Wzmożona obecność języka wykluczającego w polskiej przestrzeni publicznej - alert dla pedagogów

• Authors: Elżbieta Górnikowska-Zwolak

Abstracts

EN

Culture is inseparable from language; language is a kind of cultural guide, it facilitates its understanding. Language is both a social bond for society and a tool of expression, and for the individual a powerful factor in the development of individuality. Hence the necessity to become interested in the language - invisible educational environment - by pedagogues. The space of education, considered here through the prism of language, remains in close connection with public space. Hence the need for insight into the public sphere and public discourse. The transformation of Polish society in the 1990s revealed its internal diversity and what is connected with it - the need to find a language that would allow communication and description of a new reality without hurting anyone. However, the phenomenon of political correctness has not been approved in Poland. What’s more, hate speech is increasing, language that excludes other social categories. This is a signal that encourages us to be interested in the historical space, reference to the time in which we live, to phenomena occurring in the past and defining the future. It is also an alarm signal for pedagogues and teachers. A question should be asked about the role of educators, their commitment to improving the world. It is also a question about self-identification of pedagogues-academic teachers.

PL

Kultura jest nierozerwalnie związana z językiem; język jest rodzajem przewodnika kulturowego, ułatwia jej zrozumienie. Język jest zarówno spoiwem społeczeństwa, jak i narzędziem ekspresji, a dla jednostki potężnym czynnikiem rozwoju indywidualności. Stąd konieczność zainteresowania się przez pedagogów językiem - niewidzialnym środowiskiem edukacyjnym. Przestrzeń edukacji, analizowana tu przez pryzmat języka, pozostaje w ścisłym związku z przestrzenią publiczną, dlatego wgląd w sferę publiczną i dyskurs publiczny wydają się niezbędne. Transformacja polskiego społeczeństwa w latach 90. XX wieku ujawniła jego wewnętrzną różnorodność i co się z tym wiąże - potrzebę znalezienia języka, który pozwoliłby na komunikację i opis nowej rzeczywistości bez ranienia kogokolwiek. Jednak zjawisko poprawności politycznej nie zyskało w Polsce akceptacji. Co więcej, szerzy się mowa nienawiści, język wykluczający różne kategorie społeczne. Jest to sygnał, który zachęca nas, Wzmożona obecność języka wykluczającego w polskiej przestrzeni publicznej 127 pedagogów, do zainteresowania się przestrzenią historyczną, odniesieniem do czasu, w którym żyjemy, do zjawisk zachodzących w przeszłości i określających przyszłość. Jest to również sygnał alarmowy dla pedagogów i nauczycieli. Należy postawić pytanie o rolę edukatorów, ich zaangażowanie w ulepszanie świata. Jest to także pytanie o samoidentyfikację pedagogów - nauczycieli akademickich.

Keywords

PL

przestrzeń publiczna; język wykluczający; alert dla pedagogów

EN

public space; excluding language; historical space; alert for educators; culture-language-education

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2019
• Issue: 1(123)
• Pages: 126-141

