Wartości w wieku przedszkolnym. Czyli o rzeczach ważnych dla dzieci

• Authors: Agnieszka Laskowska

Title variants

EN

Values in preschool age. About things that are important to children

Abstracts

PL

Wartości w życiu każdego człowieka stanowią nieodłączny element jego egzystencji. Ukierunkowują jego działanie. Wpływają na podejmowane decyzje. Pomagają interpretować własne zachowania i działania innych osób. Wiek przedszkolny jest okresem, w którym rozpoczyna się kształtowanie moralności, istnieją rzeczy mniej lub bardziej istotne dla dziecka. Warte odkrycia jest zatem to, co dla dzieci w okresie przedszkolnym jest ważne. W celu poznania wartości istotnych dla dzieci w wieku przedszkolnym przeprowadzono badania, którymi objęto 70 dzieci sześcioletnich uczęszczających do wybranych białostockich przedszkoli i oddziałów przedszkolnych. Zastosowaną w badaniach metodą była analiza wytworów pracy, a narzędziem – analiza rysunku. Badanie odbyło się w trakcie pobytu dzieci w placówce. Uzyskane dane pozwoliły odpowiedzieć na postawiony problem badawczy: Jakie wartości badane dzieci sześcioletnie uznają za ważne w swoim życiu? Najistotniejszą wartością dla badanych dzieci jest rodzina; następnie zabawa, zabawki oraz Bóg jako stworzyciel świata. Uzyskane dane empiryczne mogą być cennym źródłem informacji, pozwalającym dostosować proces kształcenia i wychowania w taki sposób, aby odpowiadał on sferze najbliższego rozwoju dziecka.

EN

Values in everyone’s life are an integral part of their existence. They guide their actions. They influence the decisions made. They help interpret their own behaviors and actions of others. Preschool age is a period when moral development begins, there are things that are more or less important to the child. It is therefore worth discovering what is important to preschool children. In order to learn about the values that are important to preschool children, a study was conducted involving 70 six-year-old children attending selected Bialystok kindergartens and preschool departments. The method used in the study was the analysis of work products and the tool was drawing analysis. The study took place during the children’s stay at the facility. The data obtained allowed to answer the research problem: What values do six-year-old children consider important in their lives? The most important value for the children surveyed is family. Then play, toys and God as the creator of the world. The empirical data obtained can be a valuable source of information, allowing to adjust the education and upbringing process in such a way as to respond to the child’s nearest area of development.

Keywords

EN

moral development; values; middle childhood; preschool age; child’s drawing

PL

wiek przedszkolny; wartości; średnie dzieciństwo; rozwój moralności; rysunek dziecka

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2023
• Issue: 3(141)
• Pages: 76-90

Dates

published

2023

Contributors

author

Agnieszka Laskowska

• Uniwersytet w Białymstoku

• https://orcid.org/0000000287642457

References

• Bee, H.L. i Boyd, D. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Cieciuch, J. (2013). Kształtowanie się systemu wartości od dzieciństwa do wczesnej dorosłości. Wydawnictwo Liberi Libri.
• Czub, M. (2014). Diagnoza funkcjonowania społeczno-emocjonalnego dziecka w wieku od 1,5 do 5,5 lat. Instytut Badań Edukacyjnych.
• Dakowicz, L.A. (2006). Świat wartości przyszłych nauczycieli: Studium socjologiczne na podstawie badań studentów specjalizacji nauczycielskiej Uniwersytetu w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
• Dixon, S.D. i Stein, M.T. (2005). Encounters with Children: Pediatric Behavior and Development. Mosby.
• Dyczewski, L. (2001). Miejsce i funkcje wartości w kulturze. W: L. Dyczewski (red.), Kultura w kręgu wartości. Towarzystwo Naukowe KUL.
• Górecka, B. (1992). Kształtowanie postaw społeczno-moralnych dzieci przedszkolnych. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Pedagogiczne, 13, 265–277.
• Kielar-Turska, M. (2011). Średnie dzieciństwo – Wiek przedszkolny. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Konderak, T. (2010). Rozwój psychofizyczny dziecka w wieku przedszkolnym. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce: kwartalnik dla nauczycieli, 1–2, 115–123.
• Kosz-Szumska, J. (2022). Praktykowanie mindfulness jako przestrzeń dla kształtowania wartości witalnych i hedonistycznych u dzieci w młodszym wieku szkolnym. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 17(4), 109–126.
• Koźmińska, I. i Olszewska, E. (2020). Z dzieckiem w świat wartości. Prószyński i S-ka.
• Kunat, B. i Szorc, K. (2022). „Chcę być nauczycielem, ponieważ…”. Proces wyboru zawodu na tle autobiografii studentek pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Kultura i Edukacja, 137(3), 120–147.
• Kunowski, S. (2004). Podstawy współczesnej pedagogiki. Wydawnictwo Salezjańskie.
• Landy, S. i Osofsky, J. (2009). Pathways to Competence: Encouraging Healthy Social and Emotional Development in Young Children. Brookes Publishing.
• Matejczuk, J. (2014). Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania. W: A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. T. II. Instytut Badań Edukacyjnych.
• Perz, T. (2020). Świat wartości w ujęciu Maxa Schelera - Konsekwencje pedagogiczne. Edukacja humanistyczna, 1(42), 77–88.
• Piaget, J. (2006). Studia z psychologii dziecka. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sax, N. i Weston, E. (2007). Language Development Milestones. http://www.rehabmed.ualberta.ca/spa/phonology/milestones.pdf
• Schaffer, H.R. (2006). Rozwój społeczny: Dzieciństwo i młodość. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Schwartz, S.H. (1992). Universals in the Content and Structure of Values: Theoretical Advances and Empirical Tests in 20 Countries. W: M.P. Zanna (red.), Advances in Experimental Social Psychology. T. 25. Academic Press.
• Schwartz, S.H. (2010). Basic values: How they motivate and inhibit prosocial behavior. W: M. Mikulincer i P. Shaver (red.), Prosocial Motives, Emotions, and Behavior the Better Angels of Our Nature. American Psychological Association Press.
• Stasiak, W. (2021). Przedszkole miejscem wprowadzania dziecka w świat wartości. Konińskie Studia Społeczno-Ekonomiczne, 7(4), 239–245.
• Szczepański, J. (1972). Elementarne pojęcia socjologii. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Van Damme, M. i Jacewicz, A. (2021). Edukacja przedszkolna w Norwegii. Rys historyczny i współczesność. Zagadnienia Społeczne, 2(16), 87–114.
• Vasta, R., Haith, M.M. i Miller, S.A. (2004). Psychologia dziecka. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Wróblewska, U. i Choińska-Kieżel, M. (2021). Pre-school Education in Poland in the 20th Century as a Forgotten and Underestimated Source of Contemporary Trends and Pedagogical Inspirations. Kultura i Edukacja, 132(2), 80–95.
• Wygotski, L.S. (2002). Zabawa i jej rola w rozwoju psychicznym dziecka. W: A. Brzezińska i M. Marchow (red.), Lew S. Wygotski. Wybrane prace psychologiczne II – dzieciństwo i dorastanie. Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2023.03.05

Biblioteka Nauki

26443792