Postawy młodzieży akademickiej wobec transplantacji a ich poczucie koherencji

• Authors: Marta Mirosława Perkowska

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono związki postaw badanych wobec transplantacji z ich poczuciem koherencji. Wyniki uzyskano po analizie danych statystycznych zebranych w grupie 467 studentów. W badaniu wykorzystano autorski kwestionariusz i skalę do badania postaw młodzieży akademickiej wobec transplantacji oraz Kwestionariusz Orientacji Życiowej (SOC-29) Antonovsky’ego. Uzyskane wyniki dowodzą, że nie istnieje zależność, która uprawniałaby do stwierdzenia, że poczucie koherencji badanych ma istotny statystycznie związek z ich postawą wobec transplantacji. Poczucie koherencji koreluje dodatnio z jednym z komponentów tworzących postawę wobec transplantacji (poziom wiedzy). Oznacza to, iż osoby z wysokim poczuciem koherencji istotnie częściej posiadają wyższy poziom wiedzy odnoszącej się do transplantacji. Dane potwierdziły istnienie zależności pomiędzy poziomem wiedzy badanych związanej z zagadnieniem transplantacji a wszystkimi komponentami tworzącymi poczucie koherencji, czyli poczucie zaradności, poczucie sensowności i poczucie zrozumiałości. Istnieje konieczność podjęcia współczesnego wyzwania pedagogicznego, jakim jest edukacja zdrowotna, której celem będzie kształtowanie postaw społecznych wobec transplantacji. Należy również wzbogacić program edukacyjny w działania kreujące wysokie poczucie koherencji u ich adresatów, co z założenia powinno mieć prozdrowotne konsekwencje dla szerokiego grona beneficjentów.

EN

The article explores the relationship between the attitudes of the respondents towards transplantation and their sense of coherence. The presented results were obtained through the statistical analysis of data collected in a group of 467 students. The study used a self-designed questionnaire and scale to study attitudes of academic youth towards transplantation alongside Antonovsky’s Orientation to Life Questionnaire (SOC-29). The results obtained prove that there is no correlation that would justify the conclusion that the sense of coherence of the respondents has a statistically significant connection with their attitude towards transplantation. However, the sense of coherence positively correlates with one of the components of the attitude towards transplantation. This concerns the level of Knowledge, which means that people with a high sense of coherence are significantly more likely to have a higher level of Knowledge related to transplantation. The data confirmed the existence of a correlation between the level of knowledge of the respondents related to the issue of transplantation and all the components constituting a sense of coherence, i.e. a manageability, meaningfulness and comprehensibility. Conclusions formulated on the basis of the obtained results point to the necessity of taking up a contemporary pedagogical challenge, which is health education aimed at shaping social attitudes towards transplantation. An additional recommendation is to enrich educational programs with activities the goal of which is to create a high sense of coherence in their recipients, which, by definition, should have pro-health consequences for a wide group of beneficiaries.

Keywords

PL

edukacja zdrowotna; transplantacje; postawa; koherencja; młodzież akademicka

EN

health education; transplantation; attitude; coherence; academic youth

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2021
• Issue: 1(131)
• Pages: 185-203

Dates

published

2021

Contributors

author

Marta Mirosława Perkowska

References

• Antonovsky, A. (2005). Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Antonovsky, A. (1987). Unraveling the mystery of health: How people manage stress and stay well. San Francisco: Jossey-Bass.
• Binnebesel, J. (2006). Pedagogiczne możliwości kształtowania poczucia koherencji w kontekście salutogenetycznej koncepcji zdrowia A. Antonovsky’ego. Psychoonkologia, 10 (2), s. 64-69.
• Cudowska, A. (2017). Twórcze orientacje życiowe. Zdrowie i dobrostan. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Dolińska-Zygmunt, G. (2001). Orientacja salutogenetyczna w problematyce zdrowotnej. Model Antonovsky’ego. W: G. Doliń ska-Zygmunt (red.), Podstawy psychologii zdrowia (s. 19-31). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Gorzkowicz, B. i in. (2010). Opinia na temat dawstwa narządów wśród studentów uczelni wyższych Szczecina. Problemy pielęgniarstwa, 18 (2).
• Guzik-Makaruk, E.M. (2008). Transplantacja organów, tkanek i komórek w ujęciu prawnym i kryminologicznym. Białystok: Temida 2.
• Hassan, E., Batool, T. (2015). Nursing students’ attitudes towards brain death and organ transplantation in southeast Iran. Transplant Journal of Australasia, 2 (24), s. 20-25.
• Kaiser G. (1966). Kunsliche Insemination und Transplantation. W: H. Göppinger (red.), Arzt und Recht: Medizinisch-juristische Grenzprobleme unserer Zeit. München.
• Katz, D., Stotland, E. (1959). A Preliminary Statement to a Theory of Attitude Structure and Change. W: S. Koch (red.), Psychology, a Study of Science, t. 3. New York: McGraw-Hill.
• Komunikat z Badań CBOS (2016). Postawy wobec przeszczepiania narządów, nr 119 /20016, Warszawa.
• Lewowicki, T. (2007). O tożsamości, kondycji i powinnościach pedagogiki. Radom: Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy.
• Li, P.K. i in. (2001). Attitudes about organ and tissue donation among the general public and blood donors in Hong Kong. Pobrane z: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11871053.
• Lina-Ćwikła, A. (2018). Pedagogiczne Uwarunkowania Poczucia Koherencji. Roczniki Pedagogiczne, t. 10(46), nr 3. DOI: Http://Dx.Doi.Org/10.18290/Rped.2018.10.3-3.
• Mattila, M.L. i in. (2011). Sense of coherence and health behaviour in adolescence. Acta Paediatrica, 100(12), s. 1590-1595.
• Mittelmark, M.B. i in. (2017). The Handbook of Salutogenesis. Cham: Springer.
• Mroziak, B. (1996). Poczucie koherencji (SOC) a zdrowie psychiczne i picie alkoholu przez młodzież. Alkoholizm i Narkomania, l, 27-35.
• Perkowska, M.M. (2019). Postawy młodzieży akademickiej wobec transplantacji. Białystok: Temida 2.
• Sę k, H. (2001). Salutogeneza i funkcjonalne właś ciwoś ci poczucia koherencji. W: H. Sęk, T. Pasikowski (red.), Zdrowie - stres - zasoby. O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia (s. 23-42.) Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Smith, M.B. (1967). The Personal Setting of Public Opinions. W: M. Fishbein (red.), Readings in Attitude Theory and Measurement. New York: John Wiley & Sons Inc.
• Syrek, E. (2008). Zdrowie i wychowanie a jakość życia. Perspektywy i humanistyczne orientacje poznawcze. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Syrek, E., Borzucka-Sitkiewicz, K. (2009). Edukacja zdrowotna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Woynarowska, B. (2007). Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2021.01.11

Biblioteka Nauki

1932556