Bunt młodych – wyzwalająca rola roweru

• Authors: Aleksander Cywiński

Title variants

EN

The rebellion of the young – the liberating role of the bicycle

Abstracts

PL

Tekst jest opowieścią o grupie chłopaków, którzy wpisując się w ramy pedagogiki przygody, zmieniają nie tylko samych siebie, ale również wycinek przestrzeni. Instytucje władzy, a i samo społeczeństwo oczekuje podporządkowania w ramach przestrzeni, w której funkcjonujemy. To władza (w jakimkolwiek kształcie) określa zagospodarowanie przestrzeni (ustawy, rozporządzenia, uchwały). To samo robią osoby, które roszczą sobie prawo do miana strażników przestrzeni społecznej, to jest obowiązywania postulowanego przez nich porządku społecznego w „zajmowanym” przez nich miejscu (dom, ulica, dzielnica). W efekcie ingerencji takich osób mamy do czynienia z „soft” odmianą instytucji totalnej. Na przykładzie młodych rowerzystów z Dirt park KrossKiller w Szczecinie można ukazać ten proces oraz formę oporu ze strony uciskanych. Mowa jest zatem o mikrospołeczności, która poprzez swoje działanie, które można zdefiniować jako bunt przeciw tzw. strażnikom przestrzeni, chce stworzyć swoje miejsce na ziemi, przeżywają w związku z tym przygodę i swym działaniem wpisują się w ramy pedagogiki przygody. Filmując oraz pisząc tekst, posłużono się metodą obserwacji.

EN

The text is a story about a group of boys who, by following the pedagogy of adventure, change not only themselves but also a fragment of space. Institutions of power, and society itself, expect subordination within the space in which we function. It is the authority (in whatever shape) that determines the spatial development (laws, regulations, resolutions). The same is done by people who claim the right to be called the guardians of social space, that is, the validity of the social order they postulate in the place they “occupy” (house, street, district). As a result of the interference of such people, we are dealing with a “soft” variety of a total institution. The example of young cyclists from Dirt park KrossKiller in Szczecin can show this process and the form of resistance on the part of the oppressed. It is therefore about a micro-community, which through its action, can be defined as a rebellion against the so-called guardians of space who want to create their own place on Earth, they experience an adventure, by their actions, they fit into the framework of the pedagogy of adventure. While filming and writing the text, the method of observation was used.

Keywords

PL

społeczeństwo obywatelskie; miejsce; opowieść; rower; pedagogika przygody

EN

bicycle; civil society; place; story; adventure pedagogy

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2023
• Issue: 1(139)
• Pages: 101-112

