Poszukiwanie i doświadczanie wsparcia społecznego przez osoby o orientacji homoseksualnej

• Authors: Sylwia Ryszawy

Title variants

EN

Seeking and experiencing the social support by people with a homosexual orientation

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia wyniki badania poświęconego tematyce poszukiwania oraz doświadczania wsparcia społecznego przez osoby o orientacji homoseksualnej oraz odczuwanych przez nich postaw społecznych (obawy przed odrzuceniem, brakiem zrozumienia, dyskryminacji, akceptacji). W badaniu wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety, który uzupełniło 108 osób o orientacji homoseksualnej. Materiał badawczy zebrano za pomocą metody kuli śnieżnej. Wyniki badań wskazują na poszukiwanie wsparcia u różnych osób/grup w zależności od sytuacji kryzysowej, jaka dotyka osoby homoseksualne. Grupą, przez którą czują się wspierani i akceptowani, są przede wszystkim ich przyjaciele, a osobą, u której najczęściej poszukują i doświadczają wsparcia w środowisku rodzinnym, jest mama. Znaczny odsetek badanych korzysta/ł również ze wsparcia specjalistów. Osoby o orientacji homoseksualnej w większości nie czują się akceptowane w naszym kraju, zwracają uwagę na poczucie wykluczenia społecznego, dyskryminacji, obawę przed ujawnieniem swojej orientacji homoseksualnej w przestrzeni życia społecznego oraz własnej rodzinie. Wszystkie te czynniki mogą powodować wzmożoną potrzebę poszukiwania i chęć otrzymania wsparcia społecznego.

EN

The article presents the results of a study on the subject of seeking and experiencing the social support by homosexual people and the social attitudes they experience (fear of rejection, lack of understanding, discrimination, acceptance). The study used the original questionnaire, which was completed by 108 people with a homosexual orientation. The research material was collected using the snowball method. The research of the results indicate the search for support in various people/groups depending on the crisis situation affecting homosexuals. The group by which they feel supported and accepted are primarily their friends, and the person with whom they most often seek and experience support in the family environment is their mother. A significant percentage of the respondents also benefit/ed from the support of specialists. Most homosexual people don’t feel accepted in Poland, pay attention to the sense of social exclusion, discrimination, fear of revealing their homosexual orientation in the sphere of social life and their own family. All these factors can cause an increased need to seek and receive social support.

Keywords

PL

wsparcie społeczne; orientacja homoseksualna; wykluczenie społeczne; dyskryminacja; postawy społeczne

EN

social support; homosexual orientation; social exclusion; discrimination; social attitudes

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2023
• Issue: 1(139)
• Pages: 191-207