Dates

published

2019

Contributors

author

Elżbieta Górnikowska-Zwolak

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bendyk, E. (2018, 14-20 lutego). Siłą zdobyci. Polityka, 7(3148), s. 25-27.
• Bokszański, Z., Piotrowski, A., Ziółkowski, M. (1977). Socjologia języka. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Brodowska, H. (1979). Wstęp. W: H. Radlińska (red.), Oświata i kultura wsi polskiej. Wybór pism. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Burawoy, M. (2004). O socjologię publiczną. Przemówienie prezydenckie z roku 2004. Pobrane z: http://www.burawoy.berkely.edu/PS/Translations/Poland/SA.Polish.pdf.
• Czarnecka, K. (2018, 14-20 lutego). Ukryte w niepamięci. Rozmowa z prof. Janem Grabowskim o faktach dotyczących Zagłady na terenach Polski. Polityka, 7(3148), s. 22-24.
• Dunin, K. (1996). Walka o język. W: K. Dunin, Tao gospodyni domowej (s. 69-74). Warszawa: Open.
• Guzik, B. (2003). Powinnościowy model języka w dyskursie edukacyjnym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie.
• Hall, E.T. (1976). Ukryty wymiar. Tłum. T. Hołówka. Warszawa: PIW.
• Historycy uzupełniają bibliotekę premiera (2018, 14-20 lutego). Polityka, 7(3148), s. 9.
• Hitchens, Ch. (2017). Listy do młodego kontestatora. Tłum. D. Żukowski. Kraków: Karakter.
• Kasperek, A. (2004). Kulturowy wymiar przedsiębiorczości. Esej o człowieku aktywnym. Chorzów: Oficyna Wydawnicza Górnośląskiej Wyższej szkoły Przedsiębiorczości im. Karola Goduli.
• Kwiatkowski, S. (2000). Przedsiębiorca indywidualny. Warszawa: PWN.
• Lalak, D., Pilch, T. (red.). (1999). Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Linde-Usiekniewicz, J. (red.). (2002). Wielki słownik angielsko-polski PWN-Oxford. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Maigret, E. (2012). Socjologia komunikacji i mediów. Pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Przestrze%C5%84_publiczna.
• Milerski, B., Śliwerski, B. (red.). (2000). Pedagogika. Leksykon PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Modras, R. (2004). Kościół katolicki i antysemityzm w latach 1933-1939. Kraków: Wydawnictwo homini.
• Nawrocki, R. (2016). Zaczarowany umysł w odczarowanej rzeczywistości. Rzecz o irytacji młodego pedagoga. Parezja, 2, s. 61-73.
• Okoń, W. (1996). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
• Oleksy, E. (2008).Wprowadzenie. W: E. Oleksy (red.), Tożsamość i obywatelstwo w społeczeństwie wielokulturowym (s. 7-21). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ostrowski, M. (2003, 4 stycznia). Bądź pobłażliwy. Polityka, 1(2382), s. 28-29.
• Pilch, T., Sosnowski, T. (2016). Pedagogiczne irytacje. O potrzebie zaangażowania pedagogów w badania i przeciwdziałanie zjawiskom irytującym. Tadeusz Pilch w rozmowie z Tomaszem Sosnowskim. Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, 2, s. 91-101.
• Polityka i Obyczaje (2018, 28 lutego-6 marca). Polityka, 9(3150), s. 98.
• Przecławska, A. (1999). Przestrzeń życia człowieka - między perspektywą mikro a makro. W: A. Przecławska, W. Theiss (red.), Pedagogika społeczna. Pytania o XXI wiek. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Przecławska, A., Theiss, W. (1996). Pedagogika społeczna: nowe zadania i szanse. W: A. Przecławska (red.), Pedagogika społeczna. Kręgi poszukiwań. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
• Radlińska, H. (1925). Do czego dążymy. Poradnik dla Gospodyń Wiejskich. Dodatek dwutygodniowy do Poradnika Gospodarstw Wiejskich, 6, s. 21-22. W: H. Radlińska (1979). Oświata i kultura wsi polskiej. Wybór pism (s. 302-305). Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Siciński, A. (2004). Europejskie społeczeństwo obywatelskie: instytucje i kultura. W: P. Gliński, B. Lewenstein, A. Siciński (red.), Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: III sektor i wspólnoty lokalne w jednoczącej się Europie. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Snyder, T. (2017). O tyranii. Dwadzieścia lekcji z dwudziestego wieku. Tłum. B. Pietrzyk. Kraków: Znak Horyzont.
• Szymczak, M. (red.). (1999). Słownik języka polskiego PWN. Warszawa: PWN.
• Wójcik, M. (1991). Program wychowania rodzinnego Karola Miarki. W: B. Żechowska (red.), W kręgu problematyki i metod polskiej pedagogiki. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Ziółkowski, M. (1998). Język i komunikowanie. W: Encyklopedia socjologii. T. 1. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• http://badania-media.up.krakow.pl/index.php/pl/.
• http://www.autonomia.org.pl/index.php?menu=24.
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Przestrze%C5%84_publiczna.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2019.01.08

Biblioteka Nauki

1968833