Migotliwy obraz świata w świecie obrazów

• Authors: Krystyna Pankowska

Abstracts

EN

Technological possibilities of generating an unlimited number of images have caused the iconosphere of the modern world to rapidly expand, and all modern culture has found itself in a process of a kind of „pictorial return”. This has specific consequences for the psychophysical, cultural and educational functioning of man, immersed in the sea of stimuli, including visual ones, in a huge, countless number of images, moving and still, which lose their deeper meaning through their mass. In the situation of constant growth of images, in view of speeding up their exchange, the image of the world is constantly destabilized, it is based on constant flickering. This is favored by modern technology, and educational pragmatic goals focused on progress overlook the problem as unimportant. However, there are attempts to tame the phenomenon of excess of stimuli surrounding the human being, including, for example, mindfulness used in psychotherapy, while the educational proposition may be - as an option - a return to contemplation opening to new spaces, including spaces of neglected spiritual reality.

PL

Technologiczne możliwości generowania nieograniczonej liczby obrazów spowodowały gwałtowny rozwój ikonosfery współczesnego świata, a cała współczesna kultura znalazła się w sytuacji „obrazowego zwrotu”. Ma to szczególne konsekwencje dla psychofizycznego, kulturowego i edukacyjnego funkcjonowania człowieka, zanurzonego w morzu bodźców, w tym wizualnych, w ogromnej, niezliczonej liczbie obrazów, ruchomych i nieruchomych, które tracą głębsze znaczenie przez swoją masę. W sytuacji ciągłego przyrostu liczby obrazów i przyśpieszonego tempa ich wymiany obraz świata jest stale destabilizowany, opiera się na ciągłym migotaniu. Sprzyja temu nowoczesna technologia, a pragmatyczne cele edukacyjne ukierunkowane na postęp pomijają problem jako nieistotny. Istnieją jednak próby oswojenia zjawiska nadmiaru bodźców otaczających człowieka, w tym na przykład uważność stosowana w psychoterapii, natomiast propozycja edukacyjna może być - opcjonalnie - powrotem do kontemplacji otwierającej człowieka na nowe przestrzenie, w tym przestrzenie zaniedbanej rzeczywistości duchowej.

Keywords

PL

obraz; ikonosfera; nadmiar bodźców; uważność; kontemplacja

EN

image; iconosphere; excess of stimuli; mindfulness; contemplation

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2019
• Issue: 3(125)
• Pages: 11-21

Dates

published

2019

Contributors

author

Krystyna Pankowska

• Uniwersytet Warszawski

References

• Ablewicz, K. (2003). Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicznej. Studium sytuacji wychowawczej. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Arendt, H. (2002). Myślenie. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
• Bańko, M. (red.). (2003). Wielki słownik wyrazów obcych. Warszawa: PWN.
• Debord, G. (1998), Społeczeństwo spektaklu. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Eriksen, T.H. (2003). Tyrania chwili. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Guzowska, B. (2011). Duchowość ponowoczesna. Idee, perspektywy, prognozy. Rzeszów: Wydawnictwa UR.
• Gwóźdź, A., Zawojski, P. (red.). (2002). Wiek ekranów. Kraków: Wydawnictwo Rabid.
• Janion, M. (1996). Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
• Kabat-Zinn, J. (2014). Praktyka uważności. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Kundera, M. (1997). Powolność. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Plotyn (2000). Enneady. Warszawa: PWN.
• Sartori, G. (2007). Homo videns. Telewizja i postmyślenie. Warszawa: Wydawnictwa UW.
• Virilio, P. (2008). Prędkość i polityka. Warszawa: Sic!
• Schopenhauer, A. (1970). Aforyzmy o mądrości życia. Warszawa: Czytelnik.
• Schopenhauer, A. (2009). Świat jako wola i przedstawienie, t. I. Warszawa: PWN.
• Suchodolski, B. (1935). Wychowanie moralne i społeczne. W: S. Łempicki i in.( red.), Encyklopedia wychowania. Warszawa.
• Suchodolski, B. (1935). Kultura współczesna a wychowanie młodzieży. Lwów-Warszawa.
• Suchodolski, B. (1982). Kształt życia. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Tatarkiewicz, W. (1975). Dzieje sześciu pojęć. Warszawa: PWN.
• Tokarska-Bakir, J.(2006). Zanik doświadczenia: diagnoza antropologiczna. W: R. Nycz, A. Zeidler-Janiszewska (red.), Nowoczesność jako doświadczenie. Kraków: Universitas.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2019.03.01

Biblioteka Nauki

1967930