Międzykulturowe otwarcie szkoły jako odpowiedź na potrzeby ucznia z doświadczeniem migracyjnym. Na przykładzie migracji powrotnych

• Authors: Katarzyna Stankiewicz

Abstracts

EN

Children with migration experience are increasingly becoming students in the Polish school system that is not prepared for it. The special type of migration experience is what is called “the return migration”, when a family returns to a country after some time abroad, together with their children, that were born in the country of origin of their parents or already in exile. Currently, we are experiencing an intensification of the remigration processes, which means that schools should also be prepared to receive “returning” students, who are mostly bilingual, and at the same time with some difficulties with the Polish language, who have to deal with program and cultural differences, among others school poicies and culture. It seems that the idea of an intercultural opening of institution also refers to schools, what was told by German intercultural pedagogs, provides tools for preparing institutions for functioning in a situation of high social and cultural diversity. The aim of the article is to present the idea of intercultural opening of school as a response to the needs of students with migration experience concentrating on an example of a child from a remigrant family. At the beginning, the theory of intercultural institution opening will be presented, including the school, then the specificity of the “returning” student will be discussed, on the basis of the results of qualitative research conducted in Warsaw primary schools, in order to present the idea of intercultural opening of school as a response to the needs of the students from a family of remigrants, as well as students with a different type of migration experience. The process of the intercultural school opening will also be related to the process of social integration of migrants, which allows to see schools in the broader context of the network of institutions of the closest social environment for effective social adaptation and (re) integration of the whole returning family.

PL

Dziecko z doświadczeniem migracyjnym coraz częściej staje się uczniem polskiej szkoły, która nie jest do końca na to przygotowana. Szczególnym typem doświadczenia migracyjnego są migracje powrotne, kiedy to rodzina po okresie spędzonym za granicą wraca do kraju wraz z dziećmi, urodzonymi jeszcze w kraju pochodzenia rodziców bądź już na emigracji. Obecnie mamy do czynienia z nasilającymi się procesami remigracji, co sprawia, że również szkoły powinny być przygotowane na przyjęcie uczniów „powracających”, najczęściej dwujęzycznych, a jednocześnie z pewnymi ograniczeniami w zakresie znajomości języka polskiego, którzy muszą borykać się z różnicami programowymi oraz kulturowymi, m.in. dotyczącymi kultury szkoły. Wydaje się, że idea międzykulturowego otwarcia instytucji, którą można za niemiecką pedagogiką międzykulturową odnieść również do szkoły, daje narzędzia do przygotowania instytucji na funkcjonowanie w sytuacji wysokiej różnorodności społecznej i kulturowej. międzykulturowego otwarcia szkoły jako odpowiedzi na potrzeby ucznia z rodziny reemigrantów, jak również uczniów z innym typem doświadczenia migracyjnego. Międzykulturowe otwarcie szkoły zostanie również odniesione do procesu integracji społecznej migrantów, co pozwala widzieć placówki szkolne w szerszym kontekście działania sieci instytucji najbliższego otoczenia społecznego na rzecz efektywnej adaptacji społecznej oraz (re)integracji całej powracającej rodziny.

Keywords

PL

międzykulturowe otwarcie; uczeń z doświadczeniem migracyjnym; uczeń „powracający”; migracja powrotna; remigracja; edukacja szkolna; integracja

EN

intercultural opening; student with migration experience; „returning“ stu dent; return migration; remigration; school education; integration

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2019
• Issue: 1(123)
• Pages: 248-262

