Realizacja prawa do petycji przez mieszkańców gminy na tle regulacji konstytucyjnych

• Authors: Ewa Koniuszewska

Title variants

EN

Exercising the Right to Petition by Commune Residents Against the Background of Constitutional Regulations

Abstracts

PL

Uregulowane w art. 63 Konstytucji prawo do petycji kwalifikowane jest jako prawo polityczne. Stanowić ma ono uzupełnienie innych praw, za pomocą których obywatele mogą oddziaływać na władzę publiczną. Realizacja tego prawa wymagała określenia trybu rozpatrywania petycji, co uczynił ustawodawca statuując ustawę o petycjach. Z kolei urzeczywistnianiu tego prawa przez mieszkańców podstawowej jednostki samorządu terytorialnego służyć miały uregulowania wprowadzone do ustawy o samorządzie gminnym, ustanawiające komisję skarg, wniosków i petycji. Niniejsze opracowanie ma na celu ocenę przyjętych regulacji prawnych z punktu widzenia ich wpływu na efektywność realizacji przez członków gminnej wspólnoty samorządowej prawa do petycji. Zwrócona zostanie uwaga na rozwiązania organizacyjne i proceduralne, których stosowanie może być źródłem rzeczywistych problemów.

EN

The right to petition regulated in Article 63 of the Constitution is qualified as a political right. It may complement entirely different rights through which citizens may exert influence on public authorities. For this right to be exercised the mode of examining petitions had to me specified. The legislator did so by passing the Petitions Act. In turn, regulations introduced to the Commune Self-Government Act that established a Commission for Complaints, Requests and Petitions were to serve as a measure for residents of basic local government units to exercise this right. This study aims to assess the adopted legal regulations from the point of view of their influence on the efficiency of implementation of the right to petition by members of a commune self-governing community. It will point to organizational and procedural measures which when employed may be a source of real problems.

Keywords

PL

jednostki samorządu terytorialnego; petycja; mieszkańcy gminy

EN

local government units; petition; commune residents

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2023
• Issue: 4(74)
• Pages: 135-150

Dates

published

2023

Contributors

author

Ewa Koniuszewska

• Uniwersytet Szczeciński

• https://orcid.org/0000000339934524

References

• Chmielnicki P., Komentarz do art. 21 [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2013.
• Florczak-Wątor M., O potrzebie ustawowego uregulowania trybu rozpatrywania petycji, „Zeszyty Prawnicze” 2013, nr 2.
• Folak Ł, Zasada proporcjonalności w tworzeniu prawa administracyjnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, nr 4.
• Garlicki L., Wojtyczek K., Komentarz do art. 31 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, T. II, wyd. II, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Izdebski H., Petycja jako instrument sprawnego rozwiązywania problemów społecznych w jednostkach samorządu terytorialnego– istotne różnice między wnioskiem i skargą, Opinie i ekspertyzy OE-233, Kancelaria Senatu, Warszawa 2015.
• Korzeniowska-Polak A., Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego jako podmioty rozpatrujące skargi, wnioski i petycje – postulaty de lege ferenda, „Samorząd Terytorialny” 2021, nr 1–2.
• Masternak-Kubiak M., Kuczma P., Prawo petycji jako publiczne prawo podmiotowe (aspekt podmiotowy i przedmiotowy) [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty realizacji prawa petycji, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2015.
• Michalska A., Podstawowe prawa społeczne obywateli, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1970, z. 3.
• Piechowiak M., Służebność państwa wobec człowieka i jego praw jako naczelna idea Konstytucji z 1997 roku – osiągnięcie czy zadanie?, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 4.
• Rytel-Warzocha A., Instytucja petycji w Polsce oraz w krajach europejskich – stan obecny i perspektywy, Opinie i ekspertyzy OE-238, Kancelaria Senatu, Warszawa 2015.
• Rytel-Warzocha A., Prawo petycji w Polsce na tle rozwiązań europejskich– stan obecny i perspektywy, Warszawa 2012.
• Sokolewicz W., Wojtyczek K., Komentarz do art. 63 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, wyd. II, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Stankiewicz R., Realizacja prawa do petycji [w:] Skargi, wnioski i petycje – powszechne środki ochrony prawnej, red. M. Błachucki, G. Sibiga, Wrocław 2017.
• Szymaniak A., Prawa obywatelskie w Konstytucjach z 1952 r. i 1997 r. Analiza porównawcza, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2001, z. 3.
• Śledzińska-Simon A., Analiza proporcjonalności ograniczeń konstytucyjnych praw i wolności. Teoria i praktyka, Wrocław 2019.
• Tuleja P., Komentarz do art. 63 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, wyd. II, Lex 2021.
• Uniwersalny słownik języka polskiego, T. 3, red. S. Dubisz, Warszawa 2003.
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000.
• Wójcicka E., Prawo petycji w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2015.
• Wróblewski P., Rozpatrywanie skarg, wniosków i petycji przez radę gminy w związku z wprowadzeniem art. 18b u.s.g. [w:] Pozycja ustrojowa organów jednostek samorządu terytorialnego, red. B. Dolnicki, Warszawa 2019.
• Zakolska J., Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008.
• Zięba-Załucka H., Prawo petycji jako forma społeczeństwa obywatelskiego, „Samorząd Terytorialny” 2011, nr 4.
• Ziółkowska A., Podmioty postępowania petycyjnego [w:] System prawa administracyjnego procesowego, t. IV, Postępowania autonomiczne i szczególne. Postępowania niejurysdykcyjne, red. A. Matan, Lex 2021.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2023.04.10

Biblioteka Nauki

18104899