Wysłuchanie publiczne w Polsce – legitymizujący wymiar partycypacji obywateli w procesie ustawodawczym

• Authors: Małgorzata Lorencka , Izolda Bokszczanin

Title variants

EN

Public Hearing in Poland – a Legitimising Dimension of Citizen Participation in the Legislative Process

Abstracts

PL

Artykuł jest poświęcony praktyce stosowania narzędzi partycypacyjnych w procesie stanowienia prawa w Polsce. Przedmiotem badania uczyniono wysłuchanie publiczne, wprowadzone do polskiego porządku prawnego w 2005 r. Wykorzystano w nim przede wszystkim metodę instytucjonalno-prawną oraz porównawczą. Analizy zostały osadzone w ramach teoretycznych koncepcji demokracji partycypacyjnej, deliberatywnej i pluralistycznej, koncentrując się na wymiarze legitymizacyjnym procedury wysłuchania publicznego. Analiza normatywna oraz praktyka stosowania tej instytucji pozwala na sformułowanie uogólniających wniosków, które wskazują na jej potencjał legitymizacyjny, w tym na możliwości wpływania na układy instytucjonalne. Zarazem ujawniły one swoistą „wrażliwość” procedury wysłuchania publicznego na kontekst polityczny i społeczny, niosącą ryzyko przekształcenia jej w rodzaj instytucjonalnej fasady dla przedstawicielskiej reguły (o iluzorycznie partycypacyjnym charakterze).

EN

The article is devoted to the practice of using participatory tools in the law-making process in Poland. The subject of the study was the public hearing introduced into the Polish legal order in 2005. It mainly used the institutional-legal and comparative methods. Embedded in the framework of the theoretical concepts of participatory, deliberative, and pluralist democracy, the presented analyses focus on the legitimizing dimension of the public hearing procedure. The analysis of the normative construction and practice of using this institution allows for formulating general conclusions that indicate its legitimizing potential, including its potential to influence institutional arrangements. At the same time, however, this practice revealed a specific “sensitivity” of public hearing procedure to the political and social context, carrying the risk of transforming it into a kind of facade institution for the representative rule (with a somewhat illusory participatory character.

Keywords

PL

wysłuchanie publiczne; partycypacja obywatelska; proces ustawoadawczy; Sejm; Senat

EN

public hearing; citizens’ participation; legislative process; Sejm; Senate

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2023
• Issue: 2(72)
• Pages: 141-153

Dates

published

2023

Contributors

author

Małgorzata Lorencka

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000270839923

author

Izolda Bokszczanin

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000284225092

References

• Bernhard M., Democratic Backsliding in Poland and Hungary, „Slavic Review” 2021, nr 3 (80).
• Chrzanowski M., Public Hearing as a Part of Legislative Procedure in the Senate, „Studia Iuridica Lublinensia” 2021, vol. XXX, nr 5.
• Cianetti L., Dawson J., Hanley S., Rethinking “democratic backsliding” in Central and Eastern Europe – looking beyond Hungary and Poland, „East European Politics” 2018, nr 3 (34).
• Dobrowolski P., Dekada publicznego wysłuchania w Polsce. Główne wnioski. Propozycje kierunku rozwoju, Warszawa 2018.
• Dobrowolski P., Gorywoda Ł., Publiczne wysłuchanie: Kontrola stanowienia prawa przez obywateli, Raport Instytutu Sobieskiego, nr 9, listopad 2004.
• Haemin J., Lueders H., Myrick R., Towards a unified approach to research on democratic backsliding, „Democratization” 2022, nr 4 (29).
• Kuczma P., Niemoc wysłuchań publicznych, „Rzeczpospolita” z 18 kwietnia 2009.
• Makowski G., Zbieranek J., Lobbing w Polsce – żywy problem, martwe prawo, Instytut Spraw Publicznych, Analizy i Opinie, nr 79, grudzień 2007.
• Offe C., Crisis and innovation of liberal democracy: Can deliberation be institutionalised?, „Sociologický časopis/Czech Sociological Review” 2011, nr 3 (47).
• Tracz-Dral J., Instytucja wysłuchania publicznego. Kancelaria Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji, Dział Analiz i Opracowań Tematycznych, Opracowania tematyczne, OT590, wrzesień 2010.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2023.02.10

Biblioteka Nauki

2197714