Ugruntowanie prawa do aborcji w konstytucyjnych zasadach prywatności, równości i wolności w Stanach Zjednoczonych Ameryki a argumentacja Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r.

• Authors: Anna Chodorowska , Martyna Łaszewska-Hellriegel

Title variants

EN

Establishing the Right to Abortion in the Constitutional Principles of Privacy, Equality and Freedom in the US and the Arguments of the Constitutional Tribunal of October 22, 2020

Abstracts

PL

Wyrok Sądu Najwyższego USA Roe v. Wade był kluczowy w walce amerykańskich kobiet o prawo do aborcji. Został on oparty o konstytucyjną zasadę prawa do prywatności i poddany krytyce, iż właściwszym byłoby oparcie go o zasadę równości. Celem artykułu jest porównanie sposobu argumentacji orzeczeń Sądu Najwyższego w USA legalizujących aborcję z wyrokiem polskiego Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r. ograniczającego i tak już restrykcyjne prawo do aborcji. W artykule poddano analizie wyrok TK i przedstawiono również jego potencjalne skutki w zakresie praw kobiet, równości płci i wolności. W swojej konkluzji artykuł wskazuje na możliwe rozwiązania prawne dotyczące dylematu aborcyjnego i podejmuje problem dyskryminacji płci.

EN

The U.S. Supreme Court’s Roe v. Wade ruling was pivotal in American women’s fight for the right to abortion. It was based on the constitutional principle of the right to privacy and was criticized that it would be more appropriate to base it on the principle of equality. The aim of the article is to compare the way in which the U.S. Supreme Court rulings legalizing abortion have been argued with the Polish Constitutional Tribunal’s 2020 ruling limiting the already restrictive right to abortion. The article analyzes the judgment of the Constitutional Tribunal and presents its potential effects in terms of women’s rights, gender equality and freedom. In its conclusion, the article points to possible legal solutions to the abortion dilemma and addresses the issue of gender discrimination.

Keywords

EN

abortion; the Constitutional Tribunal; Roe v. Wade; the principle of equality; women’s rights

PL

aborcja; Trybunał Konstytucyjny; prawa kobiet; zasada równości; Roe v. Wade

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2022
• Issue: 5(69)
• Pages: 267-278

Dates

published

2022

Contributors

author

Anna Chodorowska

• Uniwersytet Zielonogórski

• https://orcid.org/0000000296604049

author

Martyna Łaszewska-Hellriegel

• Uniwersytet Zielonogórski

• https://orcid.org/000000022212371X

References

• Bader-Ginsburg R., Speaking in a Judicial Voice, „New York University Law Review” 1992, vol. 67, no. 6.
• Bader-Ginsburg R., Some Thoughts on Autonomy and Equality in Relation to Roe v. Wade, „North Carolina Law Review” 1985, vol. 63, no. 2.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Borkowska K., Życie ludzkie jako przedmiot ochrony przepisów prawa ze szczególnym uwzględnieniem momentu objęcia ochroną, „Security, Economy & Law” 2018, nr 1.
• Bułajewski S., Prawo do życia w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Studia Ełckie” 2011, nr 13.
• Chemerinsky E., Constitutional Law, New York 2001.
• Eley J.H., The Wings of Crying Wolf: A Comment on Roe v. Wade, „Yale Law Journal” 1973, vol. 85, no. 5.
• Joffe C., Roe v. Wade and Beyond. Forty Years of Legal Abortion in the United States, „Dissent” 2013, vol. 60, no. 1.
• Kondratiewa-Bryzik J., Początek prawnej ochrony życia ludzkiego w świetle standardów międzynarodowych, Warszawa 2009.
• Kondratiewa-Bryzik J., Prawa kobiet a prawna ochrona płodu w świetle prawa międzynarodowego (wybrane aspekty), „Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem” 2010, vol. 2, no. 1.
• Kuczma P., Prawna ochrona życia, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
• Rosen J., Conversations with RBG, New York 2020.
• Siegel R.B., Equality and Choices: Sex Equality Perspectives on Reproductive in the Work of Ruth Bader Ginsburg, „Columbia Journal of Gender and Law” 2013, vol. 25, no. 1.
• Sroka T., Komentarz do art. 38, [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Stępniak K., Koncepcja jurydyzacji czwartej generacji praw człowieka w międzynarodowym systemie ochrony, „Przegląd Sejmowy” 2019, nr 2.
• Ziegler M., Beyond Backlash: Legal History, Polarization and Roe v. Wade, „Washington & Lee Law Review” 2014, vol. 71, no. 2.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2022.05.21

Biblioteka Nauki

2129923