Prawa i wolności obywatelskie w świetle idei „miasta 15-minutowego”

• Authors: Elżbieta Ura

Title variants

EN

Civil Rights and Freedoms in the Light of the Idea of the „15-Minute City”

Abstracts

PL

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na prawa i wolności obywateli w świetle idei wprowadzania „miast 15-minutowych”. Idea ta wskazywana jest w rezolucji ONZ z 2015 r., zwaną Agendą 2030. Miasta 15-minutowe, określane są jako smart city lub miasta kompaktowe. W ramach programu „Horyzont Europa” wybrano 100 miast jako eksperymentalnych w dążeniu do stworzenia do 2030 r. miast inteligentnych, w tym: Wrocław, Warszawa, Łódź, Rzeszów i Kraków. Założeniem smart city jest by każdy mieszkaniec miał dostęp do podstawowych potrzeb życiowych w odległości 15 minut od domu. Realizując powyższe wytworzył się też nowy nurt urbanistyczny w miastach. Na tle tych rozważań podjęta została próba oceny czy zmiany związane z wprowadzaniem miast 15-minutowych nie wpłyną na ograniczanie praw i wolności człowieka i obywatela.

EN

The aim of the article is to draw attention to the rights and freedoms of citizens in the light of the idea of introducing “15-minute cities”. This idea is indicated in the UN resolution of 2015, called the 2030 Agenda. 15-minute cities are referred to as smart cities or compact cities. Under the “Horizon Europe” program, 100 cities were selected as experimental cities in the pursuit of creating smart cities by 2030, including: Wrocław, Warsaw, Łódź, Rzeszów and Kraków. The assumption of the smart city is that every resident should have access to basic life needs within 15 minutes of home. By implementing the above, a new urban planning trend in cities was also created. On the basis of these considerations, an attempt was made to assess whether the changes related to the introduction of 15-minute cities will not limit the rights and freedoms of man and citizen.

Keywords

PL

konstytucja; prawa i wolności; zrównoważony rozwój; Agenda 2030; miasto 15-minutowe; miasto inteligentne; samorząd lokalny

EN

constitution; rights and freedoms; sustainable development; Agenda 2030; 15-minute city; smart city; local government

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2023
• Issue: 4(74)
• Pages: 81-91

Dates

published

2023

Contributors

author

Elżbieta Ura

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000168966790

References

• Bałaban A., Konstytucyjna zasada zrównoważonego rozwoju [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.
• Bukowski Z., Zrównoważony rozwój w systemie prawa, Toruń 2009.
• Mikosz R., Zagadnienia wstępne [w:] Zrównoważony rozwój jako czynnik determinujący prawne podstawy zarządzania geologicznymi zasobami środowiska, red. G. Dobrowolski, Katowice 2016.
• Pchałek M. [w:] M. Górski, M. Pchałek, W. Radecki, J. Jerzmański, M. Bar, S. Urban, J. Jendrośka, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2011.
• Rakoczy B. [w:] Z. Bukowski, E.K. Czech, K. Karpus, B. Rakoczy, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2013.
• Zimmemann J., Prawo administracyjne, wyd. 8, Warszawa 2018.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2023.04.06

Biblioteka Nauki

18104853