Ochrona prawna wolności myśli, sumienia i wyznania

• Authors: Teresa Astramowicz-Leyk , Yaryna Turchyn

Title variants

EN

Legal Protection of Freedom of Thought, Conscience and Religion

Abstracts

PL

Wolność myśli, sumienia i wyznania to jedna z podstawowych wolności jednostki, która musi być i jest chroniona przez prawo międzynarodowe i krajowe, co ukazano na przykładzie polskiej konstytucji. Pod pojęciem wolności sumienia kryje się prawo wyboru przez jednostkę ludzką swojego światopoglądu i prawo do jego zmiany. Wolność wyznania daje jednostce prawo do uzewnętrzniania i manifestowania poglądów i przekonań przysługujących jednostce w kwestiach religijnych indywidualnie i zbiorowo, prywatnie lub publicznie. Można tę wolność ograniczać, ale musi to być określone w ustawie i tylko w szczególnych okolicznościach. Polska w tym zakresie jest zgodna z prawem międzynarodowym.

EN

Freedom of thought, conscience and religion is one of the fundamental freedoms of individual, which has to be and is protected by international and national law, as shown on the example of the Polish Constitution. Freedom of conscience includes both the right of individual to choose the worldview and the right to change it. Freedom of religion ensures the right to express and manifest the views and convictions on religion individually and collectively, privately or publicly. Considering derogation of freedom of thought, conscience and religion, international law states that it may be restricted, but only in specific circumstances and under the legal act. The Polish Constitution is in line with international law in terms of restricting the above freedom.

Keywords

PL

wolność myśli; sumienia i wyznania; prawa człowieka; prawo międzynarodowe; polska konstytucja

EN

freedom of thought; conscience and religion; human rights; Polish Constitution; international law

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2023
• Issue: 2(72)
• Pages: 193-206

Dates

published

2023

Contributors

author

Teresa Astramowicz-Leyk

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

• https://orcid.org/0000000158812325

author

Yaryna Turchyn

• Uniwersytet Narodowy Politechnika Lwowska

• https://orcid.org/0000000291141911

References

• Areopag Gdański, http://www.areopag.pl/art.php?rok=2000&nr=01
• Astramowicz-Leyk T., Europejskie standardy prawa mniejszości narodowych do edukacji a praktyka w regionie Warmii i Mazur [w:] Unifikacja i różnicowanie się współczesnej Europy, red. B. Fijałkowska, A. Żukowski, Warszawa 2002.
• Astramowicz-Leyk T., Międzynarodowe systemy ochrony praw i wolności człowieka, Olsztyn 2009.
• Astramowicz-Leyk T., Mniejszości narodowe i wyznaniowe w Polsce – zarys problemu [w:] Mniejszości i jednostki słabsze w wielokulturowym społeczeństwie Europy, red. G. Dammacco, B. Sitek, O. Cabaj, Olsztyn-Bari 2008.
• Astramowicz-Leyk T., Uniwersalizacja praw człowieka – początek drogi, „Szkice Humanistyczne” 2006, nr 3–4.
• Banaszak B., Prawa jednostki i systemy ich ochrony, Wrocław 1995.
• Baubérot J., Laïcité and Freedom of Conscience in Pluricultural France [w:] Secularism on the Edge, red. J. Berlinerblau, S. Fainberg, A. Nou, New York 2014, doi.org/10.1057/9781137380371_8.
• Beitz C., The Idea of Human Rights, Oxford 2009, doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199572458.001.0001.
• Bisztyga A., Ochrona praw człowieka w systemie Rady Europy [w:] B. Banaszak, K. Complak, R. Wieruszewski, A. Bisztyga, M. Jabłoński, K. Wójtowicz, System ochrony praw człowieka, Zakamycze 2005.
• Cranmer F., Right to Freedom of Thought in the United Kingdom, „European Journal of Comparative Law and Governance” 2021, nr 8(2–3), doi.org/10.1163/22134514-bja10009.
• de Benoist A., Beyond Human Rights: Defending Freedoms, London 2011.
• Kuźniar R., Prawa człowieka. Prawo, instytucje, stosunki międzynarodowe, Warszawa 2004.
• Laborde C., Religion in the law: the disaggregation approach, „Law and Philosophy” 2015, nr 34.
• Michalska A., Prawa człowieka w systemie norm międzynarodowych, Warszawa-Poznań 1982.
• Osiatyński W., Twoja konstytucja, Warszawa 1997.
• Pawlak S., Ochrona mniejszości narodowych w Europie, Warszawa 2001.
• Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2010.
• Prawa człowieka. Dokumenty Międzynarodowe, oprac. i przekład B. Gronowska, T. Jasudowicz, C. Mik, Toruń 1993.
• Prażuch W., Geneza Traktatu o Unii Europejskiej i jego znaczenie dla budowy rozszerzonej Europy [w:] J. Łaptos, W. Prażuch, A. Pytlarz, Historia Unii Europejskiej, Kraków 2003.
• Ruzza C., Civil Society Actors and EU Fundamental Rights Policy: Opportunities and Challenges, „Human Rights Review” 2014, vol. 15, doi.org/10.1007/s12142–013–0296–9.
• Schauer F., Freedom of Thought?, „Social Philosophy and Policy” 2020, nr 37(2), doi.org/10.1017/S0265052521000054.
• Schmidtz D., Freedom of Thought, „Social Philosophy and Policy” 2020, nr 37(2), doi.org/10.1017/s0265052521000017.
• Tiedemann P., The Right to Freedom of Conscience [w:] Philosophical Foundation of Human Rights. Springer Textbooks in Law, Cham 2020, doi.org/10.1007/978–3-030–42262–2_12.
• Trigg R., Freedom of Conscience and Freedom of Religion. Studies, „An Irish Quarterly Review” 2010, nr 99(396), http://www.jstor.org/stable/27896507.
• Kymlicka, Multicultural citizenship a liberal theory of minority rights, Oxford 2004.
• Wood A.W., Freedom of Conscience, Chapter 8 [w:] Kant and Religion, Cambridge 2020, doi.org/10.1017/9781108381512.009.
• Zagorin P., How the Idea of Religious Toleration Came to the West, New York 2003.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2023.02.14

Biblioteka Nauki

2197718