Idea zrównoważonego rozwoju w kształceniu studentów kierunków nauczycielskich

• Authors: Aneta Rogalska-Marasińska

Abstracts

PL

Współczesna neoliberalna rzeczywistość o jednoznacznych regułach zachowań narzuca twardą grę społeczną. Jednocześnie powszechnie panujący mainstreamowy „nakaz” domagający się rozmywania międzyludzkich relacji, podważania znaczeń i aprobaty wszelkich postaw bez możliwości ich oceny, doprowadził do całkowitego rozchwiania człowieka i jego świata w wymiarze społecznym, kulturowym, przyrodniczym i polityczno-gospodarczym. Potrzeba powrotu do równowagi staje się coraz bardziej czytelna. Droga do życia zrównoważonego wymaga dobrze, powszechnie i odpowiedzialnie prowadzonej edukacji. Pierwszym poważnym projektem w tym kierunku była Dekada Edukacji na rzecz Zrównoważonego Rozwoju. Dziś podejmuje się aktywności w ramach Globalnego Programu Działań. Aby wielki plan wprowadzania w życie idei zrównoważonego rozwoju mógł być przeprowadzony, potrzebni są dobrze przygotowani nauczyciele. Ich kształcenie staje się wyzwaniem o wymiarze ogólnoświatowym. Niestety obowiązki i oczekiwania stawiane nauczycielom znacząco hamują proces zmiany. Diagnoza pedeutologicznych tendencji i problemów w skali globalnej jest ważnym elementem przygotowania się do pracy z polskimi nauczycielami. W artykule ukazano możliwe do zastosowania (wykorzystując obecną podstawę programową do szkół podstawowych i średnich) sposoby rozbudzania świadomości i wprowadzania młodych ludzi w zagadnienia zrównoważonego rozwoju. Jednym z nich jest narzędzie – Projekt X, dzięki któremu studenci Uniwersytetu Łódzkiego – przyszli nauczyciele – uczą się, jak myśleć w sposób zrównoważony oraz łączyć problematykę i treści z różnych przedmiotów szkolnych w jeden spójny i wychowawczo pożądany edukacyjny przekaz.

EN

Contemporary neoliberal reality with clear and unambiguous rules of actions imposes tough social inter-dependences and obligations. At the same time, commonly present mainstream tendency to weaken interpersonal relations, to doubt in senses and meanings, and to accept each behaviour without the possibility to formulate personal attitude towards it, has led to total mess in human life. An unbalanced man hardly manages to exist in all devastated dimensions of his world: social, cultural, environmental and economical. The need to turn back and to reach the sustainable level of life becomes more and more clear. The route to sustainability needs ambitious, common and responsible education. The Decade of Education for Sustainable Development was the first global project. Now we should undertake activities presented in Global Action Plan. To make that immense plan become real we need properly and thoroughly prepared school teachers and academics. Pre-service and in-service teacher development becomes a global issue. Contemporary vocational obligations and expectations formulated towards that group of professionals considerably inhibit the process of change. That is why, the diagnosis of global pedeutological problems and tendencies is one of the most important steps for preparing a better plan to work with Polish teachers. The paper presents possible ways to work with students – future teachers – to develop sustainable awareness and attitudes, derived from proper knowledge and skills. Project X is one of the most interesting and inspiring educational tools. Basing on Polish primary and secondary curriculum, students of the University of Lodz learn how to think in sustainable manner, and how to join knowledge and skills from various schools subjects to build a holistic educational message.

