The Right to Vote in the Light of an Individual’s End of Life

• Authors: Radosław Zych

Title variants

PL

Prawo do głosowania w świetle końca życia osoby fizycznej

Abstracts

PL

W niniejszym artykule postawiono następującą tezę badawczą: zakończenie życia przez osobę fizyczną wywołuje daleko idące skutki prawne, także w sferze praw podmiotowych tej osoby. Problem badawczy polega na refleksji nad prawem do głosowania, rozumianym jako prawo człowieka, w świetle zespołu norm prawnych, które ulegają dość częstym zmianom. Celem artykułu jest ustalenie, jakimi pojęciami posługuje się prawodawca na określenie śmierci człowieka oraz jakie skutki ona wywołuje na gruncie prawa materialnego? Czy obecny stan prawny wymaga zmian? Jeśli tak, to jakich? Aby to ustalić, zbadam dwa podstawowe w polskim systemie źródeł prawa akty normatywne: Konstytucję i kodeks wyborczy. W prowadzonych badaniach zastosuję metodę formalno-dogmatyczną. Oprócz przepisów prawnych, zbadam opinie przedstawicieli nauk prawnych oraz niektóre istotne orzeczenia sądowe. Konstytucja nie wiąże konsekwencji w sferze prawa wyborczego z zakończeniem życia jednostki. Kodeks wyborczy posługuje się pojęciami „śmierć” i „zmarł” wprost przewidując zakończenie życia w szczególnych sytuacjach potwierdzających naturalną konsekwencję danego stanu rzeczy i wymagających podjęcia różnych czynności proceduralnych. Autor wyraża nadzieję na to, że jego ustalenia staną się podstawą do dalszych pogłębionych badań nad kwestiami procedur wyborczych, związanych ze śmiercią człowieka jako: wyborcy, kandydata czy członka organów wyborczych.

EN

This paper has the following research thesis: An individual’s end of life has far-reaching legal effects, also in the sphere of the person’s subjective rights. The research problem consists in reflecting on the right to vote, understood as a human right, in the light of a set of legal norms that undergo changes quite frequently. The aim of this paper is to examine what concepts the legislator uses to describe the death of a person and what effects it brings in the sphere of substantive law? Does the current legal state require amendments? If so, what kind of changes? To determine this, I will examine two fundamental normative acts in the Polish system of sources of law: the Constitution and the Electoral Code. In the research conducted, I will apply the formal-dogmatic method. Apart from legal regulations, I will examine the opinions of legal scientists and some relevant judicial decisions. The Constitution does not link the consequences in the sphere of the electoral law to the end of individual’s life. Electoral Code uses the terms “death” and “died” directly providing for the end of life in special situations confirming the natural consequence of a given state of affairs and requiring various procedural steps. The author expresses the hope that his findings will become the basis for further profound research on the issues of electoral procedures related to the death of a person as: a voter, candidate or member of electoral bodies.

Keywords

EN

electoral code; human death; human rights; law amendments; substantive law

PL

kodeks wyborczy; śmierć człowieka; prawa człowieka; zmiany w prawie; prawo materialne

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2023
• Issue: 5(75)
• Pages: 267-281

Dates

published

2023

Contributors

author

Radosław Zych

• Uniwersytet Szczeciński

• https://orcid.org/0000000212219136

References

• Broniewicz W., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 lipca 1997 r., III CKN 149/97, OSP 2000, vol. 4.
• Brzozowski W., O potrzebie reformy konstytucyjnej, “Państwo i Prawo” 2017, no. 12.
• Chmaj M., W. Skrzydło, System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Kraków 2005.
• Dudek D., Business and constitutional (ir)responsibility of the Deputy, “Studia Iuridica Lublinensia” 2014, no. 22.
• Dudek D., Państwo jako dobro wspólne a wspólnota samorządowa – tożsamość czy kolizja wartości?, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, no. 1.
• Florczak-Wątor M., Komentarz do art. 62 [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. P. Tuleja, Warszawa 2019.
• Frydrych-Depka A., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2019 r., I NSW 136/19, “Studia Iuridica Toruniensia” 2019, vol. XXV.
• Galicki J., Przyczyny wygaśnięcia mandatu radnego, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2013, no. 3.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2021.
• Gołębiowski E., report: Konstytucja III RP w 20-lecie jej wejścia w życie (Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Warszawa 17.10.2017 r.), “Państwo i Prawo” 2018, no. 3.
• Granat M., O paradoksach pojęcia nieformalnej zmiany Konstytucji (polemika), “Państwo i Prawo” 2019, no. 12.
• Kisielewicz A., Komentarz do art. 11 [in:] K.W. Czaplicki et al., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2018.
• Kruk M., Język polski jako narzędzie komunikacji prawodawcy i prawnika, “Państwo i Prawo” 2017, no. 6.
• Kryszeń G., Standardy prawne wolnych wyborów parlamentarnych, Białystok 2007.
• Michalak B., wygaśnięcie mandatu [in:] Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, eds. A. Sokala, B. Michalak, P. Uziębło, Warszawa 2013.
• Podkowik J., Moralność publiczna jako przesłanka ograniczenia konstytucyjnych wolności i praw, “Państwo i Prawo” 2019, no. 8.
• Rytel-Warzocha A., Przesłanki wygaśnięcia mandatu radnego gminy (miasta) w świetle przepisów kodeksu wyborczego i orzecznictwa sądów administracyjnych, “Gdańskie Studia Prawnicze” 2015, vol. XXXIV.
• Skotnicki K., Urzędnicy wyborczy. Kilka refleksji o nowej instytucji polskiego prawa wyborczego, “Krytyka Prawa” 2021, vol. 13, no. 1.
• Sokolewicz W., Wojtyczek K., Komentarz do art. 62 [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz do art. 87–243, t. II, eds. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Wierczyński G., review A. Bielska-Brodziak, Śladami prawodawcy faktycznego. Materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa, Warszawa 2017, pp. 598, “Państwo i Prawo” 2018, no. 9.
• Wróblewska I., Prawo wyborcze do Sejmu i Senatu oraz status prawny posłów i senatorów [in:] Prawo konstytucyjne, eds. Z. Witkowski, A. Bień-Kacała, Toruń 2015.
• Zajadło J., Jaka aksjologia praw człowieka?, “Państwo i Prawo” 2019, no. 11.
• Zbieranek J., Nowe procedury: głosowanie korespondencyjne i przez pełnomocnika [in:] Kodeks wyborczy. Wstępna ocena, ed. K. Skotnicki, Warszawa 2011.
• Zych R., Istota i gwarancje zasady tajności głosowania w polskim prawie wyborczym, Toruń 2016.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2023.05.19

Biblioteka Nauki

26850666