System polityki historycznej w Polsce między konstytucyjną powinnością a instrumentalizacją prawa

• Authors: Filip Cyuńczyk , Patryk Wawrzyński

Title variants

EN

The Remembrance Policy in Poland: the System Between the Constitutional Obligation and the Instrumentalization of Law

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza związków prawa i polityki historycznej w Polsce w ujęciu systemowym, integrującym narzędzia nauk prawnych i politycznych. Głównym celem jest ukazanie wzajemnych zależności między prawem – ze szczególnym uwzględnieniem prawa konstytucyjnego – a zaangażowaniem państwa w politykę pamięci. Artykuł podsumowuje obecny stan prawny i jego ramy formalne dla systemu polityki historycznej oraz decyzje polityczne dotyczące realizacji konstytucyjnej powinności upamiętnienia przeszłości. Dyskutując elementy systemu polityki historycznej w Polsce, ich umiejscowienie w ramach prawnych oraz dynamikę działań politycznych autorzy ukazują, że pozorna służebna funkcja narzędzi prawnych wobec polityki jest w rzeczywistości złożoną współzależnością wynikającą z konstytucyjnych fundamentów prowadzenie polityki historycznej przez państwo.

EN

The paper analyzes relations between the law and the system of politics of memory in Poland, integrating legal and political research. The main objective is a discussion of co-dependencies between the law – including the constitutional law – and the government’s involvement in the politics of memory. The paper summarizes the legal status, the remembrance system’s formal framework and political decisions executing the constitutional obligation of commemorating the past. Considering the complexity of the remembrance policy system in Poland, its foundation in the legal system, and the dynamics of policymaking, the Authors present that the seeming servitude of law to politics is an apparent complex interdependence based on the constitutional bases of memory politics.

Keywords

PL

legitymizacja; polityka historyczna; polityka pamięci; konstytucjonalizacja

EN

legitimization; politics of memory; constitutionalisation; remembrance policy

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2024
• Issue: 1(77)
• Pages: 151-165

Dates

published

2024

Contributors

author

Filip Cyuńczyk

• Uniwersytet SWPS

• https://orcid.org/0000000326697822

author

Patryk Wawrzyński

• Uniwersytet Szczeciński

• https://orcid.org/0000000309111068

References

• Arendt H., O Rewolucji, tłum. M. Godyń, Warszawa 2020.
• Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, tłum. A. Kryczyńska-Pham, Warszawa 2008.
• Chwedoruk R., Polityka historyczna, Warszawa 2018.
• Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, tłum. M. Napiórkowski, Warszawa 2012.
• Cyuńczyk F., Instrumentalization of Law in the Context of Memory Policies in Central and Eastern Europe after 1989, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2019, nr 3 (21).
• Elster J, Closing the Books. Transitional Justice in Historical Perspective, Cambridge 2004.
• Gelner E., Narody i nacjonalizm, tłum. T. Hołówka, wyd. 2, Warszawa 2009.
• Golka M., Pamięć społeczna i jej implanty, Warszawa 2009.
• Koczanowicz L., Polityka czasu. Dynamika tożsamości w postkomunistycznej Polsce, Wrocław 2009.
• Koncewicz T.T., On the Politics of Resentment, Miss-memory, and Constitutional Fidelity: The Demise of the Polish Overlapping Consensus? [w:] Law and Memory. Towards Legal Governance of History, red. U. Belavusau, A. Gliszczyńska-Grabias, Cambridge 2017.
• Krotoszyński M., Modele sprawiedliwości tranzycyjnej, Poznań 2017.
• Krygier M., Rule of Law [w:] The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, red. M. Rosenfeld, A. Sajo, Oxford 2012.
• Marszałek-Kawa J., Piechowiak-Lamparska J., Ratke-Majewska A., Wawrzyński P., Polityka pamięci i kształtowanie tożsamości politycznej w czasie tranzycji postautorytarnej, t. I, Studia przypadku, Warszawa 2016.
• Marszałek-Kawa, J., Wawrzyński, P., Remembrance, Identity Politics and Political Transitions: A Comparative Study, „Polish Political Science Yearbook” 2016, nr 45.
• Młynarska-Sobaczewska A., Autorytet Państwa. Legitymizacyjne znaczenie prawa w państwie transformacji ustrojowej, Toruń 2010.
• Młynarska-Sobaczewska A., Normatywizacja tożsamości zbiorowej w preambułach do konstytucji państw postkomunistycznych, „Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna” 2013, nr 2 (2).
• Nalepa M., Skeletons in the Closet. Transitional Justice in Post-Communist Europe, Cambridge 2010.
• Přibáň J., Legal Symbolism. On Law, Time and European Identity, Aldershot 2007.
• Skąpska G., From ‘Civil Society’ to ‘Europe’. A Sociological Study on Constitutionalism after Communism, Leiden 2011.
• Szacka B., Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa 2006.
• Thornhill C., A Sociology of Constitutions. Constitutions and State Legitimacy in Historical-Sociological Perspective, Cambridge 2011.
• Wawrzyński P., The Government’s Remembrance Policy: Five Theoretical Hypotheses, „Polish Political Science Yearbook” 2017, nr 46 (1).
• Wolff-Powęska A., Polskie spory o historię i pamięć. Polityka historyczna, „Przegląd Zachodni” 2007, nr 1.
• Wronkowska S., Kilka tez o instrumentalizacji prawa i ochronie przed nią, „Przegląd Prawa i Administracji” 2017, t. 110 (CX).
• Wydra H., Communism and the Emergence of Democracy, Cambridge 2006.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2024.01.11

Biblioteka Nauki

28762537