The Culturalization Process of Learners in the Polish-German Borderland

• Authors: Ewa Ogrodzka-Mazur

Abstracts

EN

The issues explored in the article concern experiencing acculturation stress by children inhabiting Gubin (on the Polish-German borderland) whose parents decided to educate and fulfill school duties in the German cultural environment in the neighbouring Guben. It was assumed that methodical education in German school of Polish children who live with their parents in their homeland: (a) contributes to the children’s applying different culturalization strategies in different areas of life - these differences are visible mostly in the public and private sphere and they change with growing up; (b) becomes the source of permanent and/or recurrent enculturation stress, which children at primary education age are not prepared to manage in the psycho-physical (individual) and social dimension as they lack family support and the support from the receiving environment (culture). What became the basis for the undertaken discussion were the results of some studies conducted in the Polish-German borderland in 2004. They concerned the axiological preferences of I-III class children living in culturally diversified environments as well as some new phenomena, not observed in other regions. They encouraged the author of this study to provide a broader view upon the issues of the culturalization process and to repeat the studies in 2007 and 2017 in order to capture the relative dynamics of this phenomenon.

Keywords

EN

Polish-German borderland; cultural identity; national identifications; culturalization strategies; longitudinal studies

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2019
• Issue: 4(126)
• Pages: 23-43