Keywords

PL

edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju; kształcenie i doskonalenie nauczycieli akademickich i szkolnych; problemy z implementacją idei zrównoważenia w przygotowaniu i rozwoju zawodowym nauczycieli; Projekt X

EN

education for sustainable development; teacher education and vocational training of university and school teachers; problems with implementation of sustainability in pre- and in-service teacher education; Project X

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2018
• Issue: 3(121)
• Pages: 104-125

Dates

published

2018

Contributors

author

Aneta Rogalska-Marasińska

• Uniwersytet Łódzki

References

• Aichi-Nagoya Declaration on Education for Sustainable Development (2015). Pobrane z: http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/ERI/pdf/Aichi-Nagoya_Declaration_EN.pdf.
• Baker, Ch. (2005). Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przekł. Agata Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bałachowicz, J. (2017). Idea zrównoważonego rozwoju w edukacji dziecka. Prima Educatione, 1, 21–38. DOI: 10.17951/PE/2017/1.21.
• Bentham, H., Sinnes, A., Gjøtterud, S. (2015). A Teacher Education for Sustainable Development System: An Institutional Responsibility. International Journal of Higher Education, 4 (4), 158–177. Pobrane z: https://doi.org/10.5430/ijhe.v4n4p158.
• Byrnes, L. (2007). Swiss International Teachers’ Program. W: Ch. Hopkins, R. McKeown (eds.), Good Practices in Teacher Education Institutions (s. 11–16). Paris: UNESCO, Section of Education for Sustainable Development.
• Chang, T. (2007). Sustainable Campus Initiative. W: Ch. Hopkins, R. McKeown (eds.), Good Practices in Teacher Education Institutions (s. 35–40). Paris: UNESCO, Section of Education for Sustainable Development.
• Denby, L., Rickards, S. (2016). An Approach to Embedding Sustainability into Undergraduate Curriculum: Macquarie University, Australia Case Study. W: W. Leal Filho, P. Pace (eds.), Teaching Education for Sustainable Development at University Level (s. 9–33). Switzerland: Springer International Publishing, World Sustainability Series.
• Discourse and Communication for Sustainable Education. The Journal of UNESCO Chair on the Interplay of Tradition and Innovation in Education for Sustainable Development (ESD) at Daugavpils University, Latvia, e-ISSN: 2255–7547. Pobrano z: http://ise-lv.eu/publications.php?show=39&pub=13.
• Down, L. (2007). Literature to Address the Problem of Violence: Infusing ESD in the Curriculum. W: Ch. Hopkins, R. McKeown (eds.), Good Practices in Teacher Education Institutions (s. 7–10). Paris: UNESCO, Section of Education for Sustainable Development.
• Friesen, N. (2018). Personalized Learning Technology and the New Behaviorism: Beyond Freedom and Dignity. Pobrane z: http://www.academia.edu/Documents/in/Learning_Analytics.
• Gadamer, H.G. (1992). Dziedzictwo Europy, przekł. Andrzej Przyłębski. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• General Assembly, A/RES/69/211 (2015). Follow-up to the United Nations Decade of Education for Sustainable Development (2005–2014): Global Action Programme on Education for Sustainable Development. Pobrane z: http://www.unesco.at/bildung/gap_res_n1471200.pdf.
• Górniewicz, J. (2001). Kategorie pedagogiczne. Odpowiedzialność, podmiotowość, samorealizacja, tolerancja, twórczość, wyobraźnia. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Habermas, J. (2015). Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego, przekł. Andrzej Maciej Kaniowski, Marek J. Siemek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• ICSU & ISSC (2015). Review of Targets for the Sustainable Development Goals: The Science Perspectiv Pobrane z: http://www.icsu.org/publications/reports-and-reviews/review-of-targets-for-the-sustainable-development-goals-the-science-perspective-2015/SDG-Report.pdf.
• Jasiński, Z. (2006). A word about programs and standards of educating teachers and pedagogues in Poland. W: Z. Jasiński, T. Lewowicki (red.), Education for Teachers and Pedagogues: Issues in International Context. Opole: Uniwersytet Opolski.
