Trauma COVID-19 w polskich metropoliach – przypadek Krakowa

• Authors: Piotr Długosz

Title variants

EN

The trauma of COVID-19 in Polish metropolises – a case study of Kraków

Abstracts

PL

W artykule są zaprezentowane wyniki badań nad traumą społeczno-kulturową wywołaną przez pandemię koronawirusa. Badania zostały zrealizowane na próbie 650 mieszkańców Krakowa. Do badania wykorzystano sondaż CAWI (Computer-Assisted Web Interview). Pandemia i zjawiska jej towarzyszące wywołały spadek poziomu życia. Dotyczył on wszystkich aspektów życiowego funkcjonowania. Deprywacja potrzeb jest powszechna. Pojawienie się koronawirusa i jego szybkie rozprzestrzenianie sprawiły, że ludzie utracili bezpieczeństwo egzystencjalne. Ich dotychczasowy świat uległ zachwianiu, co wywołało wśród jednostek lęk i niepokój. Wśród dominujących emocji pojawił się niepokój, smutek, złość, wyczerpanie, znudzenie, samotność. Występowanie negatywnych emocji wskazuje, że pandemia mocno wpłynęła na życie psychiczne i emocjonalne respondentów. W odpowiedzi na pojawiającą się traumę społeczność Krakowa najczęściej ujawniała aktywne strategie radzenia sobie. Proces traumatyczny został dopiero uruchomiony i wraz z kolejnymi negatywnymi skutkami ujawniającymi się w postpandemicznej rzeczywistości będzie się on kumulował i destrukcyjnie działał na społeczeństwo.

EN

The article presents the results of research on the socio-cultural trauma induced by the coronavirus pandemic. The research was conducted on a sample of 650 inhabitants of Kraków. The CAWI survey (Computer-Assisted Web Interview) was used in the research. The pandemic and concurrent phenomena resulted in a decrease in living standard. It is related to all the aspects of daily functioning. The rise of coronavirus and its rapid spreading made people lose their existential security. Their current world became uncertain, which resulted in fear and anxiety among individuals. Anxiety, sadness, exhaustion, boredom and loneliness are present among dominant emotions. The presence of negative emotions indicates that the pandemic strongly influenced the emotional and mental lives of the respondents. As a response to the rising trauma, the inhabitants of Kraków mainly applied active strategies of coping with it. It is worth adding that the traumatic process has just been triggered and along with subsequent negative effects, which reveal themselves in the post-pandemic reality, it will accumulate and have a destructive impact on society.

Keywords

PL

COVID19; lęk; metropolie; stres; trauma pandemii

EN

anxiety; COVID19; metropolises; the trauma of pandemic; stress

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2021
• Issue: 3(133)
• Pages: 24-49

