstawowych potrzeb dziecka. In: M. Kochan-Wójcik, A. Krajna, Z. Kuklińska, & E. Małkiewicz (Eds.), Edukacja elementarna a diagnoza pedagogiczna (pp. 16–20). Warszawa: CODN.
• Misiejuk, D. (2013). Dziedzictwo i dziedziczenie w kontekście procesów socjalizacji. Studium teoretyczno-empiryczne o procesach dziedziczenia kulturowego na historycznym pograniczu Podlasia. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie “Trans Humana”.
• Młynarczuk-Sokołowska, A. (2016). Od obcości do inności. Międzykulturowa edukacja nieformalna na przykładzie działań polskich organizacji pozarządowych. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
• Muszyńska, J. (2014). Miejsce i wspólnota: poczucie wspólnotowości mieszkańców północno-wschodniego pogranicza Polski. Studium pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
• Nikitorowicz, J. (1995). Pogranicze – Tożsamość – Edukacja międzykulturowa. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie “Trans Humana”.
• Nikitorowicz, J. (2005). Kreowanie tożsamości dziecka. Wyzwania edukacji międzykulturowej. Gdańsk: GWP.
• Nikitorowicz, J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: WAiP.
• Nikitorowicz, J. (2017). Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
• Ogrodzka-Mazur, E. (2007). Kompetencja aksjologiczna dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studium porównawcze środowisk zróżnicowanych kulturowo. Katowice: UŚ.
• Ogrodzka-Mazur, E. (2013). Intercultural Education in Schools of the Polish-Czech Borderland: Experiences – Problems – Prospects. The New Educational Review, 34(4), pp. 99–110.
• Ogrodzka-Mazur, E., Klajmon-Lech, U., & Różańska, A. (2014). Tożsamość kulturowa, religijność i edukacja religijna postrzegana z perspektywy społeczności szkół z polskim językiem nauczania w wybranych krajach europejskich. Cieszyn–Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Ogrodzka-Mazur, E., Grabowska, B., Szafrańska-Gajdzica, A., & Kwadrans, Ł. (2016). Education of Children and Youth in Culturally Diverse Environments: Experience – Problems – Prospects. Munich: LINCOM Academic Publishers.
• Ostrowicka, H. (2013). Dyskurs pedagogiczny jako element urządzania młodzieży. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2, pp. 49–73.
• Pietrzak, H. (2000). Następstwa i efekty stereotypowego postrzegania człowieka i świata społecznego. Rzeszów: WSP.
• Różańska, A. (2015). Edukacja religijna młodzieży w warunkach pluralizmu religijnego w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej (Grupa Wyszehradzka: Polska, Czechy, Słowacja, Węgry) – studium porównawcze. Cieszyn–Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Sobecki, M. (2007). Kultura symboliczna a tożsamość. Studium tożsamości kulturowej Polaków na Grodzieńszczyźnie z perspektywy edukacji międzykulturowej. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie “Trans Humana”.
• Sobecki, M. (2016). Komunikacja międzykulturowa w perspektywie pedagogicznej. Studium z pogranicza polsko-litewsko-białorusko-ukraińskiego. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
• Syrek, E. (Ed.). (2010). Czas społeczny akademickiego uczestnictwa w rozwoju i doskonaleniu civil society. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Radziewiczowi-Winnickiemu w 65. rocznicę urodzin. Katowice: UŚ.
• Szczurek-Boruta, A. (2013). Doświadczenia społeczne w przygotowaniu przyszłych nauczycieli do pracy w warunkach wielokulturowości. Cieszyn–Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Sztompka, P. (2012). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Sztompka, P. (2016). Kapitał społeczny: teoria przestrzeni międzyludzkiej. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Śliwerski, B. (2008). Uniwersalizm jako metanarracja alternatywnego myślenia w/o edukacji (na przykładzie wybranych współczesnych koncepcji pedagogicznych). In: E. Dubas, H.M. Griese, & M. Dzięgielewska (Eds.), Uniwersalia w międzykulturowym porównaniu. Studium polsko-niemieckie (pp. 55–74). Łódź: UŁ.
• Urban, J. (2014). Mniejszości narodowe krajów Grupy Wyszehradzkiej w procesach integracyjnych Europy – tożsamość młodzieży mniejszości autochtonicznych. Cieszyn–Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Urlińska, M.M., & Jurzysta K. (2016). Pomiędzy nadzieją a (nie)spełnieniem. Rola polskiego nauczyciela na Łotwie. Toruń: UMK.
• Weigl, B. (1999). Stereotypy i uprzedzenia etniczne u dzieci i młodzieży. Studium empiryczne. Warszawa: IP PAN.
• Wojakowski, D. (2007). Swojskość i obcość w zmieniającej się Polsce. Warszawa: IFiS PAN.
• Wojnar, I. (1996). Aktualne problemy edukacji i kultury w Polsce i na świecie. In: I. Wojnar, & J. Kubin (Eds.), Edukacja wobec wyzwań XXI wieku (pp. 15–34). Warszawa: Komitet Prognoz “Polska w XXI wieku” przy Prezydium PAN.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2018.02.04

Biblioteka Nauki

1985622