• Jickling, B., Sterling, S. (eds.) (2017). Post-sustainability and Environmental Education. Remaking Education for the Future. Cham, Switzerland: Palgrave Macmillan
• Journal of Teacher Education for Sustainability. The Journal of UNESCO Chair on the Interplay of Tradition and Innovation in Education for Sustainable Development (ESD) at Daugavpils University, Latvia, ISSN: 1691–4147, e-ISSN 1691–5534. Pobrano z: http://www.ise-lv.eu/publications.php?&pub=3&tid=3.
• Karta Ziemi. Pobrano z: https://artaziemi.wordpress.com/tekst-karty-2.
• Kieżun, W. (2012). Patologia transformacji. Warszawa: Wydawnictwo Poltex.
• Klichowski, M. (2014). Narodziny cyborgizacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Kwaśnica, R. (2007). Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej TPW.
• Leal Filho, W., Pace, P. (eds.) (2016). Teaching Education for Sustainable Development at University Level. Switzerland: Springer International Publishing, World Sustainability Series.
• Leal Filho, W. (ed.) (2018). Implementing Sustainability in the Curriculum of Universities. Approaches, Methods, and Projects. Switzerland: Springer International Publishing, World Sustainability Series.
• Liu, J. (2009). Education for Sustainable Development in Teacher Education: Issues in the Case of York University in Canada. Asian Social Science, 5 (5), 46–49. Pobrane z: http://www.ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/viewFile/1700/1600.
• Lotz-Sisitka, H., Schudel, I., O’Donoghue, R., Irwin, P. (2007). Schools and Sustainability in South Africa: Piloting a Reflexive Model for Accredited In-service Teacher Education. W: Ch. Hopkins, R. McKeown (eds.), Good Practices in Teacher Education Insti¬tutions (s. 47–54). Paris: UNESCO, Section of Education for Sustainable Development.
• Lotz-Sisitka, H. (2015). UNESCO World Conference on Education for Sustainable Development Conference Report. Pobrano z: http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002328/232888E.pdf.
• Lozano, R., Lukman, R., Lozano, F.J., Huisingh, D., Lambrecht, W. (2013). Declarations for Sustainability in Higher Education: Becoming Better Leaders Through Addressing the University System. Journal of Cleaner Production, 48, 10–19. Pobrano z: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2011.10.006.
• Martel, F. (2011). Co podoba się wszędzie na świecie, przekł. Karolina Sikorska. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Martin, H.P., Schumann, H. (1999). Pułapka globalizacji. Atak na demokrację i dobrobyt, przekł. M. Zybura. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Mayor, F., Bind, J. (2001). Przyszłość świata, przekł. J. Wolf, A. Janik, W. Rabczuk. Warszawa: Fundacja Studów i Badań Edukacyjnych.
• MNiSW (2018). Propozycja nowego modelu kształcenia przyszłych nauczycieli. Pobrane z: http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2018_03/6cf639c7f57d9166a000ee046cb0cd61.pdf.
• Moore, J. (2005a). Barriers and Pathways to Creating Sustainability Education Programs: Policy, Rhetoric and Reality. Environmental Education Research, 11 (5), 537–555. Pobrane z: http://www3.telus.net/janetmoore/Env.Ed.Res.JM2005.pdf.
• Moore, J. (2005b). Seven Recommendations for Creating Sustainability Education at the University Level. A Guide for Change Agents. International Journal of Sustainability in Higher Education, 6 (4), 326–339. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/228627903_Seven_recommendations_for_creating_sustainability_education_at_the_university_level_A_guide_for_change_agents.
• Nikitorowicz, J. (2018). Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Nowakowska-Siuta, R. (2015). Racjonalność emancypacyjna w perspektywie porównawczej. W: R. Nowakowska-Siuta, B. Śliwerski (red.), Racjonalność procesu kształcenia. Studium z polityki oświatowej i pedagogiki porównawczej (s. 7–108). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Rogalska-Marasińska, A. (2017). Edukacja międzykulturowa na rzecz zrównoważonego rozwoju. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Pobrane z: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?i¬d=WDU20120000977.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Pobrane z: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140000803.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiające do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Pobrane z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170000356.
