Problemy konstrukcji prawnej budżetu obywatelskiego

• Authors: Juliusz Góraj

Title variants

EN

Problems of the Legal Structure of the Participatory Budgeting

Abstracts

PL

W artykule poddano krytycznej analizie regulację budżetu obywatelskiego jako wewnętrznie sprzeczną i wywołującą kontrowersje (w tym wątpliwości konstytucyjne). Wskazano na niektóre wynikające stąd paradoksy oraz rozbieżności między praktyką a orzecznictwem w zakresie rudymentarnych zagadnień: kręgu uprawnionych do udziału czy dopuszczalności wykorzystania określonych danych osobowych. Ponieważ taki stan rzeczy jest nie do zaakceptowania w demokratycznym państwie prawnym, a poddane polemice próby rozwiązań w drodze wykładni nie dają satysfakcjonujących rezultatów, zaprezentowano wybrane argumenty za nadaniem partycypacji budżetowej nowych ram prawnych. Wskazano na niektóre korzyści, mogące płynąć z uregulowania budżetu obywatelskiego w prawie wyborczym (jako odrębnego rodzaju referendum lokalnego) oraz zaproponowanych w zarysie pewnych rozwiązań szczegółowych.

EN

The article subjected the regulation of the participatory budget to a critical analysis as internally contradictory and controversial (including constitutional doubts). It pointed out some resulting paradoxes and discrepancies between practice and jurisprudence in fundamental issues: the eligible participants and the permissibility of using specific personal data. Because such a state of affairs is unacceptable in a democratic legal state and attempts to resolve it through interpretative means have not yielded satisfactory results, selected arguments for providing participatory budgeting with new legal framework are presented. It also highlighted some benefits that could arise from regulating the participatory budget within electoral law (as a distinct type of local referendum) and proposed in an outline some specific solutions.

Keywords

PL

samorząd terytorialny; demokracja bezpośrednia; prawa wyborcze; referendum lokalne; budżet obywatelski

EN

local government; direct democracy; voting rights; local referendum; participatory budgeting

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2023
• Issue: 5(75)
• Pages: 151-163

Dates

published

2023

Contributors

author

Juliusz Góraj

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0009000550364659

References

• Domańska A., Wrzalik M., Przejawy zasady (nie)uczciwości wyborów na przykładzie wyborów prezydenckich 2020 r. [w:] Dylematy polskiego prawa wyborczego, red. J. Ciapała, A Pyrzyńska, Warszawa 2021.
• Feja-Paszkiewicz A., Uprawnienia wyborcze obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi w Rzeczypospolitej Polskiej [w:] Aktualne problemy prawa wyborczego, red. B. Banaszak, A. Bisztyga, A Feja-Paszkiewicz, Zielona Góra 2015.
• Gajewski S., Ustawy samorządowe. Nowe instytucje. Analiza z przykładami i wzorami dokumentów, Warszawa 2018.
• Glejt P., Uziębło P., Kilka uwag o „nowych” instrumentach partycypacji mieszkańców na poziomie samorządowym [w:] Dookoła Wojtek… Księga pamiątkowa poświęcona doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018.
• Góraj J., Prawne aspekty udziału mieszkańców w kształtowaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego [w:] Samorządy jako forma demokracji uczestniczącej, red. M. Chrzanowski, J. Sobczak, Lublin 2016.
• Jabłoński M., Prawo do udziału w referendum [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
• Jaśkowiec D., Budżet obywatelski w jednostkach samorządu terytorialnego jako specyficzny rodzaj referendum lokalnego, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica” 2021, t. 26, nr 336.
• Kłucińska P., Sześciło D., Miejski budżet partycypacyjny – w kierunku współzarządzania czy fasadowej partycypacji?, „Pedagogika społeczna” 2017, nr 3 (65).
• Kraszewski D., Mojkowski K., Budżet obywatelski w Polsce, Warszawa 2014.
• Kryszeń G., Uczciwość wyborów jako zasada prawa wyborczego, „Studia Wyborcze” 2016, nr 21.
• Krzywoń A., Komentarz do ekspertyzy prawnej dotyczącej uczestnictwa politycznego i praw wyborczych cudzoziemców z państw trzecich w Polsce [w:] Prawa wyborcze dla cudzoziemców – tak czy nie?, red. S. Łobodziński, D. Pudzianowska, M. Szaranowicz-Kusz, Warszawa 2014.
• Milczarek E., Udział cudzoziemców w życiu publicznym na szczeblu lokalnym – uwagi na tle regulacji prawa wyborczego [w:] Dylematy polskiego prawa wyborczego, red. J. Ciapała, A Pyrzyńska, Warszawa 2021.
• Misiejko A., Budżet obywatelski w praktyce samorządów, Warszawa 2020.
• Mroczkowski P., Obniżenie wieku wyborczego w wyborach samorządowych, „Samorząd Terytorialny” 2023, nr 4.
• Podgórska-Rykała J., Budżet Obywatelski a budżet partycypacyjny. Dwa rozwiązania dla jednego miasta w konsekwencji nowelizacji prawa samorządowego, „Roczniki Administracji i Prawa” 2019, nr XIX (tom specjalny).
• Podgórska-Rykała J., Prawna regulacja BO a jego praktyczna realizacja – czyli o uspołecznieniu wykonywania zadań publicznych na przykładzie rozwiązań przyjętych w Trójmieście, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2015, t. XXXIV.
• Rakowska-Trela A. [w:] A. Rakowska-Trela, K. Składowski, Kodeks wyborczy. Komentarz do zmian 2018, Warszawa 2018.
• Rulka M., Konsultacje społeczne w sprawie budżetu obywatelskiego. Glosa do wyroku NSA z dnia 29 maja 2015 r., II GSK 942/14, „Finanse Komunalne” 2016, nr 4.
• Rzucidło J., Perspektywy głosowania za pośrednictwem Internetu w Rzeczypospolitej Polskiej, „Studia wyborcze” 2013, t. 15.
• Sześciło D., Koncepcje ustawowego uregulowania budżetów obywatelskich (partycypacyjnych), 2014, https://www.maszglos.pl/wp-content/uploads/2013/04/Koncepcje-ustawowego-uregulowania-budzetow-obywatelskich-partycypacyjnych-D.Szescilo.pdf.
• Sześciło D., Nowe narzędzia dla obywateli i radnych w samorządzie. Opinia w sprawie ustawy z 11 stycznia 2018 roku o zmianie ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (z wyłączeniem zmian w prawie wyborczym), Warszawa 2018.
• Sześciło D., Uwarunkowania prawne budżetu partycypacyjnego w Polsce, „Finanse Komunalne” 2012, nr 12.
• Tykwińska-Rutkowska D., Glejt P., Prawna regulacja budżetu obywatelskiego a jego praktyczna realizacja – czyli o uspołecznieniu wykonywania zadań publicznych na przykładzie rozwiązań przyjętych w Trójmieście, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2015, t. XXXIV.
• Zieliński M., Racja bytu głosowania elektronicznego [w:] Aktualne problemy prawa wyborczego, red. B. Banaszak, A. Bisztyga, A Feja-Paszkiewicz, Zielona Góra 2015.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2023.05.11

Biblioteka Nauki

26850637