Dates

published

2021

Contributors

author

Piotr Długosz

• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

References

• Alexander, J. C. (2010). Znaczenia społeczne. Tłum. S. Burdziej, J. Gądecki. Kraków: Nomos.
• Ambroziak, A. (2020). Kryzys uderzył już w 30 proc. Polaków. Tracą pracę, zamówienia, dostają mniejsze pensje. Pobrane z: Oko Press, https://oko.press/kryzys-uderzyl-juz-w30-proc-polakow-traca-prace-zamowienia-dostaja-mniejsze-pensje-sondaz-oko-press.
• Barometr Krakowski (2018). Pobrane z: http://barometrkrakowski.pl.
• Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L. E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., Rubin, G. J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence. The Lancet, 395, s. 912-920.
• Bulska, D., Matera, J., Waleriańczyk, W., Winiewski, M. (2020). Obawa o gospodarkę, obawa o bliskich: Postrzegane zagrożenia epidemią koronawirusa w Polsce. Pobrane z: http://cbu.psychologia.pl/uploads/f_bulska/Zagrozenia_fin.pdf.
• Butcher, J. N., Hooley, J. M., Mineka, S. (2017). Psychologia zaburzeń. Tłum. S. Pikiel, A. Sawicka-Chrapkowicz. Gdańsk: GWP.
• Cybulska, A., Pankowski, K. (2020). Życie codzienne w czasach zarazy. Warszawa: CBOS.
• De Barbaro, B. (2020). Trauma pandemii. Albo wszyscy wygramy, albo przegramy. Pobrane z: Polityka, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/mojemiasto/1954710,1,traumapandemii-albo-wszyscy-wygramy-albo-wszyscy-przegramy.read.
• Długosz, P. (2008). Trauma wielkiej zmiany na Podkarpaciu. Kraków: Nomos.
• Dudek, D. (2020). Przechodzimy właśnie przez zbiorową traumę. A po niej nic nie będzie już takie, jak wcześniej. Pobrane z: https://plus.gazetakrakowska.pl/przechodzimywlasnie-przez-zbiorowa-traume-a-po-niej-nic-nie-bedzie-juz-takie-jak-wczesniejwywiad-z-psychiatra/ar/c14-14869247.
• Fromm, E. (2002). Mieć czy być? Tłum. J. Karłowski. Poznań: Rebis.
• Gambin, M., Sękowski, M., Woźniak-Prus, M., Cudo, A., Hansen, K., Gorgol, J., Huflejt-Łukasik, M., Kmita, G., Kubicka, K., Łyś, A., Maison, D., Oleksy, T., Wnuk, A. (2020). Uwarunkowania objawów depresji i lęku uogólnionego u dorosłych Polaków w trakcie epidemii Covid-19 - raport z pierwszej fali badania podłużnego. Pobrane z: http://psych.uw.edu.pl/2020/05/27/raport-z-i-fali-badania-podluznego-uwarunkowaniaobjawow-depresji-i-leku-uogolnionego-u-doroslych-polakow-w-trakcie-epidemiicovid-19.
• Giddens, A. (2002). Nowoczesność i tożsamość. Tłum. A. Szulżycka. Warszawa: PWN.
• Hamer, K., Baran, M., Marchlewska, M. (2020). Czego boją się Polacy w związku z koronawirusem? Pobrane z: https://covid19psychologiacom.files.wordpress.com/2020/03/koronawirus-raport-1-czego-bojacca8-siecca8-polacy.pdf.
• Hyland, P., Shevlin, M., McBride, O., Murphy, J., Karatzias, T., Bentall, R. P., Martinez, A., Vallières, F. (2020). Anxiety, depression, and traumatic stress in the UK general population during the COVID-19 pandemic. Pobrane z: www.https://psyarxiv.com.
• Jak w ciągu tygodnia zmieniło się podejście Polaków do tematu koronawirusa? Pobrane z: https://www.ipsos.com/sites/default/files/ct/news/documents/2020-03/ipsos_koronawirus_w_polsce_fala_druga_raport_pdf.pdf.
• Jak wygląda poziom stresu u Polaków? Pobrane z: https://panelariadna.pl/news/61.
• Jałowiecki, B. (2000). Społeczna przestrzeń metropolii. Warszawa: Scholar.
• Jałowiecki, B. (2005). Przestrzeń ludyczna - nowe obszary metropolii. Studia Lokalne i Regionalne, 21, s. 5-19.
• Kaniasty, K. (2003). Klęska żywiołowa czy katastrofa społeczna. Gdańsk: GWP.
• Ko, CH. Yen, CF.Yen, JY. Yang, MJ. (2006). Psychosocial impact among the public of the severe acute respiratory syndrome epidemic in Taiwan. Psychiatry Clin Neurosci, 60(4), 397‐403. doi:10.1111/j.1440-1819.2006.01522.x.
