Kultura szkoły stymulująca kształtowanie uczącej się wspólnoty

• Authors: Agata Cudowska

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono pojęcie wspólnoty jako kategorii socjologicznej, wskazano na różne sposoby jej definiowania, wyeksponowano znaczenie sentymentów, ładu moralnego, identyfikacji i styczności w jej rozumieniu. Określono wspólnotę uczącą się jako grupę ludzi stykających się ze sobą, mających poczucie więzi, świadomość własnej tożsamości i odrębności, a także doświadczających wzajemnego wsparcia, uznania i przynależności. Wskazano uwarunkowania procesu kształtowania się takiej wspólnoty w szkole i skoncentrowano się na czynnikach związanych ze szkołą. Podkreślono rolę nauczyciela w kreowaniu kultury szkoły sprzyjającej tworzeniu uczącej się wspólnoty. Wyeksponowano wiedzę i umiejętności nauczyciela, jego cechy osobowe i postawę wobec życia, a także motywację nauczyciela do ciągłego uczenia się, autorefleksję i autoewaluację codziennej praktyki. W wyniku analiz stwierdzono, że powstaniu wspólnoty uczącej się w szkole sprzyja kultura współpracy, dialogu i twórczości i jednocześnie taki typ kultury organizacyjnej może kształtować się pod wpływem uczącej się wspólnoty.

EN

The article presents the concept of community as a sociological category, there are various ways to define it, the importance of sentiment, moral order, identification and contact in its meaning is emphasized. A learning community is identified as a group of people in contact with each other, having a sense of bond, awareness of their own identity and individuality, as well as experiencing mutual support, recognition and belonging. The determinants of the process of shaping such a community in the school are indicated and the focus is on school-related factors. The teacher’s role in creating a school culture conducive to creating a learning community is emphasized. The teacher’s knowledge and skills, his personal characteristics and attitude to life are emphasized, as well as the teacher’s motivation for continuous learning, self-reflection and self-evaluation of everyday practice. As a result of the analysis, it is found that the creation of a learning community at school is fostered by the culture of cooperation, dialogue and creativity, and at the same time this type of organizational culture can be influenced by the learning community.

Keywords

EN

organizational culture; community; learning community; teacher’s role

PL

kultura organizacyjna; wspólnota; ucząca się wspólnota; rola nauczyciela

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2018
• Issue: 3(121)
• Pages: 129-141

Dates

published

2018

Contributors

author

Agata Cudowska

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• Bolesta-Kukułka, K. (2003). Decyzje menedżerskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Cudowska, A. (2004). Kształtowanie twórczych orientacji życiowych w procesie edukacji. Białystok: Trans Humana.
• Cudowska, A. (2009). Twórcze orientacje życiowe nauczycieli. W: Studia. Badania. Innowacje, 3 (107), s. 47–55.
• Cudowska, A. (2014). Twórcze orientacje życiowe w dialogu edukacyjnym. Studium teoretyczno-empiryczne. Białystok: Trans Humana.
• Cudowska, A. (2016). Kultura organizacyjna szkoły jako czynnik zmiany oświatowej. W: S. Jaczyński, J. Kunikowski (red.), Kultura bezpieczeństwa. Potrzeby i uwarunkowania, t. 1 (s. 387–406). Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.
• Dalin, P., Rolff, H.G. (1993). Changing the School Culture. London: Cassell.
• Dalin, P., Rust, V. (1983). Can Schools Learn?. Windsor: NFER-NELSON.
• Fullan, M. (2007). The New Meaning of Educational Change. New York and London: Teachers College Press and Columbia University.
• Gadacz, T. (2002). O umiejętności życia. Kraków: Wydawnictwo „Znak”.
• Gitling, M. (2013). Człowiek w organizacji, ludzie – struktury – organizacje. Warszawa: Difin.
• Gołębniak, B.D. (2004). Szkoła wspomagająca rozwój. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Podręcznik akademicki, t. 2 (s. 96–157). Warszawa: PWN.
• Hildebrandt, A. (2001). Koncepcja rozwoju organizacyjnego szkoły Pera Dalina. W: E. Potulicka (red.), Szkice z teorii i praktyki zmiany oświatowej (s. 61–138). Poznań: Wydawnictwo Eruditus.
• Hofstede, G. (2000). Kultury i organizacje. Przeł. M. Durska. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Kieżun, W.J. (1998). Sprawne zarządzanie organizacją: zarys teorii i praktyki. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej.
• Kostera, M.M. (2004). Zarządzanie międzykulturowe. W: A.K. Koźmiński, W. Piotrowski (red.), Zarządzanie: teoria i praktyka (s. 583–614). Warszawa: PWN.
• Kwieciński, Z. (2000). Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogii pogranicza. Poznań–Olsztyn: Edytor.
• Mazurkiewicz, G. (2015). Teoria ewolucji. Od uczących się jednostek do uczącej się wspólnoty. W: G. Mazurkiewicz (red.), Ucząca się szkoła. Od rozwoju jednostek do rozwoju wspólnoty (s. 13–24). Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Mikołajewska, B. (1999). Zjawisko wspólnoty. New Haven: The Lintons` Video Press.
• Porter, M.E. (1985). Competitive advantage: creating and sustaining superior performance. New York–Toronto: The Free Press.
• Porter, M. E. (1992). Strategia konkurencji: metody analizy sektorów i konkurentów. Przeł. A. Ehrlich. Warszawa: PWE.
• Potulicka, E. (2001). Paradygmat zmiany edukacyjnej Michaela Fullana. W: E. Potulicka (red.), Szkice z teorii i praktyki zmiany oświatowej (s. 11–60). Poznań: Wydawnictwo Eruditus.
• Rabczuk, W. (2007). Polityka edukacyjna Unii Europejskiej: nowe konteksty. Warszawa: Wydawnictwo WSP TWP.
• Senge, P.M. (1990). The Fifth Discipline: The Art and Practice of the Learning Organisation. New York: Currency Doubleday.
• Senge, P.M. (1998). Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się. Przeł. H. Korolewska-Mróz. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
• Senge, P.M., Kleiner, A., Roberts, Ch., Ross, R.B., Smith, B.J. (2008). Piąta dyscyplina. Materiały dla praktyka: jak budować organizację uczącą się. Przeł. G. Łuczkiewicz. Kraków: Wolters Kluwer Business.
• Suchodolski B. (1936). Wychowanie moralno-społeczne. Warszawa: Nasza Księgarnia – Spółka Akcyjna Związku Nauczycielstwa Polskiego.
• Śliwerski, B. (2013). Diagnoza uspołecznienia publicznego szkolnictwa III RP w gorsecie centralizmu. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Tönnies, F. (2008). Wspólnota i stowarzyszenie: rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury. Przeł. M. Łukasiewicz. Wstęp do wyd. polskiego J. Szacki. Warszawa: PWN.
• Váňová, M. (2006). Pedagogika porównawcza. W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika, t. 2, Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych (s. 49–105). Gdańsk: GWP.
• Walczak, P. (2007). Wychowanie jako spotkanie. Józefa Tischnera filozofia człowieka jako źródło inspiracji pedagogicznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Tischner, J. (1982). Myślenie według wartości. Kraków: Wydawnictwo „Znak”.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2018.03.08

Biblioteka Nauki

1985719