Autonomia związków wyznaniowych jako zasada ustrojowa i prawo podmiotowe

• Authors: Wojciech Brzozowski

Title variants

EN

Autonomy of Religious Associations as a Constitutional Principle and Right

Abstracts

PL

W dotychczasowej literaturze na temat autonomii związków wyznaniowych nie poświęcono wiele uwagi normatywnemu charakterowi konstrukcji przyjętej w Konstytucji RP, w tym stosunkowi zasady autonomii do wolności myśli, sumienia i religii. Artykuł zmierza do wykazania, że na gruncie Konstytucji RP autonomię związku wyznaniowego należy rozumieć zarówno jako zasadę ustrojową, jak i prawo podmiotowe. Prawo do autonomii nie ma charakteru absolutnego i może podlegać ograniczeniom, jednak im bliższy jest związek regulowanego przez prawo obszaru autonomii ze sferą tożsamości duchowej danej wspólnoty, tym węższy jest dopuszczalny zakres ingerencji. Ochronę najbardziej wrażliwym przejawom korzystania z autonomii religijnej zapewnia konstytucyjny zakaz naruszania istoty wolności i praw.

EN

In the existing body of literature on the autonomy of religious associations, little attention has been paid to the normative nature of the formula adopted in the Polish Constitution, including the relation of the principle of autonomy to freedom of religion and belief. In this article, it is argued that religious autonomy, as expressed in the Polish Constitution, should be understood both as a constitutional principle and as a right of religious associations. The right to autonomy is not absolute and may be subject to limitations, but the closer the connection between the area of autonomy subject to regulation and the spiritual identity of the community concerned, the narrower the scope of permissible interference. The protection of the most sensitive manifestations of religious autonomy is safeguarded by the constitutionnal prohibition of interference with the essence of freedoms and rights.

Keywords

EN

freedom of religion or belief; religious autonomy; religious association

PL

wolność sumienia i wyznania; autonomia religijna; związek wyznaniowy

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2023
• Issue: 1(71)
• Pages: 27-38

Dates

published

2023

Contributors

author

Wojciech Brzozowski

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000331990820

References

• Ahdar R., Leigh I., Religious Freedom in the Liberal State, Oxford 2013.
• Borecki P., Autonomia kościołów i innych związków wyznaniowych we współczesnym prawie polskim, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2012, t. 15.
• Garlicki L., Komentarz do art. 25 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Małajny R.M., Państwo a Kościół w Konstytucji III RP (refleksje aksjologiczne), „Państwo i Prawo” 1995, z. 8.
• Minnerath R., The Right to Autonomy in Religious Affairs [w:] Facilitating Freedom of Religion or Belief: A Deskbook, red. T. Lindholm, W.C. Durham, Jr., B.G. Thazib-Lie, Leiden 2004.
• Olszówka M., Komentarz do art. 25 [w:] Konstytucja RP, t. I, Komentarz Art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Podkowik J., Bezpośrednie konstytucyjne granice wolności człowieka, „Państwo i Prawo” 2017, z. 8.
• Poniatowski M., Zasada poszanowania autonomii i wzajemnej niezależności państwa i kościołów oraz innych związków wyznaniowych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2020, t. 23.
• Stanisz P., Konstytucyjne zasady określające relacje państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi: autonomia i niezależność oraz współdziałanie [w:] Katolickie zasady relacji państwo–Kościół a prawo polskie, red. J. Krukowski, M. Sitarz, H. Stawniak, Lublin 2015.
• Trzciński J., Wiącek M., Komentarz do art. 27 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Valero Estarellas M.J., Neutralidad del Estado y autonomía religiosa en la jurisprudencia de Estrasburgo, Valencia 2022.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2023.01.02

Biblioteka Nauki

2189155