Wizerunek współczesnej szkoły w artystycznym obrazie wybranych dziedzin sztuki. Wybrane aspekty

• Authors: Teresa Wilk

Title variants

EN

The image of the modern school in the artistic view of selected fields of art. Selected aspects

Abstracts

PL

Instytucja szkoły od zawsze poddawana była krytyce społecznej. Negatywny obraz szkoły nie zawsze był w pełni uzasadniony i prawdziwy. Bywało, że słowa krytyki przyczyniały się do poprawy jej (szkoły) wizerunku. Szkoła to jedna z najważniejszych instytucji społecznych, dlatego tak istotne jest by jej ocena była obiektywna, a pojawiające się trudności/ niedostatki stały się impulsem do dyskusji, dialogu, a dalej do korekty i uzupełnienia. Niniejszy tekst jest próbą wskazania roli sztuki, która swoją twórczością prezentuje wybrane obszary funkcjonowania szkoły. W tekście odwołuję się do historycznych przykładów zaangażowania sztuki, zwłaszcza muzyki, plastyki i sztuki teatralnej w szkolny proces dydaktyczno-wychowawczy, pragnąc tym samym zasygnalizować, że sztuka już w przeszłości edukacyjnej była ważnym elementem nauczania. Swoją obecnością już wówczas tworzyła wizerunek szkoły. Współcześnie obserwujemy podobną praktykę. Z jednej strony obecność sztuki w szkole kreuje jej wizerunek, z drugiej sztuka funkcjonująca na zewnątrz także tworzy swój wizerunek. W tekście prezentuję kilka przykładów postrzegania szkoły w artystycznym obrazie plastyki, filmu i sztuki teatralnej.

EN

The school institution has always been subject to social criticism. The negative image of the school was not always fully justified and true. It happened that the words of criticism contributed to the improvement of school’s image. The school is one of the most important social institutions, it is therefore essential that its assessment be objective and the difficulties encountered / shortcomings have become an impulse for discussion, dialogue, and then for correction and supplementation. This text is an attempt to indicate the role of the art that presents selected areas of the functioning of the school. In the text, I refer to historical examples of art involvement in the educational and upbringing process at school, thus trying to signal that art was already an important element of education in the past. It was creating the image of the school. Today we can notice a similar practice. On the one hand, the presence of art in school creates its image, and on the other hand, art that works outside also creates its image. In the text, I present a number of examples of how school is perceived in an artistic image of fine arts, film and theater.

Keywords

EN

school; art; film; theater; visual arts; image; support

PL

szkoła; sztuka; film; teatr; plastyka; wizerunek; wspomaganie

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2022
• Issue: 1(135)
• Pages: 33-47

Dates

published

2022

Contributors

author

Teresa Wilk

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000273566502

References

• Akimjak, A. (2012). Koncepcja filozofii kultury według ojca profesora Mieczysława Krąpca. W: I. Nowakowska-Kempa (red.), Uniwersalne wartości kultury w edukacji i terapii (s. 15–24). Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Bauman, Z. (2011). Wykład inauguracyjny Europejskiego Kongresu Kultury – Wrocław IX 2011.
• Beuys, J. (1990). Teksty, komentarze, wywiady. Wybór i oprac., wstęp J. Jedliński. Tłum. J. Jedliński. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Ruchu i Centrum Sztuki Współczesnej.
• Cebula, M. (2017). Miłość do sztuki? O (nie)słabnącym związku między dyspozycją estetyczną a pozycją społeczną. Kultura i Społeczeństwo,1, s. 43–70.
• Česmakova-Michalcova, J. (1960). Dramaty J.A. Komeńskiego i jego poglądy na teatr szkolny. Tłum. M. Erhardtowi. Pamiętnik Teatralny, 3–4.
• Duraj-Nowakowa, K. (2012). Uniwersalne wartości kultury kształtowania profesjonalnej gotowości pedagogów/nauczycieli. W: I. Nowakowska-Kempna (red.) Uniwersalne wartości kultury w edukacji i terapii (s. 227–242). Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Dziewit-Meller, A. (2019). Pewnik w niepewności. Polityka, 41.
• Guzy-Steinke, H., Wilk, T. (2009). Uczeń i teatr. Realia a poszukiwania możliwości realizacji edukacji teatralnej w szkole. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.
• Hannowa, A. (1990). Młodzież i teatr. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kwiatkowska-Tybulewicz, B. (2016). Wychowawcze aspekty sztuki współczesnej. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
• Levine, C. (2013). Od prowokacji do demokracji. Czyli o tym, dlaczego potrzebna nam sztuka. Tłum. A. Górny. Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
• Maliszewski, W.J. (2010). Komunikacja społeczna w szkole. Perspektywa jakości pracy szkoły i w szkole. W: I. Nowosad, I. Mortag, J. Ondráková (red.) Jakość życia i jakość szkoły. Wprowadzenie w zagadnienia jakości i efektywności pracy szkoły (s. 265–297). Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
• Małkowicz, Z. (2017). Nie tylko art and science; czyli jak myśleć o praktykach łączących sztukę i naukę. Propozycja nowej typologii. Kultura i Społeczeństwo, 1, s. 175–190.
• Nieroba, E. (2017). O potrzebie dialogu. Koncepcja zwrotu edukacyjnego w sztuce. Kultura i Społeczeństwo, 1, s. 135–155.
• Olszewska-Gniadek, J. (2009). Teatr młodzieży w świetle badań na terenie Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Pilch, T. (1999). Spory o szkołę. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Rzymełka-Frąckiewicz, A. (2020). Współczesna edukacja/szkoła odpowiedzią na społeczne problemy i oczekiwania wobec rzeczywistości i przyszłości. W: A. Rzymełka-Frąckiewicz, T. Wilk (red.), Problematyczność rozwoju człowieka w obszarze edukacji i kultury współczesnej. Socjopedagogiczne szkice polemiczne (s. 93–108). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.
• Sarzyński, P. (2021). Jak robić szkołę? Polityka, 43.
• Szempruch, J., Smyła, J. (2020). Wyzwania edukacyjne współczesnego świata a odpowiedzialność i etyczność działań nauczyciela. W: A. Rzymełka-Frąckiewicz, T. Wilk (red.), Problematyczność rozwoju człowieka w obszarze edukacji i kultury współczesnej. Socjopedagogiczne szkice polemiczne (s. 67–81). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.
• Szymański, M.J. (2014). Edukacyjne problemy współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Tatarkiewicz, W. (1962). Historia estetyki. T. 1. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
• Wilk, T. (2010). Rewitalizacja społeczna poprzez współczesną sztukę teatralną w ocenie reprezentantów (twórców, odbiorców) sztuki dramatycznej Legnicy, Nowej Huty i Wałbrzycha. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Wojnar, I. (1976). Wstęp. W: H. Read, Wychowanie przez sztukę. Tłum. A. Trojanowska-Kaczmarska. (s. V–LVI). Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2022.01.02

Biblioteka Nauki

2117579