Wyzwania dla bezpieczeństwa psychicznego nauczycieli w miejscu pracy – badania pilotażowe w gminie Strzelin

• Authors: Tomasz R. Dębowski , Michał Lubicz Miszewski

Title variants

EN

Challenges to teachers’ psychological safety in the workplace – pilot studies in the municipality of Strzelin

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ukazanie, jak interakcje nauczycieli z uczniami, rodzicami lub opiekunami prawnymi oraz współpracownikami w miejscu pracy wpływają na poczucie bezpieczeństwa psychicznego pedagogów. Dla jego realizacji przeprowadzono badania ankietowe, a także wywiady pogłębione wśród nauczycieli publicznych placówek oświatowych w gminie Strzelin (w woj. dolnośląskim). Inspiracją do ich podjęcia był zauważalny niedostatek opracowań dotyczących problematyki działań agresywnych kierowanych wobec pedagogów oraz ich skutków. Znacznie częściej można bowiem natrafić na publikacje traktujące o narastającym poziomie agresji fizycznej, psychicznej, seksualnej i ekonomicznej wśród uczniów. Uzyskane wyniki badań wykazują, że wielu nauczycieli czuje się „pozostawionymi samym sobie” w obliczu doświadczanych przejawów agresji, wyrażając opinię, że nie mogą liczyć na pomoc i zrozumienie zarówno ze strony Ministerstwa Edukacji i Nauki, jak i bezpośrednich przełożonych. Ponadto pomiary wykazały, że pedagodzy niewystarczająco przyswoili sobie wiedzę na temat ochrony prawnej, która im przysługuje, a także nie znają ministerialnych inicjatyw mających na celu zapewnienie psychologicznego wsparcia dla nauczycieli. Przeprowadzone badania pilotażowe przemawiają za celowością realizowania dalszych, pogłębionych pomiarów dotyczących problematyki bezpieczeństwa psychicznego nauczycieli.

EN

The study aims to show how teachers’ interactions with students, parents or legal guardians, and colleagues in the workplace affect educators’ sense of psychological safety. To this end, the survey and in-depth interviews were carried out among teachers of public educational institutions in the municipality of Strzelin (in the Lower Silesian Province). A noticeable scarcity of studies on the aggressive acts directed against educators and their consequences was the inspiration to undertake them. Publications on increasing the levels of physical, psychological, sexual, and economic aggression among students are much more common. The obtained research results show that many teachers feel “left behind” in the face of the aggression they experience, expressing the view that they cannot count on help and understanding from either the Ministry of Education and Science or their immediate superiors. Furthermore, the measurements showed that educators need to be more adequately assimilated knowledge of the legal protection to which they are entitled and are also unaware of ministerial initiatives to provide psychological support for teachers. The conducted pilot study argues in favour of the desirability of pursuing subsequent in-depth research addressing the issue of teachers’ psychological safety.

Keywords

PL

bezpieczeństwo psychiczne; szkoła; nauczyciele; działania agresywne

EN

psychological safety; school; teachers; aggressive acts

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2024
• Issue: 2(144)
• Pages: 115-130