• Smith, V.L. (2013). Racjonalność w ekonomii, przekł. Marek Dąbrowski, Mirosław Raczyński, Rafał Morawczyński. Warszawa: Wolters Kluwer Polska SA.
• Stibbe, A. (ed.) (2009). A Handbook of Sustainability Literacy. Skills for a Changing World. Darlington, UK: Green Books Ltd. Pobrane z: http://arts.brighton.ac.uk/stibbe-handbook-of-sustainability.
• Summers, D. (2013). Education for Sustainable Development in Initial Teacher Education: From Compliance to Commitment – Sowing the Seeds of Change. Journal of Education for Sustainable Development, 7 (2), 205–222. Pobrane z: http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0973408214526490.
• Śliwerski, B. (2015a). Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Śliwerski, B. (2015b). Racjonalność pedagogiczna polskiej polityki oświatowej w latach 1989–2014. W: R. Nowakowska-Siuta, B. Śliwerski (red.), Racjonalność procesu kształcenia. Studium z polityki oświatowej i pedagogiki porównawczej (s. 109–252). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Śliwerski, B. (2017a). Meblowanie szkolnej demokracji. Warszawa: Wolters Kluwer Polska SA.
• Śliwerski, B. (2017b). Pedagogika nadziei. Prima Educatione, 1, 13–19. DOI: 10.17951/ PE/2017.1.13.
• UNESCO (2005). Guidelines and Recommendations for Reorienting Teacher Education to Address Sustainability. United Nations Decade of Education for Sustainable Development (2005–2014). France: UNESCO Education for Sustainable Development in Action, Technical Paper No. 2. Pobrane z: http://unesdoc.unesco.org/image-s/0014/001433/143370E.pdf.
• UNESCO (2006). Education for Sustainable Development. Toolkit. Learning and Training Tools No 1. France: UNESCO, United Nations Decade of Education for Sustainable Development (2005–2014). Pobrane z: http://unesdoc.unesco.org/image¬s/0015/001524/152453eo.pdf.
• UNESCO (2012). Education for Sustainable Development. Sourcebook. Learning and Training Tools No 4. France: UNESCO, Education for Sustainable Development in Action. Pobrane z: http://unesdoc.unesco.org/images/0021/002163/216383e.pdf.
• UNESCO General Conference, 37th Session, Paris (2013). Proposal for a Global Action Programme on Education for Sustainable Development as Follow-up to the United Nations Decade of Education for Sustainable Development (DESD) After 2014. Pobrane z: http://unesdoc.unesco.org/images/0022/002243/224368e.pdf.
• UNESCO (2014). Shaping the future we want, UN Decade of Education for Sustainable Development (2005–2014), FINAL REPORT. DESD Monitoring and Evaluation. Pobrane z: http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Koncowy_Raport_DESD_The_Future_we_Want.pdf.
• UNESCO (2014). UNESCO Roadmap for Implementing the Global Action Programme on Education for Sustainable Development. Pobrane z: http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002305/230514e.pdf.
• UN (2015). Review of the implementation of the United Nations Decade of Education for Sustainable Development, 2005–2014. Pobrane z: https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N15/240/07/pdf/N1524007.pdf?OpenElement.
• UNESCO together with UNICEF, the World Bank, UNFPA, UNDP, UN Women and UNHCR (2015). Education 2030: Incheon Declaration. Towards inclusive and equitable quality education and lifelong learning for all. Pobrane z: http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002338/233813M.pdf.
• UNESCO (2015). Education 2030: Incheon Declaration and Framework for Action. Towards inclusive and equitable quality education and lifelong learning for all. Pobrane z: http://www.uis.unesco.org/Education/Documents/incheon-framework-for-action-en.pdf.
• Walosik, A. (2013). Przez edukację do zrównoważonego rozwoju. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Wołoszyn, S. (1980). Współczesne tendencje w kształceniu nauczycieli. Profil nauczyciela jutra. W: B. Suchodolski (red.), Podręcznik dla kandydatów na nauczycieli (s. 746–765). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2018.03.07

Biblioteka Nauki

1985721