Dualizm władzy wykonawczej w III Rzeczypospolitej Polskiej - regulacje konstytucyjne i praktyka polityczna

• Authors: Bożena Dziemidok-Olszewska

Title variants

EN

Dualism of Executive Power in the Third Polish Republic – Constitutional Regulations and Political Practice

Abstracts

PL

Celem artykułu jest krytyczna analiza ustanowionego w Konstytucji RP zracjonalizowanego systemu parlamentarnego ze wzmocnioną pozycją obu organów dualistycznej egzekutywy. W opracowaniu wskazano regulacje podnoszące rolę ustrojową Prezydenta i rządu (premiera) oraz uwarunkowania i skutki polityczne funkcjonowania przyjętego systemu. Założeniem artykułu jest wykazanie dysfunkcjonalności konstytucyjnego modelu egzekutywy i praktyki jego realizowania.

EN

The aim of the article is a critical analysis of the rationalized parliamentary system established in the Constitution of the Republic of Poland with the strengthened position of both bodies of the dualistic executive. The study presents the regulations increasing the political role of the President and the government (prime minister) as well as the conditions and political effects of the adopted system. The premise of the article is to highlight the dysfunctionality of the constittional model of the executive and the practice of its implementation.

Keywords

EN

dualism of executive power; rationalised parliamentarism; president in Polish Republic; Council of Ministers; Prime Minister; Constitution of Polish Republic; political practice

PL

dualizm egzekutywy; zracjonalizowany parlamentaryzm; Prezydent RP; premier; Konstytucja RP; praktyka polityczna

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2022
• Issue: 1 (65)
• Pages: 15-29

Dates

published

2022

Contributors

author

Bożena Dziemidok-Olszewska

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

• https://orcid.org/0000000329445073

References

• Antoszewski A., Konflikty w obrębie władzy wykonawczej: na tle doświadczeń państw Europy Środkowej i Wschodniej, [w:] Instytucje prawa konstytucyjnego w perspektywie politologicznej, red. Z. Kiełmiński, J. Szymanek, Warszawa 2013.
• Antoszewski A., System polityczny RP, Warszawa 2012.
• Chorążewska A., Dualizm egzekutywy i jego konsekwencje: casus sporu o reprezentację Polski w Radzie Europejskiej, [w:] Instytucja prezydenta. Zagadnienia teorii i praktyki na tle doświadczeń polskich oraz wybranych państw obcych, red. T. Mołdawa, J. Szymanek, Warszawa 2010.
• Chorążewska A., Model prezydentury w praktyce politycznej po wejściu w życie Konstytucji RP z 1997 r., Warszawa 2008.
• Drzonek M., Efektywny czy dysfunkcjonalny? Dylematy dualizmu polskiej egzekutywy, [w:] Władza wykonawcza w Polsce i w Europie, red. M. Drzonek, A. Wołek, KrakówNowy Sącz 2009.
• Dziemidok-Olszewska B., Instytucja prezydenta w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 2003.
• Dziemidok-Olszewska B., Koabitacja w perspektywie porównawczej (na przykładzie V Republiki Francuskiej i Polski), [w:] Adaptacja - reforma - stabilizacja. Przestrzeń publiczna we współczesnych systemach politycznych, red. T. Koziełło, P. Maj, W. Paruch, Rzeszów 2010.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 1998.
• Glajcar R., Demokratyczny reżim polityczny. Relacje między legislatywą a egzekutywą w III Rzeczypospolitej, Katowice 2015.
• Granat M., Prawo konstytucyjne w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2012.
• Grzybowski M., Premier jako podmiot kreujący politykę państwa w systemie parlamentarnym, [w:] Instytucje prawa konstytucyjnego w perspektywie politologicznej, red. Z. Kiełmiński, J. Szymanek, Warszawa 2013.
• Jarentowski M., System rządów Polski a modele systemów rządów, [w:] Władza wykonawcza w Polsce i Europie, red. M. Drzonek, A. Wołek, Kraków-Nowy Sącz 2009.
• Jaskiernia J., Pojęcie i aksjologia parlamentaryzmu zracjonalizowanego, [w:] Wybrane aspekty parlamentaryzmu zracjonalizowanego, red. M. Paździor, B. Szmulik, Lublin 2011.
• Materska-Sosnowska A., Pozycja premiera na tle uwarunkowań polskiego reżimu politycznego, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. Ciągłość i zmiana, red. T. Słomka, A. Materska-Sosnowska, Warszawa 2012.
• Mojak R., Parlament a rząd w ustroju Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 2007.
• Mojak R., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 2008.
• Opaliński B., Uwagi o potrzebie modyfikacji systemu rządów w Polsce, [w:] Systemy rządów w perspektywie porównawczej, red. J. Szymanek, Warszawa 2014.
• Patyra S., Dualizm egzekutywy - konieczność czy anachronizm?, [w:] Zmieniać Konstytucję Rzeczypospolitej czy nie zmieniać?, red. D. Dudek, Lublin 2017.
• Patyra S., Parlamentaryzm zracjonalizowany a là polonaise - refleksje z perspektywy dwudziestu lat obowiązywania Konstytucji z 1997 r., „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2017, nr 5.
• Patyra S., Prawnoustrojowy status Prezesa Rady Ministrów w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2002.
• Rakowska A., Prerogatywy prezydenta w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., [w:] Instytucja prezydenta. Zagadnienia teorii i praktyki na tle doświadczeń polskich oraz wybranych państw obcych, red. T. Mołdawa, J. Szymanek, Warszawa 2010.
• Skrzydło W., System organów państwowych w świetle konstytucji, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 2008.
• Słomka T., How the Means of Electing the President of Poland Acts to Distort Roles within the Country’s Political System, „Studia Politologiczne” Evolution of the Model of the Head of State in Poland from Perspective of Thirty Years of Presidential Elections, red. T. Słomka, 2021, vol. 61.
• Słomka T., Między dwiema konstytucjami: kilka uwag o specyfice polskiej ciągłości i zmiany systemowej, [w:] Konstytucje polskie z 1952 i 1997 roku: tradycja, instytucje, praktyka ustrojowa, red. A. Materska-Sosnowska, T. Słomka, Warszawa 2015.
• Słomka T., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej - moderator systemu konstytucyjnego państwa, [w:] Porządek konstytucyjny w Polsce. Wybrane problemy, red. W. Jakubowski, T. Słomka, Warszawa-Pułtusk 2008.
• Słomka T., Style prezydentury. Analiza porównawcza, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 6.
• Szymanek J., Elementy racjonalizacji w konstrukcji parlamentarnego systemu rządów: analiza rozwiązań zawartych w Konstytucji RP, [w:] Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, red. T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz, Warszawa 2012.
• Szymanek J., Mechanizmy racjonalizacji parlamentarnego systemu rządów: przegląd koncepcji, [w:] Systemy rządów w perspektywie porównawczej, red. J. Szymanek, Warszawa 2014.
• Tomaszewski W., Kompromis polityczny w procesie stanowienia Konstytucji Rzeczypospolitej z kwietnia 1997 roku, Pułtusk 2007.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2022.01.01

Biblioteka Nauki

2035950