Idea godności jednostki jako uzasadnienie prawa do środowiska

• Authors: Marcin Merkwa

Title variants

EN

The Idea of Human Dignity as a Justification of the Right to the Environment

Abstracts

PL

Problem ochrony środowiska jest prawdopodobnie najważniejszym wyzwaniem, przed jakim stoi dziś człowiek. Na płaszczyźnie prawnej zagadnienie to wyraża się m.in. w dyskusji na temat uznania prawa do środowiska. Problem ten jest szeroko dyskutowany i stanowi wyzwanie zarówno w obszarze prawa międzynarodowego, jak i konstytucyjnego. W pracy ukazane zostały kluczowe regulacje zarówno międzynarodowego prawa ochrony środowiska, jak i konstytucji różnych państw. Pozwoliło to dostrzec rolę i znaczenie koncepcji godności jednostki, która leżąc u podstaw międzynarodowego systemu ochrony praw człowieka odgrywa też doniosłą rolę w regulacjach z zakresu ochrony środowiska. Sformułowano tezę, iż pomimo wielu wątpliwości to właśnie godność jednostki jest ideą, która łączy problematykę ochrony środowiska z koncepcją praw człowieka.

EN

The problem of environmental protection is perhaps the most important challenge facing man today. On the legal level, this issue is expressed, inter alia, in the discussion on recognition of the right to the environment. This problem is widely discussed and poses a challenge both in the field of international and constitutional law. The work presents the key regulations of both international environmental law and the constitutions of various countries. This allowed for the recognition of the role and significance of the concept of the dignity of the individual, which, underpinning the international system of human rights protection, also plays an important role in environmental regulations. The thesis was formulated that, despite many doubts, the dignity of the individual stands for the idea that combines environmental protection issues with the concept of human rights.

Keywords

PL

prawa człowieka; prawo do środowiska; godność jednostki

EN

human rights; human dignity; right to environment

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2022
• Issue: 1 (65)
• Pages: 257-268

Dates

published

2022

Contributors

author

Marcin Merkwa

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000172884552

References

• Akhtarkhavari A., Lubett F., Nature’s Access to Water in Post-conflict Peacebuilding Efforts in South Sudan, [w:] Current Issues in Transitional Justice Towards a More Holistic Approachs, red. N. Szablewska, S.-D. Bachmann, Cham 2015.
• Bodnar A., Prawo do czystego środowiska jako prawo człowieka, [w:] Raport Klimat a Prawa Człowieka. Prawo do czystego środowiska jako prawo człowieka, https://ungc.org.pl/strefa-wiedzy/raport-klimat-a-prawa-czlowieka-prawo-czystego-srodowiska-jakoprawo-czlowieka/
• Boer B., Environmental Law and Human Rights in the Asia-Pacific, [w:] Environmental Law Dimensions of Human Rights, red. B. Boer, Oxford 2015.
• Daly E., May J.R., Exploring Environmental Justice Through the Lens of Human Dignity, „Widener Law Review” 2019, vol. 25, iss. 2.
• Déjeant-Pons M., Pallemaerts M., Human rights and the environment, Council of Europe Publishing 2002.
• Ferenc-Kopeć D., Środowisko naturalne i prawa człowieka - problem wzajemnych konwergencji. Ujęcie kulturowe, [w:] Prawa człowieka a ochrona środowiska - wspólne wartości i wyzwania, red. B. Gronowska, B. Rakoczy, J. Kapelańska-Pręgowska, K. Karpus, P. Sadowski, Toruń 2018.
• Fomerand J., The Historical Dictionary of Human Rights, London 2021.
• Handl G., Declaration Of The United Nations Conference on the Human Environment (Stockholm Declaration), 1972 and the Rio Declaration On Environment and Development, 1992, https://legal.un.org/avl/pdf/ha/dunche/dunche_e.pdf.
• Heselhaus S., Environmental Law and Economics in Europe, [w:] Environmental Law and Economics, red. K. Mathis, B.R. Huber, Cham 2017.
• Karski L., Prawa człowieka i środowisko, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 2006, nr 4.
• Knox J.H., Pejan R., Introduction, [w:] The Human Right to a Healthy Environment, red. J.H. Knox, R. Pejan, Cambridge 2018.
• Knox J.H., The Global Pact for the Environment: At the Crossroads of Human Rights and the Environment, „Review of European, Comparative & International Environmental Law” 2019, nr 28.
• Krzywoń A., Konstytucja RP a środowisko, „Państwo i Prawo” 2012, nr 8.
• Lewis B., Environmental Human Rights and Climate Change Current Status and Future Prospects, Singapore 2018.
• Marrani D., Reinforcing Environmental Rights: The French Charter for the Environment, „Revista Europea de Derechos Fundamentales” 2015, no. 25.
• Marrani D., Turner S.J., The French Charter of the Environment and Standards of Environmental Protection, [w:] Environmental Rights. The Development of Standards, red. S.J. Turner, D.L. Shelton, J. Razzaque, O. McIntyre, J.R. May, Cambridge 2019.
• Młynarski T., La Charte de l’environnement - konstytucjonalizacja polityki ochrony środowiska w świetle francuskich aspiracji przywództwa w przeciwdziałaniu zmianom klimatu, [w:] Konstytucjonalizm, doktryny, partie polityczne. Księga dedykowana Profesorowi Andrzejowi Ziębie, red. R. Kłosowicz, B. Kosowska-Gąstoł, Ł. Jakubiak, G.M. Kowalski, T. Wieciech, Kraków 2016.
• Rakoczy B., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Z. Bukowski, E. Czech, K. Karpus, B. Rakoczy, Warszawa 2013.
• Rosicki R., Ogólna charakterystyka międzynarodowego prawa ochrony środowiska, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2010, nr 3.
• Sarnecki P., Komentarz do art. 5, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Thorme M., Establishing Environment as a Human Right, „Denver Journal of International Law and Policy” 1991, vol. 19, iss. 2.
• Trzewik J., Publiczne prawa podmiotowe jednostki w systemie prawa ochrony środowiska, Lublin 2016.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2022.01.19

Biblioteka Nauki

2035953