Estetyka, stabilność i funkcjonalność jako przesłanki w procesie tworzenia i zmian w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

• Authors: Jerzy Jaskiernia

Title variants

EN

Aesthetics, Stability and Functionality as Premises in the Process of Creating and Changing the Constitution of the Republic of Poland

Abstracts

PL

Autor poddał analizie przesłanki, które uzasadniałyby zmiany w konstytucji. W centrum zainteresowania znalazły się takie przesłanki, jak: estetyka, stabilność i funkcjonalność. W oparciu o doświadczenia praktyki ustrojowej Polski po 2015 r. autor stwierdził, że dążenie do estetyki konstytucji, w postaci jej zwięzłości i generalnego charakteru norm, nie przestaje być aktualne, ale nie może mieć ono charakteru przesądzającej przesłanki. Znacznie bardziej istotne jest dążenie do precyzji norm, by zapewnić funkcjonalność konstytucji jako głównego stabilizatora ustrojowego. Doświadczenia te uczą, że nie można domniemywać stosowania konstytucji w dobrej wierze, a wszystkie jej istotne postanowienia ustrojowe powinny być poddane testowi, na ile mogą być przedmiotem interpretacji w złej wierze, m.in. poprzez tworzenie pola do obejścia konstytucji.

EN

The author analyzed the premises that would justify changes to the constitution. Prerequisites such as aesthetics, stability and functionality are at the center of attention. Based on the experience of the Polish political system after 2015, the author stated that the pursuit of the aesthetics of the constitution, in the form of its brevity and general character of the norms, is still relevant, but it cannot be a decisive premise. It is much more important to strive for the precision of norms in order to ensure the functionality of the constitution as the main stabilizer of the system. These experiences teach that the application of the constitution cannot be presumed in good faith, and all its essential provisions should be tested to the extent that they can be interpreted in bad faith, e.g. by creating a field for circumventing the constitution.

Keywords

PL

tworzenie konstytucji; estetyka; funkcjonalność; stabilność; przesłanki zmian

EN

creating a constitution; aesthetics; functionality; stability; premises for changes

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2022
• Issue: 2 (66)
• Pages: 13-25

