Dysfunkcjonalność protestów wyborczych w Polsce w świetle standardu uczciwych wyborów

• Authors: Michał Mistygacz , Anna Materska-Sosnowska

Title variants

EN

Dysfunctionality of Election Protests in Poland in the Standard of Fair Elections

Abstracts

PL

Uczciwe wybory stanowią jedno z pojęć składających się na aksjologię wyborczą w demokratycznym państwie prawnym. Każdy obywatel ma prawo złożenia protestu, traktowanego jako skarga obywatelska, której uzasadnieniem jest ważny interes publiczny, Protest wyborczy stanowi środek prawny służący kontroli prawidłowości przeprowadzonych wyborów o charakterze powszechnym, a jego zasadniczym celem jest ochrona interesu publicznego w procesie wyborczym. Standard uczciwych wyborów nie stanowi jedynie kontekstu dla rozwiązań prawnych ściśle wynikających z Konstytucji czy kodeksu wyborczego. Jurydyczna architektura protestów wyborczych w Polsce zasadniczo tworzy efektywny mechanizm pozwalający na uwzględnienie oczywistych i rażących naruszeń przepisów, ale pozostaje dysfunkcjonalny z perspektywy standardu uczciwych wyborów. Nie stanowi też instrumentu zapobiegającego popadaniu w autorytaryzm wyborczy w związku z naruszaniem minimalnych kryteriów demokracji.

EN

Fair elections are one of the foundations of electoral axiology in a democratic state ruled by law. Every citizen has the right to protest, and the justification of the citizen’s complaint is the public interest. An election protest is a legal measure to control the held General elections and its purpose is to protect the public interest in the electoral process. The standard of fair elections is not only a context for legal solutions strictly derived from the Constitution or the Electoral Code. The juridical architecture of electoral protests in Poland generally creates an effective mechanism to address obvious and flagrant violations of the law but remains dysfunctional from the perspective of the fair election standard. Nor does it provide an instrument to prevent a slide into electoral authoritarianism due to violations of the minimum criteria of democracy.

Keywords

PL

władza; sąd; protest wyborczy; free and fair elections; weryfikacja wyborów

EN

authority; court; election protest; free and fair elections; election verification

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2023
• Issue: 5(75)
• Pages: 191-203

Dates

published

2023

Contributors

author

Michał Mistygacz

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000170837840

author

Anna Materska-Sosnowska

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000202225196

References

• Dahl R.A., Demokracja i jej krytycy, tłum. S. Amsterdamski, Warszawa 2012.
• Chmaj M., Skrzydło W., System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2015.
• Domańska A., Wrzalik M., Przejawy zasady (nie)uczciwości wyborów na przykładzie wyborów prezydenckich RP [w:] Dylematy polskiego prawa wyborczego, red. J. Ciapała, A. Pyrzyńska, 2021.
• Elklit J., Svensson P., What makes elections free and fair?, „Journal of Democracy” 1997, vol. 8, nr 3.
• Heinrich A., Pleines H., The Meaning of ‘Limited Pluralism’ in Media Reporting under Authoritarian Rule, „Politics and Governance” 2018, vol. 6, nr 2.
• Kryszeń G., Standardy prawne wolnych wyborów parlamentarnych, Białystok 2007.
• Kryszeń G., Uczciwość wyborów jako zasada prawa wyborczego, „Studia Wyborcze” 2016, t. 21.
• Morlino L., ¿Cómo analizar las calidades democráticas?, „Revista Latinoamericana de Política Comparada” 2015, nr 10.
• Rakowska A., Postępowanie w sprawach protestów wyborczych, „Państwo i Prawo” 2010, nr 3.
• Schedler A., Elections Without Democracy: The Menu of Manipulation, „Journal of Democracy” 2002, vol. 13, nr 2.
• Schumpeter J.A., Kapitalizm, socjalizm, demokracja, tłum. M. Rusiński, Warszawa 1995.
• Siaroff A., Comparing Political Regimes. A Thematic Introduction to Comparative Politics, Toronto 2022.
• Skotnicki K., Spojrzenie na konstytucyjną regulację prawa wyborczego po dwudziestu pięciu latach jej obowiązywania, „Państwo i Prawo” 2022, nr 10.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2023.05.14

Biblioteka Nauki

26850640