Plan z Albany i koncepcja brytyjskiej konstytucji imperialnej Benjamina Franklina

• Authors: Tomasz Tulejski

Title variants

EN

The Albany Plan and Benjamin Franklin’s Concept of a British Imperial Constitution

Abstracts

PL

Plan Unii z Albany był planem utworzenia jednolitego rządu federalnego dla kolonii brytyjskich w Ameryce na Kongresie w Albany 10 lipca 1754 r. w Albany w stanie Nowy Jork. Jednym z jego pomysłodawców był Benjamin Franklin delegat z Pensylwanii. Plan zakładał utworzenie rządu zarządzanego przez Prezydenta Generalnego, który miał być mianowany i wspierany przez Koronę, oraz Wielkiej Rady składającej się z delegatów nominowanych przez zgromadzenia kolonialne. Proponowane uprawnienia obejmowały zawieranie traktatów oraz tworzenie armii i marynarki wojennej, a także, co najważniejsze, obejmowały prawo do opodatkowania. Plan ten był częścią realizacji koncepcji Franklina dotyczącej zmiany sposobu sprawowania władzy przez Brytyjczyków w Ameryce i stworzenia federalnego Imperium Brytyjskiego. Plan został odrzucony przez zgromadzenia kolonialne i Koronę, ale był prekursorem Artykułów Konfederacji i Konstytucji Stanów Zjednoczonych.

EN

The Albany Plan of Union was a plan to create a unified federal government for the British colonies in America at the Albany Congress on July 10, 1754 in Albany, New York. One of its originators was Benjamin Franklin – a delegate from Pennsylvania. The plan called for a general government to be administered by a President-General, to be appointed and supported by the Crown, and a Grand Council to consist of delegates nominated by the colonial assemblies. Proposed powers included treaty-making, and raising army and naval forces and, most significantly, included the right of taxation. The plan was part of the implementation of Franklin’s concept of changing the way British rule in America and creating a federal British Empire. The plan was rejected by colonial assemblies and the Crown but it was a forerunner for the Articles of Confederation and the United States Constitution.

Keywords

PL

Konstytucja Stanów Zjednoczonych; plan z Albany; Franklin

EN

U.S. Constitution; Albany Plan; Franklin

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2024
• Issue: 1(77)
• Pages: 109-122

Dates

published

2024

Contributors

author

Tomasz Tulejski

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000000194661173

References

• Anderson F., Crucible of War. The Seven Years’ War and the Fate of Empire in British North America, 1754–1766, New York 2007.
• Barnes V.F., The Dominion of New England. A Study in British Colonial Policy, New York 1960.
• Brands H.W., The First American: The Life and Times of Benjamin Franklin, New York 2000.
• Documents Illustrative of American History, 1606–1863, red. H. Willis, New York 1886.
• Fenton W.N., The Great Law and the Longhouse. A Political History of the Iroquois Confederacy, Norman 1998.
• Grinde D.A., Donald A., Jr, The Iroquois and the Founding of the American Nation, San Francisco 1977.
• Handbook of North American Indians, vol. 15: Northeast, red. W.C. Sturtevant, Washington 1978.
• Indian Treaties Printed by Benjamin Franklin 1736–1762, red. C. Doren Van, J.P. Boyd, Pennsylvania 1938.
• Jacobs W., Dispossessing the American Indian: Indians and Whites on the Colonial Frontier, New York 1972.
• Johansen B., Forgotten Founders: Benjamin Franklin, the Iroquois and the Rationale for the American Revolution, Ipswich 1982.
• Johansen B.E., Native American Societies and the Evolution of Democracy in America, 1600–1800, „Ethnohistory” 1990, vol. 37, no. 3.
• Mathews L.K., Benjamin Franklin’s Plans for a Colonial Union, 1750–1775, „The American Political Science Review” vol. 8, no. 3.
• McAnear B., Personal Accounts of the Albany Congress of 1754, „The Mississippi Valley Historical Review” March 1953, vol. 39, no. 4.
• McLaughlin A., Constitutional History of the United States, New York 1935.
• Olson A.G., The British Government and Colonial Union, 1754, „The William and Mary Quarterly”, styczeń 1960, vol. 17, no. 1.
• Payne S.B., Jr., The Iroquois League, the Articles of Confederation, and the Constitution, „The William and Mary Quarterly”, lipiec 1996, vol. 53, no. 3.
• Pincus S., Confederal Union and Empire: Placing the Albany Plan (1754) in Imperial Context, „Journal of British Studies”, lipiec 2023, vol. 62.
• Smith Pangle L., The Political Philosophy of Benjamin Franklin, Baltimore 2007.
• States’ Rights and American Federalism. A Documentary History, red. F.D. Drake, L.R. Nelson, London 1999.
• The History and Culture of Iroquois Diplomacy: An Interdisciplinary Guide to the Treaties of the Six Nations and Their League, red. F. Jennings, New York 1985.
• The Works of Benjamin Franklin, New York–London 1904.
• Tooker E., The United States Constitution and the Iroquois League, „Ethnohistory” 1988, vol. 35.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2024.01.08

Biblioteka Nauki

28762534