Dates

published

2019

Contributors

author

Katarzyna Stankiewicz

• Uniwersytet Gdański

References

• Auernheimer, G. (2017). Wprowadzenie do pedagogiki międzykulturowej. Wprow. I tłum. K. Stankiewicz. Pruszków: Oficyna Wydawnicza LEKSEM.
• Berry, J. (1997). Immigration, acculturation, adaptation. Applied Psychology, 46(1), s. 5-34.
• Białek, K. (red.). (2015). (Z)Powrotem w Polsce. Wyzwania i potencjał powracających do Polski. Pobrane z: http://www.msz.gov.pl/resource/c4666de6-dedf-43f5-8c71ff0653db9617:JCR.
• Białek, K. (red.). (2016). (Z)Powrotem w Polsce. Poradnik dla osób powracających do Polski. Pobrane z: https://www.stopociech.pl/s/images/stories/download/Senat_2016_Publikacja_Z_Powrotem_w_Polsce.pdf.
• Błeszyńska, K. (2010). Dzieci obcokrajowców w polskich placówkach oświatowych - perspektywa szkoły. Raport z badań. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Błeszyńska, K. (2011). Dzieci imigrantów i uchodźców jako grupa zagrożona wykluczeniem społecznym. W: T. Lewowicki, A. Szczurek-Boruta, J. Suchodolska (red.), Pedagogika międzykulturowa wobec wykluczenia i edukacyjnego (s. 181-190). Cieszyn-Warszawa-Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Fedas, A., Siciarek, M., Olech, P. (red.). (2016). Model integracji imigrantów. Gdańsk: Urząd Miejski w Gdańsku.
• Fullan, M. (1995). The school as a learning organization: Distant dreams. Theory Into Practice, 34, s. 230-325.
• Grzymała-Kazłowska, A. (2008). „Integracja” - próba rekonstrukcji pojęcia. W: A. Grzymała-Kazłowska, S. Łodziński (red.), Problemy integracji imigrantów. Koncepcje, badania, polityki (s. 29-50). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Grzymała-Moszczyńska, H., Grzymała-Moszczyńska, J., Durlik, J., Szydłowska, P. (2015). (Nie)łatwe powroty do domu? Funkcjonowanie dzieci i młodzieży powracających z emigracji. Warszawa: Fundacja Centrum im. prof. Bronisława Geremka.
• Handschuck, S., Schröer, H. (2012). Interkulturelle Orientierung und Öffnung - Theoretische Grundlagen und 50 Aktivitäten zur Umsetzung. Augsburg: Ziel Verlag.
• Iglicka, K. (2010). Powroty Polaków po 2004 roku. W pętli pułapki migracji. Warszawa: SCHOLAR.
• Januszewska, E. (2015). Uczeń cudzoziemski w polskiej szkole. Założenia teoretyczno-badawcze. Journal of Modern Science, 4(27), s. 11-32.
• Jaworska, D., Aleva, K. (2015). W drodze. Gdańskie modele współżycia na styku z imigrantami. W: M. Mendel (red.), Miasto jak wspólny pokój: gdańskie modi co-vivendi (s. 147-169). Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Instytut Kultury Miejskiej.
• Latek, M. (2017). Reintegration of returning migrants. European Parliamentary Research Service. Pobrane z: http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2017/608779/EPRS_BRI(2017)608779_EN.pdf.
• Leiprecht, R. (2008). Von Gender Mainstreaming und Interkultureller Öffnung zu Managing Diversity - Auf dem Weg zu einem gerechten Umgang mit sozialer Heterogenität als Normalfall in der Schule. Lehrerfortbildung, 42, s. 8-14.
• Schanz, C. (2006). Visionen brauchen Wege - Die interkulturelle Öffnung der Schule. W: R. Leiprecht, A. Kerber (red.), Schule in der Einwanderungsgesellschaft. Ein Handbuch (s. 110-125). Schwalbach i. T.: Wochenschau.
• Schmitt, C. (2016). Inklusion, Interkulturelle Öffnung, Diversity - Professionstheoretische Überlegungen zu einem kritisch-reflexiven Inklusionsverständnis. Zeitschrift für Inklusion, 2. Pobrane z: http://www.inklusion-online.net/index.php/inklusion-online/article/view/365/295.
• Schröer. H., Szukitsch, Y. (2016). Interkulturelle Öffnung kommunal. Monachium: Netzwerk Interkulturelle Öffnung Kommunen Bayern.
• Sosnowska, A., Ratajczak, J., Brzeziński, M., Korzeniewska, A. (2017). Raport: Jak i dokąd przeprowadzają się Polacy? Pobrane z: https://clictrans.pl.
• Vanderheiden, E., Mayer, C.-H. (2014). Einführung. Interkulturelle Öffnungsprozesse gestalten. W: E. Vanderheiden, C.-H. Mayer (red.), Handbuch Interkulturelle Öffnung: Grundlagen, Best Practice, Tools (s. 21-26). Goettingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2019.01.15

Biblioteka Nauki

1968822