Współczesna proza z „kocimi” bohaterami w kontekście uwrażliwiania dziecka na drugiego człowieka

• Authors: Anna Józefowicz

Abstracts

EN

The aim of the article is to use books in a child’s education that have the potential to sensitize the other person (often the “Other”), build relationships with the “Other”, searching for an emotional community of experiences. In the selected one, interesting to me, the latest Polish prose for children (I mean literature after 2000), which I have analyzed, I noticed cat’s hero occurring very often in the context of the issue of socio-cultural diversity. In the analyzed tests, cat figure, has been used for practical purposes, has become poetic grip evoking positive associations, conducive to shaping values and higher feelings in children. In books I notice references to the assumptions of intercultural education, hence I think that they can help parents, teachers, educators in preparing the child for meeting the Other, to co-exist, cooperate with him/her, to companionship or friendship. Books show different faces of childhood, children’s dramas experienced by peers in different parts of the world, dangerous aspects of the war, problems of immigration and migrants.

PL

Celem artykułu jest propozycja wykorzystania w edukacji dziecka książek dysponujących potencjałem uwrażliwiania na drugiego człowieka (często „Innego”), budowania z nim więzi, poszukiwania emocjonalnej wspólnoty doświadczeń. W interesującej mnie wybranej najnowszej polskiej prozie dla dzieci (mam tu na myśli literaturę dla dzieci ostatnich dwóch dekad, a więc po 2000 roku), którą poddałam analizie, zauważyłam kociego bohatera występującego zdecydowanie często w kontekście problematyki odmienności społeczno-kulturowej. Postać kota w analizowanych testach została wykorzystana do praktycznych celów, stała się poetyckim chwytem budzącym pozytywne skojarzenia, sprzyjającym kształtowaniu u dzieci wartości i uczuć wyższych. W książkach zauważam odniesienia do założeń edukacji międzykulturowej, stąd uważam, że mogą one stanowić pomoc rodzicom, nauczycielom i wychowawcom w przygotowaniu dziecka do spotkania z Innym, do koegzystowania, współpracy z nim, koleżeństwa czy przyjaźni. Książki ukazują różne oblicza dzieciństwa, dziecię ce dramaty przeżywane przez rówieśników w różnych częściach świata, groźne aspekty wojny, problemy imigracji i migrantów.

Keywords

PL

literatura dla dzieci; dziecko; kot jako bohater literacki; uwrażliwianie kulturowe; edukacja międzykulturowa; „Inny”

EN

literature for children; child; cat as a literary figure; cultural sensitivity; intercultural education; „Other”

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2019
• Issue: 1(123)
• Pages: 158-172

Dates

published

2019

Contributors

author

Anna Józefowicz

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• Baluch, A. (2009). Koty w formach prostych literatury. Guliwer, 3.
• Bettelheim, B. (1985). Cudowne i pożyteczne: o znaczeniach i wartoś ciach baś ni. T. 1 i 2. Kraków: WAB.
• Cooper, J.C. (1998). Zwierzęta symboliczne i mityczne. Poznań: Rebis.Dymara, B. (2013). Współbycie interpersonalne dzieci i dorosłych jako fenomen i zadania edukacji. Bliżej pedagogiki współbycia. W: E. Ogrodzka-Mazur, U. Szuścik, J. Oleksy (red.), Edukacja małego dziecka. T. 4. Cieszyn-Kraków: Impuls.
• Halbwachs, M. (1969). Społeczne ramy pamię ci. Wstę p i przekł. M. Król. Warszawa: PWN.Kopaliński, W. (1985). Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: PIW.
• Kopaliński, W. (1990). Słownik symboli. Warszawa: PIW.Kotarbiński, T. (1986). Medytacje o życiu godziwym. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Madalińska-Michalak, J., Górska R. (20012). Kompetencje emocjonalne nauczyciela. Warszawa: Wolter Kluwer.
• Nikitorowicz, J. (2000). Spotkanie i dialog kultur - wymiar edukacji międzykulturowej. W: T. Pilch (red.), O potrzebie dialogu kultur i ludzi. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Nikitorowicz. J. (2005). Kreowanie tożsamości dziecka. Gdańsk: GWP.Nikitorowicz. J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwa
• Akademickie i Profesjonalne.Piaget, J. (2006). Jak sobie dziecko wyobraża świat. Warszawa: PWN.
• Plopa, M. (2008). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Kraków: Impuls.
• Saarni, C. (1999). Kompetencja emocjonalna i samoregulacja w dzieciństwa. W: P. Salovey, D.J. Sluyter (eds.), Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna. Problemy edukacyjne. Tłum. M. Karpiński. Poznań: Rebis.
• Slany, K. (2009). Kot jako psychopompos we współczesnej literaturze dziecięcej. Guliwer, 3.
• Szary, A. (2009). Kot jaki jest każdy widzi. Guliwer, 3.
• Śliwerski, B. (2005). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Impuls.
• Świerczyń ska-Jelonek, D. (2011). Baś niowoś ć i antropologiczna wraż liwość współczesnej obyczajowej i psychologicznej literatury młodzież owej. W: G. Leszczyń ski (red.), Sztuka dla dziecka. Tradycja we współczesności. Poznań: Centrum Sztuki Dziecka.
• Szacka, B. (2006). Czas przeszły, pamię ć , mit. Warszawa: ISP PAN.
• Tokarska, U. (2008). Wybrane strategie wykorzystania tekstów literackich w narracyjnych oddziaływaniach profilaktycznych. W: B. Janusz, K. Gdowska, B. de Barbaro (red.), Narracja. Teoria i praktyka. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• http://www.wyd-literatura.com.pl/atrybuty/wojny-doroslych-historie-dzieci.html.
• http://pozarozkladem.blogspot.com/2013/05/jak-wychowac-pogowkow.html.
• Bardijewska, L. (2016). Kot Karima i obrazki. Łódź: Wydawnictwo Literatura.
• de Saint-Exupery A. (2008). Mały Książę. Warszawa: Wydawnictwo Muza.
• Mikołajewski, J. (2016).Wędrówka Nabu. Kraków: Wydawnictw Austeria.
• Nowak, E. (2016). Kot, który zgubił dom. Warszawa: Egmont.
• Parlak, D. (2009). Pan Mruczek i mysia rodzina. Warszawa: BIS.
• Rudniańska, J. (2007). Kotka Brygidy. Lasek: Wydawnictwo Pierwsze.
• Ruszewska, G. (2004). Leon i kotka, czyli jak rozumieć mowę zegara. Łódź: FRO9.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2019.01.10

Biblioteka Nauki

1968829