Aktualna sytuacja prawna staroobrzędowców w Polsce

• Authors: Maksymilian Hau , Oliwia Rybczyńska

Title variants

EN

The Current Legal Status of the Communities of Old Believers in Poland

Abstracts

PL

Tematem artykułu jest analiza sytuacji prawnej dwóch istniejących współcześnie w Polsce wspólnot staroobrzędowców – Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego oraz Staroprawosławnej Cerkwi Staroobrzędowców. Pierwsza część artykułu skupia się na kontrowersjach związanych z Rozporządzeniem Prezydenta RP z 1928 r., regulującym funkcjonowanie Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego. Podjęta zostanie krótka polemika z pojawiającymi się w doktrynie argumentami dotyczącymi wygaśnięcia norm wspomnianego rozporządzenia. W drugiej części zostanie przedstawiona charakterystyka Staroprawosławnej Cerkwi Staroobrzędowców, w tym omówiona sprawa, w wyniku której Staroprawosławna Cerkiew Staroobrzędowców wyodrębniła się ze struktur Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego. W ostatniej części pozycja państwa zajęta względem sporu pomiędzy dwoma wymienionymi związkami wyznaniowymi zostanie oceniona w perspektywie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

EN

The paper discusses the legal status of two communities of ‘old believers’ currently existing in Poland – Eastern Old Believers Church and Old Orthodox Church of Old Believers. The first part of the paper focuses on the controversy surrounding the Presidential Decree regulating the Eastern Old Believers Church of 1928. The widespread opinion concerning the expiry of the norms of the said decree is being challenged in this part. The second part focuses on the characteristics of the Old Orthodox Church of Old Believers, including a discussion of the case underlying the separation of the Old Orthodox Church of Old Believers from the structures of the Eastern Old Believers Church. In the last part, the position taken by the state regarding the dispute between the two mentioned religious denominations will be assessed in the perspective of the case law of the European Court of Human Rights.

Keywords

EN

Second Polish Republic; freedom of religion or belief; Old Believers; Eastern Old Believers Church; Old Orthodox Church of Old Believers; Presidential Decree regulating the Eastern Old Believers Church of 1928; Religious denominations; Law on religious denominations

PL

II Rzeczpospolita; wolność sumienia i wyznania; Staroobrzędowcy; Wschodni Kościół Staroobrzędowy; Staroprawosławna Cerkiew Staroobrzędowa; Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 1928 r. o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego nie posiadającego hierarchji duchownej; Związki wyznaniowe; Prawo wyznaniowe

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2023
• Issue: 1(71)
• Pages: 39-50

Dates

published

2023

Contributors

author

Maksymilian Hau

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000324576445

author

Oliwia Rybczyńska

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000286667062

References

• Borecki P., Ekspertyza w sprawie aktualnej sytuacji prawnej w kontekście ewentualnego podjęcia prac nad ustawą o stosunku rzeczypospolitej polskiej do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego Nieposiadającego Hierarchii Duchownej, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” 2021, t. 13.
• Borecki P., Prawodawstwo wyznaniowe z okresu II Rzeczypospolitej we współczesnym polskim systemie prawnym, „Studia Prawa Publicznego” 2014, nr 4.
• Borecki P., Autonomia kościołów i innych związków wyznaniowych we współczesnym prawie polskim, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2012, t. 15.
• Brzozowski W., Niedopuszczalność sądowej kontroli prawidłowości stosowania przez związek wyznaniowy własnego prawa. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 12.05.2016 r., IV CSK 529/15, „Przegląd Sądowy” 2017, nr 5.
• Brzozowski W., Przedwojenne ustawodawstwo wyznaniowe a Konstytucja RP z 1997 r., „Przegląd Legislacyjny” 2012, nr 1.
• Iwaniec E., Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w., Warszawa 1977.
• Gołba F., Michalska M., Lex posterior generalis non derogat legi priori speciali [w:] Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, red. M. Florczak-Wątor, A. Grabowski, Kraków 2021.
• Jaśkowska M., Komenatrz do art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego [w:] Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, red. M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, M. Jaśkowska, LEX/el. 2022.
• Pietrzak M., Borecki P., Opinia prawna w sprawie wniosku grupy kościołów do Rady Ministrów z 15 lutego 2010 roku, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2012, t. 15.
• Walencik D., Leszczyński A., Organizacja i status prawny Staroobrzędowej Gminy Wyznaniowej w Suwałkach [w:] Człowiek – państwo – Kościół. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Arturowi Mezglewskiemu, red. P. Sobczyk, P. Steczkowski, Lublin 2020.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2023.01.03

Biblioteka Nauki

2189154