Autonomia w ramach hierarchii konstytucyjnej

• Authors: Piotr Szreniawski

Title variants

EN

Autonomy within a Constitutional Hierarchy

Abstracts

PL

Zgodnie z teorią rywalizacji hierarchii, konstytucja zawiera szczyty hierarchii, będących systemami norm. Ze względu na ich umiejscowienie w konstytucji, takie hierarchie można nazwać hierarchiami konstytucyjnymi. Hierarchie te rywalizują ze sobą w ramach dynamicznego – chociaż długotrwałego – procesu przekształcania konstytucji. Autonomia w ramach hierarchii konstytucyjnej to istnienie określonego zakresu samodzielności, w szczególności w zakresie tworzenia prawa wewnętrznego lub miejscowego. Takie prawo musi być zgodne z ogólną treścią konstytucji. Autonomia w ramach hierarchii konstytucyjnej jest połączeniem sprzecznych tendencji dotyczących podporządkowania i niezależności. Pierwsze praktyczne próby stosowania teorii rywalizacji hierarchii do badań nad autonomią w ramach hierarchii konstytucyjnych różnych państw zachęcają do podejmowania kolejnych działań w tym zakresie.

EN

According to the Hierarchies Rivalry Theory, a constitution contains the tops of hierarchies, understood as systems of norms. Due to their position in the constitution, such hierarchies may be called constitutional hierarchies. These hierarchies compete with one another in a dynamic – albeit long-term – process of transforming the constitution. Autonomy within the constitutional hierarchy means the existence of a specific scope of independence, in particular in the area of creating internal or local law. Such law must be consistent with the general contents of the constitution. Autonomy within the constitutional hierarchy is a combination of conflicting tendencies of subordination and independence. The first practical attempts to apply the Hierarchies Rivalry Theory to research on autonomy within the constitutional hierarchies of various countries encourage further actions in this area.

Keywords

PL

autonomia; hierarchia; tworzenie prawa

EN

autonomy; hierarchy; law making

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2023
• Issue: 5(75)
• Pages: 299-311

Dates

published

2023

Contributors

author

Piotr Szreniawski

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

• https://orcid.org/0000000234480298

References

• Błachut M., Autonomia podmiotu a neutralność moralna prawa [w:] Z zagadnień teorii i filozofii prawa – Autonomia prawa ze stanowiska teorii i filozofii prawa, red. J. Helios, Wrocław 2003.
• Brańka T., Autonomia terytorialna we współczesnych stosunkach międzynarodowych, Poznań 2022.
• Brzozowski W., Autonomia związków wyznaniowych jako zasada ustrojowa i prawo podmiotowe, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2023, nr 1, https://doi.org/10.15804/ppk.2023.01.02
• Chmielarz-Grochal A., O możliwości kształtowania świadomości konstytucyjnej przez sądy administracyjne, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2022, nr 2, https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2022.2.22
• Cuypers S., Autonomia hierarchiczna, samoidentyfikacja i samoocena, „Etyka” 2010, nr 43.
• Hryniewicz J.T., Polityczny i kulturowy kontekst rozwoju gospodarczego, Warszawa 2004.
• Iwanek J., Pojęcie autonomii terytorialnej we współczesnej europejskiej przestrzeni demokratycznej [w:] Autonomia terytorialna w perspektywie europejskiej, t. I, Teoria – Historia, red. M. Domagała, J. Iwanek, Toruń 2014.
• Iwanek J., Prawnokonstytucyjne położenie regionów autonomicznych w Hiszpanii [w:] Oblicza decentralizmu, red. J. Iwanek, Katowice 1996.
• Kmieciak B., Prawa pacjenta: refleksje w stronę zmian [w:] Prawo i polityka w sferze publicznej: perspektywa wewnętrzna, red. P. Jabłoński, J. Kaczor, M. Pichlak, Wrocław 2017.
• Kozłowska M., Autonomia i regionalizm a integralność państwa [w:] Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej. Współczesny wymiar w teorii i praktyce, red. B. Jaworska-Dębska, E. Olejniczak-Szałowska, R. Budzisz, Łódź 2019, https://doi.org/10.18778/8142-301-4.04.
• Kuchciak A., Autonomia terytorialna w europejskich krajach śródziemnomorskich [w:] Aktualne problemy ochrony wolności i praw mniejszości w Polsce i na świecie, red. J. Banach-Gutierrez, M. Jabłoński, Wrocław 2017.
• Magalhães P.T., Charisma and Democracy: Max Weber on the Riddle of Political Change in Modern Societies, Topoi 2022, https://doi.org/10.1007/s11245-021-09761-2.
• Myszka-Strychalska L., Autonomia jako zadanie (auto)edukacyjne młodzieży, „Roczniki Pedagogiczne” 2020, nr 4, https://doi.org/10.18290/rped20124-8.
• Negri A., Co jest dobrem? Autonomiczny i paternalistyczny styl zarządzania, „Coaching Review” 2014, nr 1.
• Płowiec W., Koncepcja aktu prawa wewnętrznego w Konstytucji RP, Poznań 2006.
• Popławska A., Idea samorządności, Podmiotowość – Autonomia – Pluralizm, Białystok 2001.
• Pulka Z., Opozycja instrumentalizm-autonomia w perspektywie filozofii prawa [w:] Z zagadnień teorii i filozofii prawa – Autonomia prawa, red. W. Gromski, Wrocław 2001.
• Rotengruber P., Samorząd zawodowy – sojusznik czy wróg społeczeństwa obywatelskiego, „Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym” 2018, nr 2, DOI: http://dx.doi.org/10.18778/1899-2226.21.2.03.
• Rutkowska M., Susabowska K., Paradoks autonomii jednostki w samokierującym się zespole, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2015, nr 230.
• Sciarra S., Rule of law and mutual trust: a short note on constitutional courts as “institutions of pluralism” [w:] The Role of Constitutional Courts in the Globalised World of the 21st Century. Proceedings of the 2018 Conference of the Constitutional Court of the Republic of Latvia, Riga 2019.
• Smolak M., Sądownictwo konstytucyjne a autonomia prawa wobec polityki, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2003, z. 1.
• Srokosz J., Ukryta polityczność – uzasadnienie merytokratyczne i jego rola w prawotwórstwie, „Przegląd Prawa i Administracji” 2020, t. CXXII, https://doi.org/10.19195/0137-1134.122.6.
• Szreniawski P., Teoria rywalizacji hierarchii, Lublin 2020.
• Świstak M., Autonomia publicznych uczelni akademickich w Polsce, Lublin 2022.
• Uliasz J., Władza sądownicza wobec partii politycznych w Polsce – zagadnienia wybrane, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 2, https://doi.org/10.15804/ppk.2011.02.05.
• Vuković D., Spaić B., Parallel Normative Reality: The Informal Order of Corruption and Clientism in Serbia, „Sociologija” 2022, nr 4, https://doi.org/10.2298/SOC2204519V.
• Wilkinson M.A., Dowdle M.W., Questioning the Foundations of Public Law, Oxford 2018.
• Żyndul J., Państwo w Państwie? Autonomia narodowo-kulturalna w Europie Środkowowschodniej w XX wieku, Warszawa 2000.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2023.05.21

Biblioteka Nauki

26850669