Dates

published

2019

Contributors

author

Ewa Ogrodzka-Mazur

• University of Silesia in Katowice

References

• Adamski, F. (1998). Potencjał społeczno-kulturalny pogranicza południowo-zachodniej Polski (na przykładzie województwa jeleniogórskiego i zielonogórskiego). In: Z. Jasiński,
• T. Lewowicki & J. Nikitorowicz (Eds.), Potencjał społeczno-kulturowy polskich pograniczy (pp. 53-68). Opole: Opolska Oficyna Wydawnicza.
• Babiński, G. (2001). Lokalność - pogranicza - globalizacja. Refleksje nad kierunkami badań nad współczesnymi problemami pogranicz narodowych. In: J. Leszkowicz-Baczyński
• (Ed.), Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Kontynuacje i wyzwania (pp. 20-30). Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.
• Berry, J.W. (1994). Acculturative Stress. In: W.J. Lonner & R.S. Malpass (Eds.), Psychology
• and Culture (pp. 211-215). Boston: Allyn and Bacon.
• Boski, P. (1992). W stronę modelu teoretycznego tożsamości: wymiary tożsamości narodowej. In: P. Boski, M. Jarymowicz & H. Malewska-Peyre, Tożsamość a odmienność kulturowa
• (pp. 86-108). Warszawa: Instytut Psychologii PAN. | 41The Culturalization Process of Learners in the Polish-German Borderland
• Boski, P. (2009). Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej. Warszawa: PWN.
• Brycz, H. (2004). Trafność spostrzegania własnych i cudzych zachowań. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Chodynicka, A.M., & Więckowska, J. (2005). Wywiad kulturowy. In: K. Stemplewska-Żakowicz & K. Krejtz (Eds.), Wywiad psychologiczny. Vol. 3. Wywiad w różnych kontekstach praktycznych (pp. 370-394). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
• Ciok, S. (2004). Pogranicze polsko-niemieckie: problemy współpracy transgranicznej. Wrocław: UW.
• Frankfort-Nachmias, Ch., & Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk i S-ka.
• Gołdyka, L. (2013). Pogranicze polsko-niemieckie jako przestrzeń socjalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
• Guz-Vetter, M. (2002). Polsko-niemieckie pogranicze. Szanse i zagrożenia w perspektywie przystąpienia do Unii Europejskiej. Warszawa: ISP.
• Hajduk, E. (Ed.) (1993). Metoda panelu: różne aplikacje. Zielona Góra: WSP.
• Hewstone, M. (1999). Kontakt i kategoryzacja: zmiana stosunków międzygrupowych w ujęciu
• psychologii społecznej. In: C.N. Macrae, Ch. Stangor & M. Hewstone, Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie (pp. 263-295). Gdańsk: GWP.
• Jakowicka, M., & Mende, K.D. (Eds.) (1994). Edukacja w okresie przemian ustrojowych. Zielona Góra - Cottbus: WSP.
• Jurkowicz, B. (2014). Polsko-niemieckie pogranicze. Historia i teraźniejszość. FAE Policy Paper, 6, pp. 1-10.
• Kaczmarek, U. (1997). Determinanty tożsamości na pograniczu polsko-niemieckim. In: Z. Jasiński, & A. Kozłowska (Eds.), Tożsamość narodowa młodzieży na pograniczach (pp. 153-158). Opole: UO.
• Kłoskowska, A. (1992). Konwersja narodowa i narodowe kultury: studium przypadku. Kultura i Społeczeństwo, 36(4), pp. 3-32.
• Koćwin, L. (1993). Polityczne determinanty polsko-wschodnioniemieckich stosunków przygranicznych 1949-1990. Wrocław: UW.
• Konarzewski, K. (2000). Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna. Warszawa: WSiP.
• Köpp, I., & Lippitz, W. (2001). Praktyka badań jakościowych prowadzonych z dziećmi. In: D. Urbaniak-Zając, & J. Piekarski (Eds.), Jakościowe orientacje w badaniach pedagogicznych. Studia i materiały (pp. 158-160). Łódź: UŁ.
• Kurcz, Z. (2011). Z pogranicza na pogranicze…, z pogranicza na transgranicze… i z powrotem? Kierunki i charakter przemian na polskich pograniczach. In: Z. Kurcz (Ed.), Polskie ogranicza w procesie przemian. Vol. 2 (pp. 83-94). Wałbrzych: WWSZiP.
• Kurzępa, J. (1996). Tolerancja pogranicza - pogranicze tolerancji. Rocznik Lubuski, 22(2), pp. 149-160.
• Kurzępa, J. (2007). Socjopatologia pogranicza: zmiany w życiu społeczności zachodniego pogranicza. Studium socjologiczne. Zielona Góra: UZ.
• Kvale, S. (2004). InterViews. Wprowadzenie do jakościowego wywiadu badawczego. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”.
• Kwiatkowski, J. (1997). Komplementarność miast granicznych jako problem polityki, kształtowania przestrzeni i socjologii. In: L. Gołdyka, J. Leszkowicz-Baczyński, L. Szczegóła & M. Zielińska (Eds.), Transgraniczność w perspektywie socjologicznej (pp. 79-101). Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, WSP w Zielonej Górze.
• Lewowicki, T. (1995a). Problemy tożsamości narodowej - w poszukiwaniu sposobów uogólnionych ujęć kwestii poczucia tożsamości i zachowań z tym poczuciem związanych. In: M.M. Urlińska (Ed.), Edukacja a tożsamość etniczna (pp. 51-63). Toruń: UMK.
• Lewowicki, T. (1995b). O badaniach społeczności pogranicza - od parcjalnych opisów ku elementom teorii zachowań tożsamościowych. In: J. Nikitorowicz (Ed.), Edukacja międzykulturowa - w kręgu potrzeb, oczekiwań i stereotypów (pp. 13-26). Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie ”Trans Humana”.
• Lisiecki, S. (1999). Euromiasto Gubin-Guben. Problem niemieckiego dziedzictwa kulturowego. In: L. Gołdyka (Ed.), Transgraniczność w perspektywie socjologicznej - kontynuacje (pp. 487-494). Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.
• Makaro, J. (2016). Pogranicze polsko-niemieckie w refleksji socjologicznej z perspektywy ćwierćwiecza. Pogranicze. Studia Społeczne, 27(2), pp. 205-221. DOI: 10.15290/ pss.2016.28.02.11.
• Miles, M.B., & Huberman A.M. (2000). Analiza danych jakościowych. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”.
• Miłosz-Augustowska, J. (2015). Współpraca polsko-niemiecka na pograniczu po 25 latach. Perspektywy dla powstania nowego rodzaju partnerstwa. Biuletyn Niemiecki, 60, pp. 1-23.
• Moustakas, C. (2001). Fenomenologiczne metody badań. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”.
• Mucha, J. (1999). Polska kultura narodowa jako kultura własna i jako kultura obca. Podsumowanie. In: J. Mucha (Ed.), Kultura dominująca jako kultura obca. Mniejszości kulturowe a grupa dominująca w Polsce (pp. 228-250). Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Ogrodzka-Mazur, E. (2007). Kompetencja aksjologiczna dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studium porównawcze środowisk zróżnicowanych kulturowo. Katowice: UŚ.
• Ogrodzka-Mazur, E. (2010). Experiencing the Acculturation Stress by Polish Children in German Schools: Between Integration and Marginalization. The New Educational Review, 20(1), pp. 17-28.
• Osękowski, Cz., & Szczegóła, H. (1999). Pogranicze polsko-niemieckie w okresie transformacji (1989-1997). Zielona Góra: WSP.
• Pilch, T., & Bauman, T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Podejście ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Podgórecki, A. (1995). Społeczeństwo polskie. Rzeszów: WSP.
• Poser-Zieliński, A. (1999). Akulturacja i asymilacja - dwie strony procesu etnicznej zmiany w ujęciu antropologii i etnohistorii. In: W. Molik & R. Traba (Eds.), Procesy akulturacji/asymilacji na pograniczu polsko-niemieckim w XIX i XX wieku (pp. 43-64). Poznań: UAM.
• Sakson, A. (1996). Naród niemiecki w świadomości społecznej Polaków. Życie i Myśl, 3, pp. 29-38.
• Sakson, A. (2011). Przemiany tożsamości lokalnej i regionalnej mieszkańców Ziem Zachodnich i Północnych. In: A. Michalak, A. Sakson & Ż. Stasieniuk (Eds.), Polskie Ziemie
• Zachodnie. Studia socjologiczne (pp. 79-100). Poznań: Instytut Zachodni.
• Stephan, W.G., & Stephan, C.W. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy. Psychologia relacji. Gdańsk: GWP.
• Swadźba, U. (1997). Identyfikacje narodowe a postawy wobec Niemców. In: M. Dziewierski, & T. Nawrocki (Eds.), Grupa etniczna - Region - Tożsamość kulturowa (pp. 67-77). Katowice: UŚ.
• Szarota, T. (1996). Niemcy i Polacy: wzajemne postrzegania i stereotypy. Warszawa: PWN.
• Trzop, B. (1999). Transgraniczna współpraca regionalna - Euroregion Sprewa - Nysa - Bóbr. In: L. Gołdyka (Ed.), Transgraniczność w perspektywie socjologicznej - kontynuacje (pp. 523-533). Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.
• Urbaniak, P. (2017). Patologia pogranicza polsko-niemieckiego na kartach reportaży Włodzimierza Nowaka w socjologicznej perspektywie. Naukowy Przegląd Dziennikarski, 3, pp. 129-137.
• Wrzesiński, W. (Ed.) (1993). Wokół stereotypów Niemców i Polaków. Wrocław: UW.
• Wysocka, E. (2003). Akulturacja. In: T. Pilch (Ed.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Vol. 1 (pp. 74-79). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2019.04.02

Biblioteka Nauki

1967966