Konstytucyjna zasada proporcjonalności wyborów a wielkość okręgu i metoda podziału mandatów. Symulacja zmiany parametrów na przykładzie wyników głosowania w wyborach do Sejmu RP

• Authors: Wojciech Peszyński , Łukasz Tomczak

Title variants

EN

The Constitutional Principle of Proportionality in the Choice of the Size of the Constituency and the Method of Distributing Seats. Simulation of Changes in Parameters in the Elections to the Polish Sejm

Abstracts

PL

Celem artykułu jest, na podstawie analizy przypadku polskich wyborów do Sejmu, udzielenie odpowiedzi na pytanie, który z czynników bardziej wpływa na wzrost proporcjonalności systemu wyborczego - zmniejszenie liczby okręgów czy zmiana metody podziału mandatów? Aby odpowiedzieć na to pytanie Autorzy ustalili wyniki wyborów do Sejmu z lat 2005, 2007, 2011, 2015, 2019 oraz wartości indeksu proporcjonalności w dwóch wersjach symulacji. Wyniki symulacji porównywano również do rzeczywistych wyników wyborów. W pierwszym wariancie, zmniejszono liczbę okręgów wyborczych z 41 na 16. W drugim, zmieniono metodę ustalania wyników wyborów z d’Hondta na zmodyfikowaną Sainte Lague (1.4). Wyniki przeprowadzonego badania okazały się dość zaskakujące.

EN

The aim of this article is to, on the basis of the case study of Polish elections to the Sejm, answer the question of which factor has a greater impact on the increase in the proportionality of the electoral system - the minimization of the number of constituencies or the change in the method. In order to do it, the Authors specified the results of six elections to the Sejm in the years 2005-2019 and the value of the proportionality index in two simulation versions. In the first one, the number of constituencies was limited from 41 to 16. In the second, the method of determining the result was changed from D’Hondt into modified Sainte Lague. The results were relatively surprising.

Keywords

PL

system wyborczy; formuła wyborcza; proporcjonalność wyborów; okręgi wyborcze; indeks proporcjonalności; wybory do Sejmu RP; metoda D’Hondta; metoda Sainte Lague

EN

electoral formula; electoral systems; proportionality of the election; constituencies; proportionality index; elections to the Polish parliament; D’Hondt method; Sainte Lague method

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2022
• Issue: 2 (66)
• Pages: 163-176

Dates

published

2022

Contributors

author

Wojciech Peszyński

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

• https://orcid.org/0000000209125550

author

Łukasz Tomczak

• Uniwersytet Szczeciński

• https://orcid.org/0000000268080364

References

• Banaszak B., Konstytucja RP: komentarz, Warszawa 2012.
• Beniot K., Which Electoral Formula is Most Proportional? A New Look with New Evidence, „Political Analysis” 2000, no. 8(4).
• Bielasiak J., Party competition in emerging democracies: representation and effectiveness in post-communism and beyond, „Democratization” 2005, vol. 12, no. 3.
• Bochsler D., Measures of vote-seat disproportionality for incomplete data, „Party Politics” 2020, vol. 28, iss. 1.
• Flis J., Złudzenia wyboru, Kraków 2014.
• Gallagher M., Comparing Proportional Representation Electoral Systems: Quotas, Thresholds, Paradoxes and Majorities, „British Journal of Political Science” 1992, vol. 22, no. 4.
• Garlicki L., Art. 96 ust. 2 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, Warszawa 1999.
• Haman J., Demokracja, decyzje, wybory, Warszawa 2003.
• Jarentowski M, Wielkość okręgów i formuła wyborcza a proporcjonalność wyborów, „Państwo i Prawo” 2002, nr 7 (677).
• Johnston R., Rossiter D., Pattie Ch., Disproportionality and Bias in the Results of the 2005 General Election in Great Britain: Evaluating the Electoral System’s Impact, „Journal of Elections, Public Opinion and Parties” 2006, vol. 16, no. 1.
• Martínez i Coma F, Lago I., Gerrymandering in comparative perspective, „Party Politics” 2018, vol. 24, iss. 2.
• Michalak B., Mieszane systemy wyborcze. Cele, rozwiązania, konsekwencje, Toruń 2013.
• Michalak B., Czy duże okręgi wyborcze zawsze zwiększają proporcjonalność wyborów? Nowe dowody z polskich wyborów parlamentarnych, „Decyzje” 2016, nr 25.
• Michalak B., Dysproporcjonalność polskich wyborów samorządowych, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 4 (62).
• Safjan M., art. 96 ust. 2 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja RP, tom II, Komentarz art. 87243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Skotnicki K., Funkcje wyborów, a wielkość okręgów wyborczych, [w:] Wokół wyborów i prawa wyborczego, red. Z. Witkowski, A. Frydrych-Depka, P. Raźny, Toruń 2017.
• Sokół W., Formuła wyborcza: mechanizmy, konsekwencje i możliwości manipulacji, [w:] Niedemokratyczne wymiary demokratycznych wyborów, red. J. Szymanek, Warszawa 2016.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2022.02.13

Biblioteka Nauki

2047745