Kultura regionu - inspiracje i kierunki rozwoju edukacji regionalnej we współczesnej szkole

• Authors: Joanna Sacharczuk , Alina Szwarc

Abstracts

EN

In the text, we attempt to show the synthesis of contemporary understanding of regional education, also taking into consideration the legal basis of this issue. We pay attention to the possibility of implementing regional content in educational practice. We present selected creative methods and forms that are used in regional education. We also refer to the challenges facing regional education implemented in the area of pedagogy of the place. The aim of the work was to indicate the directions of development of regional education in a modern school and to show interesting areas in the culture of the region from which it can draw inspiration. The basis for learning and analyzing the problem of regional education in the space of science were literature studies and analyzes of scientific research. This procedures allow us to show the role of regional education in building a “private homeland”, shaping the identification with the place of residence, as well as issues related to regional memory, social memory, cultural heritage, region. Another impulse to take up this topic was our personal reflections on the transfer of the importance of regional education and its role in shaping the identity of the place - the identity of the region.

PL

W tekście podejmujemy próbę pokazania syntezy współczesnego rozumienia edukacji regionalnej, uwzględniając także podstawy prawne niniejszego zagadnienia. Zwracamy uwagę na możliwości realizacji treści regionalnych w praktyce edukacyjnej. Przedstawiamy wybrane kreatywne metody i formy wykorzystywane w edukacji regionalnej. Odnosimy się również do wyzwań stojących przed wspomnianą edukacją realizowaną w obszarze pedagogiki miejsca. Celem pracy było wskazanie kierunków rozwoju edukacji regionalnej we współczesnej szkole oraz pokazanie interesujących obszarów w kulturze regionu, z których może ona czerpać inspiracje. Przyczynkiem do poznania i analizy omawianego problemu w przestrzeni nauki były studia literatury i analizy badań naukowych ukazujące rolę edukacji regionalnej w budowaniu „ojczyzny prywatnej”, kształtowania identyfikacji z miejscem zamieszkania, a także zagadnień związanych z pamięcią regionalną, pamięcią społeczną, dziedzictwem kulturowym, regionem. Ponadto impulsem do podjęcia tego tematu były osobiste refleksje dotyczące przekazywania znaczenia edukacji regionalnej i jej roli w kształtowaniu tożsamości miejsca - tożsamości regionu.

Keywords

PL

edukacja regionalna; pedagogika miejsca; pamięć społeczna; region; formy organizacyjne kształcenia; metody kształcenia

EN

regional education; pedagogy of the place; social memory; region; organi zational forms of education; methods of education

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2019
• Issue: 3(125)
• Pages: 248-267