Dates

published

2024

Contributors

author

Tomasz R. Dębowski

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000299338911

author

Michał Lubicz Miszewski

• Akademia Wojsk Lądowych im. Generała Tadeusza Kościuszki

• https://orcid.org/0000000214267422

References

• ANKIETA Czy współczesna polska szkoła jest bezpiecznym miejscem pracy? Wyzwania dla bezpieczeństwa psychicznego nauczycieli. www.profitest.pl/s/47500/6ZAP5zhG.
• Babbie, E. (2004). Badania społeczne w praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Badanie opinii publicznej w zakresie funkcjonowania rynku usług telekomunikacyjnych oraz preferencji konsumentów. Raport z badania dzieci i rodziców, 1–46. https://www.uke.gov.pl/download/gfx/uke/pl/defaultaktualnosci/36/412/7/2021__raport_uke_dzieci_rodzice.pdf.
• Berlanda, S., de Cordova, F., Fraizzoli, M. et al. (2019) Psychosocial Risks and Violence Against Teachers. Is It Possible to Promote Well-Being at Work? International Journal of Environmental Research and Public Health, 6, 1–13. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6887968.
• Cieślińska, J. (2014). Styl przywództwa dyrektora szkoły a rozwiązywanie konfliktów. Zwiad badawczy. Studia Edukacyjne, 33, 243–259. https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/13623/1/SE%2033_2014_Justyna_Cieslinska.pdf.
• Gaweł-Luty, E. (2020). Nauczyciele akademiccy wobec problemu wypalenia zawodowego. Colloquium, 1(12), 23–40. https://colloquium.amw.gdynia.pl/index.php/colloquium/article/view/161.
• Gromkowska-Mielosik, A. (2013). Feminizacja zawodu nauczycielskiego – „różowe kołnierzyki” i paradoksy rynku pracy. Studia Edukacyjne, 25, 85–100. https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/8625/1/SE_25_s_85-100.pdf.
• Gursztyn, P., (2009) Nauczyciel pod specjalną ochroną. https://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/137419,nauczyciel-pod-specjalna-ochrona.html.
• Hejt wobec nauczycieli podczas lekcji online jest przestępstwem! https://www.policja.pl/pol/aktualnosci/187607,Hejt-wobec-nauczycieli-podczas-lekcji-online-jest-przestepstwem.html.
• Hejt w polskiej szkole – co może z tym zrobić rada rodziców. http://rodziceszkole.edu.pl/hejt-w-polskiej-szkole-co-moze-z-tym-zrobic-rada-rodzicow.
• Kamińska, M. (2018). Hejt staje się problemem w szkole, dotyczy też nauczycieli. Jak przeciwdziałać? https://bydgoszcz.tvp.pl/38983924/hejt-staje-sie-problemem-wszkole-dotyczy-tez-nauczycieli-jak-przeciwdzialac.
• Karasowska, A. (2002). Dylematy: Czy nauczyciel zawsze ma rację?. https://psychologia.edu.pl/czytelnia/61-remedium/680-dylematy-czy-nauczyciel-zawsze-ma-racje.html.
• Ketelaar, M. (2021). Forsa-Umfrage zu Gewalt gegen Lehrkräfte. https://jugendhilfeportal.de/artikel/forsa-umfrage-zu-gewalt-gegen-lehrkraefte.
• Madalińska-Michalak, J. (2021). Pedeutologia. Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Michniuk, A. (2020). Dlaczego współcześni nauczyciele rezygnują z pracy w szkołach państwowych. Raport z badań. Rocznik Pedagogiczny, 43, 153–165. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rp/article/view/28381.
• Między pasją a zawodem. Raport o statusie nauczycielek i nauczycieli w Polsce 2021. https://www.raport.fundacja.orange.pl/assets/Miedzy_pasja_a_zawodem-raport.pdf.
• Nauczyciele mają problemy z uczniami, bo nie znają swoich praw?. https://www.prawo.pl/samorzad/nauczyciele-maja-problemy-z-uczniami-bo-nie-znaja-swoich-praw,85400.html.
• Nerwińska, E. (2018). Psychospołeczne uwarunkowania bezpieczeństwa w szkole. https://www.ore.edu.pl/wp-content/plugins/download-attachments/includes/download.php?id=6259.
• Prezes ZNP o ukraińskich uczniach: zostaliśmy pozostawieni sami sobie. https://kobieta.onet.pl/wiadomosci/prezes-znp-o-ukrainskich-uczniach-zostalismy-pozostawieni-samisobie/ljcyhcy.
• Rada pedagogiczna. https://sp3strzelin.szkolnastrona.pl/bip/p,1013,rada-pedagogiczna.
• Stando, A. (2020). Rajdy na e-lekcje. Swastyki, wulgaryzmy i krzyki – tak młodzi „radzą” sobie z nudą. https://www.dobreprogramy.pl/rajdy-na-e-lekcje-swastyki-wulgaryzmyi-krzyki-tak-mlodzi-radza-sobie-z-nuda,6628712857495681a.
• Wywiad nr 1, 19.09.2022, materiał niepublikowany.
• Wywiad nr 2, 23.09.2022, materiał niepublikowany.
• Wywiad nr 3, 25.09.2022, materiał niepublikowany.
• Wywiad nr 4, 27.09.2022, materiał niepublikowany.
• Wywiad nr 5, 20.09.2022, materiał niepublikowany.
• Wsparcie psychologiczne dla uczniów, rodziców i nauczycieli. https://www.kuratorium.waw.pl/download/1/20697/ZalozeniaProgramuwsparciapsychologiczno-pedagogicznegodlauczniowinauczycieli.docx.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2024.02.06

Biblioteka Nauki

38167544