Janusowe oblicze natury. Od Nordic Noir do serialu Kruk. Szepty słychać po zmroku

• Authors: Tomasz Adamski

Abstracts

PL

Autor artykułu zwraca uwagę na coraz większą popularność „seriali nowej generacji” w Polsce. Skupia się przede wszystkim na analizie serialu Kruk. Szepty słychać po zmroku, którego akcja ma miejsce na Podlasiu. Analizuje tę produkcję pod kątem tego, jak ukazywana jest w niej natura i jaką pełni rolę względem głównego bohatera oraz głównego wątku narracji. Autor w swoich analizach wychodzi od metafory rzymskiego bóstwa - Janusa, a także odwołuje się do estetyki Nordic Noir, która miała znaczący wpływ na rozwój polskiego serialu kryminalnego. Prowadzone analizy pokazują, że o ile przesłanie skandynawskich seriali często związane było z krytyką społeczną, o tyle narracje, których miejsca akcji umieszczone są na polskiej prowincji (bardzo ważna rola natury), częściej mają wymiar metafizyczny, ekologiczny czy mitologiczny.

EN

The author of the article draws attention to the growing popularity of ,,new generation series” in Poland. He focuses primarily on the analysis of the series Raven. Whispers are heard after dark, which takes place in Podlasie region. Adamski analyzes this series in terms of how nature is portrayed in it and what role it plays, relative to the main character and the main plot of the narrative. In his analyzes, he starts from the metaphor of the Roman deity - Janus, and also refers to the aesthetics of Nordic Noir, which had a significant impact on the development of the Polish crime series. However, while the message of Scandinavian series has often been associated with social criticism, the narratives, whose places of action are located in the Polish province (a very important role of nature), more often have a metaphysical, ecological or mythological dimension.

Keywords

PL

polski serial kryminalny; Podlasie; Nordic Noir; Janus; natura

EN

Polish crime series; Podlasie; Nordic Noir; Janus; nature

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2020
• Issue: 1(127)
• Pages: 38-51

Dates

published

2020

Contributors

author

Tomasz Adamski

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• Arvas, P., Nestingen, A. (2011). Scandinavian Crime Fiction. Cardiff: University of Wales Press.
• Bergman, K. (2014). Swedish crime fiction. The making of Nordic Noir. UK: Mimesis International.
• Bergman, K. (2015). The Captivating Chill. Why Readers Desire Nordic Noir. Scandinavian-Canadian Studies, 22.
• Całbecki, M. (2013). Zapośredniczona tożsamość. Tematy środkowoeuropejskie a polska literatura współczesna. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Ferguson, R. (2016). Scandinavians. In Search of the Soul of the North. London: Head of Zeus.
• Forshaw, B. (2012). Death in a cold climate. UK: Palgrave Macmillan.
• Forshaw, B. (2013). Nordic Noir. The Pocket Essential Guide to Scandinavian Crime Fiction, Film and TV. Chicago: Oldcastle Books.
• Forshaw, B. (2014). Euro noir. The pocket essential guide to European crime fiction, film and TV. UK: Pocket essential.
• Hansen, K.T., Peacock, S., Turnbull, S. (2018). European television crime drama and beyond. Switzerland: Palgrave European Film and Media Studies.
• Hansen, K.T., Waade, A.M. (2017). Locating Nordic Noir. From Beck to the Bridge. Switzerland: Palgrave European Film and Media Studies.
• Janion, M. (2006). Niesamowita Słowiańszczyzna. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Larsson, S. (2008). Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet. Warszawa: Czarna Owca.
• Larsson, S. (2009). Dziewczyna, która igrała z ogniem. Warszawa: Czarna Owca.
• Larsson, S. (2009). Zamek z piasku, który runął. Warszawa: Czarna Owca.
• Nestingen, A., Arvas, P. (2011). Scandinavian crime fiction. Chicago: University of Wales Press.
• Peacock, S. (2014). Swedish crime fiction. Novel. Film. Television. Manchester: Manchester University Press.
• Popławski, T., Glińska E. (2012). Wyróżniki tożsamości województwa podlaskiego w opinii turystów. Ekonomiczne Problemy Usług, 85. Pobrane z: http://bazhum.muzhp.pl/ media//files/Ekonomiczne_Problemy_Uslug/Ekonomiczne_Problemy_Uslug-r2012-t-n85/Ekonomiczne_Problemy_Uslug-r2012-t-n85-s227-242/Ekonomiczne_Problemy_Uslug-r2012-t-n85-s227-242.pdf.
• Steciak, M. (2018). Maciej Pieprzyca: blizny przypominają nam, że coś wydarzyło się naprawdę. Pobrane z: https://kultura.onet.pl/film/wywiady-i-artykuly/maciej-pieprzyca-blizny-przypominaja-nam-ze-cos-wydarzylo-sie-naprawde-wywiad/qf294zv.
• Tracewicz, J. (2018). Jest co najmniej sześć powodów, za które można pokochać serial Kruk. O produkcji opowiadają jej twórcy. Pobrane z: https://www.spidersweb.pl/ rozrywka/2018/03/17/kruk-canal-plus-wywiady/. Filmografia i serialografia 1983 (2018-) Angelby (2015-)
• Banici (1918). V. Sjöström (reż.) Belfer (2016) Broadchurch (2013-2017)
• Cichy Don (1957). S. Gierasimow (reż.) Forbrydelsen (2007) Hinterland (2013-) Jordskott (2015-) Kruk. Szepty słychać po zmroku (2018)
• Lecą żurawie (1957). M. Kałatozow (reż.) Most nad Sundem (2011-2018) Norskov (2015-) Pakt (2015-2016) Pustkowie (2016-)
• Skarb rodu Arne (1919). M. Stiller (reż.) Ślepnąc od świateł (2018)
• Tlen (2009). I. Wyrypajew (reż.)
• Terje vigen (1917). V. Sjöström (reż.) Układ (2014-2016) Wataha (2014-) Wallander (2005-2013)

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2020.01.03

Biblioteka Nauki

1932771