Dates

published

2019

Contributors

author

Joanna Sacharczuk

• Uniwersytet w Białymstoku

author

Alina Szwarc

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• Agnew, J. (1987). Place and politics: The geographical mediation of state and society. Boston: Allen and Unwin.
• Chałas, K. (2000). Metoda projektu i jej egzemplifikacja w praktyce. Warszawa: „Nowa Era”.
• Chałas, K. (2004). Metoda projektów. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. t. III. Warszawa: Żak Wydawnictwo Akademickie.
• Denek, K. (1997). Wycieczki we współczesnej szkole. Poznań: Eruditus.
• Denek, K. (2011). Edukacja pozalekcyjna i pozaszkolna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I.
• Ministerstwo Edukacji Narodowej, Dziedzictwo kulturowe w regionie. Założenia programowe. (1995). Warszawa: MEN.
• Gieryn, T. (2000). A space for place in sociology. Annual Review of Sociology, 26.
• Gołębniak, B.D. (red.). (2002). Uczenie metodą projektów. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Janowski, I. (2002). Wycieczki szkolne. Kielce: Instytut Geografii Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego.
• Kruszewski, K. (2007). Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kupisiewicz, Cz. (2002). Dydaktyka ogólna. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Graf-Punkt.
• Kwiatkowska, H. (2001). Czas. Miejsce. Przestrzeń - zaniedbane kategorie pedagogiczne. W: A. Nalaskowski. K. Rubacha (red.), Pedagogika u progu trzeciego tysiąclecia. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Kwiatkowski, P.T. (1990). Społeczne ramy tradycji. Warszawa: Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
• Lewicka, M. (2012). Psychologia miejsca. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
• Mendel, M. (2017). Pedagogika miejsca wspólnego: miasto i szkoła. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
• Mikina, A., Zając, B. (2004). Jak wdrażać metodę projektów? Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Ministerstwo Edukacji Narodowej o edukacji regionalnej - dziedzictwie kulturowym w regionie. (2000). Warszawa: MEN. Najwyższa Izba Kontroli. Funkcjonowanie świetlic szkolnych wrzesień 2014 - styczeń 2017. (2017). Warszawa: NIK.
• Nawój-Połoczańska, J. (2018). Metoda projektu w doradztwie zawodowym. Warszawa: Difin.
• Niemierko, B. (2007). Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Nikiktorowicz, J. (2017). Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Nikitorowicz, J. (2003). Edukacja międzykulturowa. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa: Żak Wydawnictwo Akademickie.
• Nikitorowicz, J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwa akademickie i Profesjonalne.
• Okoń, W. (2003). Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Ossowski, S. (1946). Analiza socjologiczna pojęcia ojczyzna. Łódź: Zakłady Graficzne „Książka”.
• Ossowski, S. (1967). Z zagadnień psychologii społecznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Pery, A., Kmita, D. (2014). Świetlica - szkolną przestrzenią czasu wolnego. Warszawa: ORE.
• Petrykowski, P. (2003). Edukacja regionalna. Problemy podstawowe i otwarte. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Proshansky, H.M. (1978). The city and self-identity. Environment and Behavior, 10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego (Dz.U.1999.14.129).
• Sacharczuk, S., Szwarc, A. (2018). Politics of memory and the situation of education before and after Poland regains independence on the example of the city of Białystok - contexts of regional education. Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika, XXXV (1).
• Sajdak, A. (2008). Edukacja kreatywna. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Sobecki, M. (2007). Kultura symboliczna a tożsamość. Studium tożsamości kulturowej Polaków na Grodzieńszczyźnie z perspektywy edukacji międzykulturowej. Białystok: Wydawnictwo „Trans Humana”.
• Stevenson, J.A. (1930). Metoda projektu w nauczaniu. Lwów-Warszawa: Książnica Atlas.
• Synak, B. (2000). Społeczno-kulturowe aspekty edukacji regionalnej. W: K. Marzec-Holka (red.). Społeczeństwo. Demokracja. Edukacja. Nowe wyzwania w pracy socjalnej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
• Szczepański, M.S. (1995). Ludzie bez ojczyzny prywatnej. W: Wszechnica Górnośląska XI. Edukacja regionalna. Katowice, Opole, Cieszyn: Związek Górnośląski.
• Szczepański, M.S. (1999). Edukacja regionalna - w kręgu pojęć podstawowych. W: A. Matczak (red.), Badania nad tożsamością regionalną. Stan i potrzeby. Łódź-Ciechanów: Krajowy Ośrodek Dokumentacji Regionalnych Towarzystw Kultury.
• Szpociński, A., Kwiatkowski, P.T. (2006). Przeszłość jako przedmiot przekazu. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN.
• Szwarc, A. (2011). Edukacja międzykulturowa w pozalekcyjnych formach kształcenia - komunikat z badań. Pogranicze. Studia społeczne, XVII, s. 188-199.
• Szymański, M.S. (2010). O metodzie projektów. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Twigger-Ross, C., Uzzel, D. (1999). Place and identityprocesses. Journal of Environmental Psychology, 16.
• Żelazkiewicz, M. (1980). Skuteczność wychowawcza innowacji w zajęciach pozalekcyjnych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2019.03.17

Biblioteka Nauki

1967893