• Kopaliński, W. (2012). Słownik wyrazów obcych. Warszawa: PWN.
• KoronaMonitor - raport z trzeciej fali badania. Pobrane z: http://imas.pl/blog/koronamonitor-raport-z-trzeciej-fali-badania/.
• Kubisiak, A. Jak może być po epidemii? Całe pokolenia mogą wpaść w stan wyuczonej nieudolności, urządzić się w beznadziei. Pobrane z: https://next.gazeta.pl/next/7,151003,25986350,jak-moze-byc-po-epidemii-cale-pokolenia-moga-wpasc-w-stan.html.
• Lazarus, R. S., Folkman, S. (1984). Stress, appraisal and coping. New York: Springer Publishing Co.
• Lee, S. A. (2020). Coronavirus Anxiety Scale: A brief mental health screener for COVID-19 related anxiety. Death Studies 1-9.
• Liu, N. Zhang, F. Wei, C. Jia, Y. Shang, Z. Sun, L., Liu, W. (2020). Prevalence and predictors of PTSS during COVID-19 outbreak in China hardest-hit areas: Gender differences matter. Psychiatry Research. 287, 112921. Pobrane z: https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.112921.
• Maj, K., Skarżyńska, K. (2020). Społeczeństwo wobec epidemii. Raport z badań. Pobrane z: https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2020/04/Badanie-spoleczenstwo-wobec-epidemii_fin.pdf.
• Mental Health During COVID-19 OutbreakWave 1. Pobrane z: https://www.mhrc.ca/wp-content/uploads/2020/05/Full-Report-of-Findings-of-Survey-FINAL.pdf.
• Mierzejewska-Orzechowska, K. (2020). Izolacja jest dla nas traumą. Koronawirus zabrał nam wolność. Pobrane z: https://portal.abczdrowie.pl/psycholog-izolacja-jest-dla-nastrauma-koronawirus-zabral-nam-wolnosc.
• Miller, E.D. (2020). The COVID-19 Pandemic Crisis: The Loss and Trauma Event of Our Time. Journal of Loss and Trauma, DOI: 10.1080/15325024.2020.1759217.
• Omyła-Rudzka, M. (2020). Identyfikacje przynależnościowe. Warszawa: CBOS.
• Pankowski, K. (2020). Poczucie zagrożenia u progu epidemii koronawirusa. Warszawa: CBOS.
• Pfefferbaum, B., North, C. S. (2020). Mental health and the Covid-19 pandemic. New England Journal of Medicine. Pobrane z: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMp2008017.
• Polski mikro, mały i średni biznes w obliczu pandemii COVID-19. (2020). Pobrane z: https://www.pwc.pl/pl/pdf/polski-mikro-maly-sredni-biznes-w-obliczu-pandemii.pdf.
• Rodzina przyszłości. Raport NATIONALE-NEDERLANDEN. (2020). Pobrane z: https://prowly-uploads.s3.eu-west-1.amazonaws.com/uploads/6351/assets/204963/original-81a38b6e5f34a55a3dda9e4490273f68.pdf.
• Społeczeństwo polskie w chwili zmiany. (2020). Pobrane z: https://grupaiqs.pl.
• Sztompka, P. (2002). Trauma wielkiej zmiany. Warszawa: ISP PAN.
• Travaglino, G. A. (ed.) (2020). How is Coronavirus Affecting Europeans’ lives. Pobrane z: https://osf.io/v6wgx/.
• Vinkers, C. H., van Amelsvoort, T., Bisson, J. I., Branchi, I., Cryan, J. F., Domschke, K., van der Wee, N. (2020). Stress resilience during the coronavirus pandemic. European Neuropsychopharmacology. Pobrane z: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0924977X20301322?via%3Dihub.
• Wang, C., Pan, R., Wan, X., Tan, Y., Xu, L., Ho, C.S., Ho, R.C. (2020). Immediate psychological responses and associated factors during the initial stage of the 2019 coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. International journal of environmental research and public health, 17 (5), 1729.
• Zasięg koronawirusa COVID-19. (2020). Pobrane z: https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,zasieg-koronawirusa-covid-19--mapa-,artykul,43602150.html.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2021.03.02

Biblioteka Nauki

1932546