Dates

published

2023

Contributors

author

Aleksander Cywiński

• Uniwersytet Szczeciński

• https://orcid.org/0000000239459607

References

• Arystoteles (2020). Poetyka. Tłum Stanisław Siedlecki. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska.
• Attarian, A. (2001). Trends in Outdoor Adventure Education. Journal of Experiential Education, 24(3), s. 141–149. DOI: 10.1177/105382590102400304.
• Baldwin, C., Persing, J. & Magnuson, D. (2004). The Role of Theory, Research, and Evaluation in Adventure Education. Journal of Experiential Education, 26(3), s. 167– 183. DOI: 10.1177/105382590402600307.
• Bąk, A., Leśny, A., Palmer-Kabacińska, E. (2014). Przygoda w edukacji i edukacja w przygodzie. Outdoor i adventure education w Polsce. Warszawa: Fundacja Pracownia Nauki i Przygody.
• Berry, M. & Hodgson, C. (2011). Adventure education: An introduction. London: Routledge.
• Boni, M. (2021). Młodzi 2020 – w poszukiwaniu tożsamości Raport. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
• Brown, M. (2012). Adventure education: an introduction. Journal of Adventure Education & Outdoor Learning, 12(3), s. 261–264. DOI: 10.1080/14729679.2012.700009.
• Campbell, J. (1997). Bohater o tysiącu twarzy. Tłum. A. Jankowski. Poznań: Zysk i s-ka.
• Cywiński, A. (2018). Recydywista, czyli życie to fikcja: opowieść o powstaniu pewnego filmu dokumentalnego. Jakościowe Badania Pedagogiczne, 3(1), 51–64. DOI: 10.18276/ jbp
• D’Amato, L.G. & Krasny, M.E. (2011). Outdoor Adventure Education: Applying Transformative Learning Theory to Understanding Instrumental Learning and Personal Growth in Environmental Education. The Journal of Environmental Education, 42(4), s. 237–254. DOI: 10.1080/00958964.2011.581313.
• Dirt park KrossKiller, fanpage na Facebook, https://www.facebook.com/Dirt-park-KrossKiller-367450607385247.
• Hammes, R. (2007). Orienteering with Adventure Education: New Games for the 21stCentury. Strategies, 20(5), s. 7–13. DOI: 10.1080/08924562.2007.10590733.
• Karabasz, K., Ślesicki, W. (1957). Ludzie z pustego obszaru. Film dokumentalny produkcji polskiej.
• Leavy, P. (2018). Metoda spotyka sztukę. Praktyka badawcza oparta na sztuce. Tłum. K. Stanisz, J. Kucharska. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Leśny, A. (2014). Pedagogika przygody – kontekst teoretyczny. W: A. Bąk, A. Leśny, E. Palmer-Kabacińska, Przygoda w edukacji i edukacja w przygodzie. Outdoor i adventureeducation w Polsce. (s. 11–49). Warszawa: Fundacja Pracownia Nauki i Przygody.
• Mendel, M. (2006). Wstęp. W: M. Mendel (red.), Pedagogika miejsca (s. 9–20). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
• Mitchell, W.J.T. (2013). Czego chcą obrazy? Pragnienia przedstawień, życie i miłość obrazów. Tłum. Ł. Zaremba. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Napiórkowski, Ł. (2018). Mitologia współczesna. Wydanie II. Warszawa: PWN.
• Neill, J.T. & Dias, K.L. (2001). Adventure education and resilience: The double- -edged sword. Journal of Adventure Education & Outdoor Learning, 1(2), s. 35– 42. DOI:10.1080/14729670185200061.
• Ongena, J. (1982). Adventure Education: An Opportunity To Teach Youth Self -Confidence, Respect. NASSP Bulletin, 66(454), s. 71–78. DOI:10.1177/019263658206645412.
• Palmer-Kabacińska, E. (2021). Pedagogika przygody – uczenie się bycia razem, uczenie się wspólnego działania. Kultura i edukacja, 1(127), s. 69–90. DOI: 10.15804/kie.2020.01.05.
• Palmer-Kabacińska, E. (2021). Pedagogika przygody a harcerstwo. Studium teoretyczne. Fundacja Pracownia Nauki i Przygody. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Passarelli, A., Hall, E. & Anderson, M. (2010). A Strengths-Based Approach to Outdoor and Adventure Education: Possibilities for Personal Growth. Journal of Experiential Education, 33(2), s. 120–135. DOI: 10.5193/jee33.2.120.
• Potter, T.G. & Henderson, B. (2004). Canadian outdoor adventure education: Hear the challenge –Learn the lessons. Journal of Adventure Education & Outdoor Learning, 4(1), s. 69–87. DOI: 10.1080/14729670485200441.
• Ritson, L. (2016). Adventure education: Fun games and activities for children and young people.
• Rhodes, H.M. & Martin, A.J. (2013). Behavior Change After Adventure Education Courses. Journal of Experiential Education, 37(3), s. 265–284. DOI: 10.1177/1053825913503115.
• Sibthorp, J. (2003). Learning transferable skills through adventure education: The role of an authentic process. Journal of Adventure Education & Outdoor Learning, 3(2), s. 145–157. DOI: 10.1080/14729670385200331.
• Soja, E.W. (1996). Thirdspace. Cambridge: Blackwell.
• Waite, A. (1989). Walkabout: Adventure Education And Literature. English in Education, 23(1), s. 27–30. DOI: 10.1111/j.1754-8845.1989.tb00301.x.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2023.01.07

Biblioteka Nauki

11841934