Dates

published

2023

Contributors

author

Sylwia Ryszawy

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000185194796

References

• Abramowicz, M. (red.), (2007). Sytuacja społeczna osób biseksualnych i homoseksualnych w Polsce. Raport za lata 2005 i 2006. Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii, Stowarzyszenie Lambda Warszawa.
• Babbie, E. (2004). Podstawy badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Badura-Madej, W. (1999). Podstawowe pojęcia teorii kryzysu i interwencji kryzysowej. W: W. Badura-Madej (red.), Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych (s. 15–31). Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
• Bruhn, J. (2011). Efekt grupowy. Spójność społeczna i jej konsekwencje dla zdrowia. Warszawa: SWPS.
• CBOS: Stosunek Polaków do osób homoseksualnych. 121/2021. Oprac. J. Scovil.
• Graczyk, M., Leśniak, W.K., Łabuś-Centek, M., Dzierżanowski, T. (2021). Sytuacja osób nieheteronormatywnych (LGBT+) w opiece paliatywnej. Medycyna Paliatywna, 13(1), s. 1–8.
• Grzybowski, P.P. (2008a). Edukacja międzykulturowa – przewodnik. Pojęcia – literatura – adresy. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
• Grzybowski, P.P. (2008b). Razem czy osobno? Edukacyjne implikacje efektu pogranicza. W: Lewowicki, T., Ogrodzka-Mazur, E. i Gajdzica, A. (red.), Socjopatologia pogranicza a edukacja (s. 59–71). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Heszen-Celińska, I., Sęk, H. (2020). Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN SA.
• Jaczewski, A. (2000). Zaburzenia i problemy rozwoju seksualnego. W: B. Woynarowska (red.), Zdrowie i szkoła (s. 160–162). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• Kotlarska-Michalska, A. (2018). Znane i nieznane przejawy wykluczenia jednostkowego i społecznego. W: J. Rajewska de Mezer (red.), Wykluczenie – wymiar jednostkowy i społeczny. Profilaktyka i wsparcie (s. 19–37). Poznań: UAM.
• Leszkowicz, P., Kitliński, T. (2005). Miłość i demokracja. Rozważania o kwestii homoseksualnej w Polsce. Kraków: Aureus.
• Lew-Starowicz, Z., Lew-Starowicz, M., Dulko, S. (2005). Homoseksualizm. W: K. Slany, B. Kowalska, M. Śmietana (red.), Homoseksualizm. Perspektywa interdyscyplinarna, (s. 39–53). Kraków: NOMOS.
• Lew-Starowicz, Z., Lew-Starowicz, M. (2014). Homoseksualizm. Warszawa: PZWL.
• Lew-Starowicz, Z. (1994). Zagrożenia zdrowia związane z aktywnością seksualną. W: J.B. Karski, Z. Słońska, B.W. Wasilewski (red.), Promocja zdrowia. Wprowadzenie do zagadnień krzewienia zdrowia (s. 287–293). Warszawa: Sanmedia.
• Lew-Starowicz, Z. (1999). Styl życia seksualnego a zdrowie. W: J.B. Karski (red.), Promocja zdrowia (s. 338–348).Warszawa: IGNIS.
• Łobocki, M. (2011). Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków: Wyd. „Impuls”.
• Makuchowska, M. (red.) (2021). Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2019–2020. Przegląd najważniejszych danych. Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii, Stowarzyszenie Lambda Warszawa.
• Mandal, E. (2004). Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Otrębska-Popiołek, K. (1991). Człowiek w sytuacji pomocy. Psychologiczna problematyka przyjmowania i udzielania pomocy. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Piorunek, M. (2010). O pomocy, wsparciu społecznym i poradnictwie – prolegomena do teoretycznych rozważań i praktycznych odniesień. W: M. Piorunek (red.), Pomoc – wsparcie – poradnictwo. Od teorii do praktyki (s. 118–157). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Poprawa, R. (2001). Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. W: G. Dolińska-Zygmunt (red.), Podstawy psychologii zdrowia (s. 103–141).Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
• Rasińska, R., Siwiński, W. (2016). Kampanie społeczne jako przykład efektywnego wsparcia społecznego w walce z nikotynizmem. W: J. Spętana, D. Krzysztofiak, E. Włodarczyk (red.), Od wykluczenia do wsparcia. W przestrzeni współczesnych problemów społecznych (s. 127–135). Kraków: Wydawnictwo „Impuls”.
• Rode, D. (1994). Pomoc psychologiczna w opiniodawstwie sądowym w sprawach rozwodowych. W: Z. Ratajczyk (red.), Psychologiczna problematyka wsparcia społecznego i pomocy (s. 19–25). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Sęk, H., Cieślak, R. (2012). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie (s. 11–28). Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Sęk, H. (1997). Rola wsparcia społecznego w sytuacji kryzysu. W: D. Kubacka-Jasiecka, A. Lipowska-Teutsch (red.), Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej (s. 143–158). Kraków: ALL.
• Słońska, Z., Misiuna, M. (1993). Promocja zdrowia. Słownik podstawowych terminów. Warszawa: Wydawnictwo Agencja Promo-Lider.
• Świerszcz, J. (2011). Przemoc motywowana homofobią – badanie i wyniki. W: M. Makuchowska (red). Przemoc motywowana homofobią. Raport 2011. (s. 56–87). Warszawa: Wydawnictwo Kampania Przeciw Homofobii.
• Świder, M., Winiewski, M. (red.), (2017). Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2015–2016. Warszawa: Wydawnictwo Kampania Przeciw Homofobii.
• Walasek-Jarosz, B. (2010). Tok realizacji badań oraz opracowanie wyników. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice, (s. 177–199). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Walter, N. (2016). Internetowe wsparcie społeczne. Studium socjopedagogiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2023.01.12

Biblioteka Nauki

11855209