Dates

published

2022

Contributors

author

Jerzy Jaskiernia

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

• https://orcid.org/0000000194015999

References

• Bałaban A., Funkcje konstytucji,[w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• Banaszak B., Opinia prawna: czy Trybunał Konstytucyjny może orzekać tylko na podstawie przepisów konstytucji z pominięciem obowiązującej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym?, „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 3.
• Constitutionalism under extreme conditions: law, emergency, exception, red. R. Albert, Y. Roznai, Cham 2020.
• Filipek P., The new National Council of Judiciary and its impact on the Supreme Court in the light of the principle of judicial independence, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2018, vol. 16.
• Florczak-Wątor M., Domniemanie konstytucyjności ustawy oczywiście niekonstytucyjnej, [w:] Sądownictwo konstytucyjne. Teoria i praktyka, cz. II, red. M. Granat, Warszawa 2019.
• Garlicki L., Sądy po zmianach, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, t. 40.
• Ginsburg T., Halliday T.C., Shaffer G., Constitution-making as transnational legal ordering, [w:] Constitution-making and Transnational Legal Order, red. G. Shaffer, T. Ginsburg, T.C. Holliday, Cambridge 2019.
• Granat M., Prawo konstytucyjne. Pytania i odpowiedzi, wyd. 10, Warszawa 2021.
• Grajewski K., Zmiany statusu prawnego Krajowej Rady Sądownictwa, [w:] Współczesne problemy sądownictwa w Republice Czeskiej i w Rzeczypospolitej Polskiej, red. Z. Witkowski, J. Jirasek, K. Skotnicki, M. Serowaniec, Toruń 2017.
• Gutowski M., Kardas P., Domniemanie konstytucyjności a kompetencje sądów, „Palestra” 2016, nr 5.
• Ignatowicz B.M., O złożoności zjawiska prawnego i zaletach derywacyjnej wykładni prawa, [w:] Państwo prawa, parlamentaryzm, sądownictwo konstytucyjne. Pamięci Profesora Zdzisława Czeszejki-Sochackiego, red. A. Jamróz, Białystok 2012.
• Iluk Ł., Iluk J., Szwajcarski sposób na jasność i komunikatywność norm prawnych na przykładzie procedury redagowania konstytucji kanonu Zurych z 2005 r., „Państwo i Prawo” 2020, z. 3.
• Jaskiernia J., Funkcje Konstytucji RP w dobie integracji europejskiej i radykalnych przemian politycznych, Toruń 2020.
• Jaskiernia J., Kryteria oceny efektywności konstytucji jako ustawy zasadniczej, [w:] Granice efektywności prawa. Efektywność a zasady sprawiedliwości, red. Łukasz J. Pikuła, tom II, Toruń 2016.
• Jaskiernia J., Przyczynowość i celowość jako kategorie racjonalizujące postulowanych zmian Konstytucji RP, [w:] „The Peculiarity of Man”. Fundamentalne kategorie ludzkiego poznania. Przyczyna - cel (1), red. R. Stefański, 2016, nr 1.
• Körtvelyesi Z., Continuity, discontinuity and constitution-making: a comparative account, [w:] The rise of populist nationalism: social resentments and capturing the constitution in Hungary, red. M. Feischmidt,B. Majtényi, Budapest-New York 2019.
• Kruk M., Idea stabilności i efektywności rządów w Konstytucji RP z 1997 r., [w:] Prawo w XXI wieku. Księga pamiątkowa Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, red. W. Czapliński, Warszawa 2006.
• Ku Konstytucji stabilizującej Polskę, red. A. Łopatka, Warszawa 1994.
• López Bofill H., Law, violence and constituent power: the law, politics and history of constitution making, London-New York 2021.
• Malinowska E., Konstytucja jako gatunek tekstu prawnego, Opole 2012.
• Małajny R.M., Konstytucja, [w:] Polskie prawo konstytucyjne na tle porównawczym, red. R.M. Małajny, Warszawa 2013.
• Mikuli P., W poszukiwaniu optymalnego modelu rady sądownictwa, [w:] Konstytucjonalizm polski. Refleksje z okazji 70-lecia urodzin i 45-lecia pracy naukowej Profesora Andrzeja Szmyta, red. A. Gajda, K. Grajewski, A. Rytel-Warzocha, P. Uziębło, M.M. Wiszowaty, Gdańsk 2020.
• Niesiołowski J., Normy, dyrektywy, optatywy jako wypowiedzi prawodawcy, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2000, nr 7.
• Rejman G., Prawo stanowione jako regulator postępowania człowieka, [w:] Prawo i ład społeczny. Integralnokulturowa analiza zagadnienia racjonalności. Artykuły i szkice, red. J. Utrat-Milecki, Warszawa 2011.
• Stępniak K., Nadmiarowość językowa w Konstytucji RP z 1997 roku, „Przegląd Sejmowy” 2018, nr 5.
• Szmyt A., Dispute over the publication of judgments of the Constitutional Tribunal in Poland in 2015-2018 (genesis, course, finale), [w:] Development of Constitutional through constitutional justice; Landmark decisions and their impact on constitutional culture. XXth International Congress on European and Constitutional Law, Gdańsk, 20-23 September 2018, red. R. Arnold, A. Rytel-Warzocha, A. Szmyt, Gdańsk 2019.
• Zieliński M., Konstytucyjne zasady prawa, [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• Zubik M., Navigarre necesse est. Lex fundamentalis semper reformanda (Rzecz o niebanalności stabilności tekstu ustawy zasadniczej), [w:] Problemy zmiany konstytucji, red. R. Chruściak, Warszawa 2017.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2022.02.01

Biblioteka Nauki

2047319