The Would-Be Independence Referendum of October 2023. A Lesson from Scotland

• Authors: Krzysztof Łokucijewski

Title variants

PL

Referendum, którego nie było. Wyboista szkocka droga do niepodległości

Abstracts

PL

We wrześniu 2014 r. odbyło się w Szkocji referendum niepodległościowe. Kilka lat później, już po przełomowym referendum w sprawie członkostwa Zjednoczonego Królestwa w Unii Europejskiej, Nicola Sturgeon, pełniąca wówczas funkcję szefowej Szkockiej Partii Narodowej i Pierwszej Minister Szkocji, stała się twarzą kampanii na rzecz drugiego referendum na drodze do odzyskania przez Szkocję statusu suwerennego państwa. Padła nawet konkretna obietnica przeprowadzenia głosowania w październiku 2023 r. Kolejne brytyjskie rządy zdecydowanie sprzeciwiły się jednak wysiłkom Edynburga. W niniejszym artykule podjęto próbę analizy ustrojowo-prawnego i politycznego kontekstu tego swoistego ‘przeciągania liny’ pomiędzy władzami w Londynie i Edynburgu, z uwzględnieniem procesów dewolucji, niepodległościowych aspiracji Szkotów oraz konsekwencji Brexitu. Podstawowy problem badawczy dotyczy określenia ustrojowych warunków i przeszkód, jakie towarzyszą mieszkańcom Szkocji na ich drodze do niepodległości, szczególnie w związku z coraz bardziej antagonistycznym układem relacji pomiędzy brytyjskimi a szkockimi ośrodkami władzy.

EN

In the 2014 referendum Scottish voters were asked whether Scotland should be an independent country. Several years and one Brexit referendum later Nicola Sturgeon, the then popular and charismatic leader of the Scottish National Party and First Minister of Scotland, was making a convincing case for another independence referendum. She even proposed October 2023 as its date. But the United Kingdom government and successive Conservative prime ministers have consistently said “no”. This article analyses that constitutional and political ‘tug-of-war’ in the context of devolution settlement, pro-independence aspirations of Scottish people, consequences of Brexit, and growing tensions between Edinburgh and London. The most fundamental constitutional question within that frame of reference is what Scotland’s viable path to independence should be and in other words, under what circumstances the independence vision could be implemented.

Keywords

PL

Szkocja; referendum niepodległościowe; Szkocka Partia Narodowa; Zjednoczone Królestwo; brytyjski ustrój

EN

Scotland; independence referendum; Scottish National Party; United Kingdom; British constitution

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2024
• Issue: 1(77)
• Pages: 237-249

Dates

published

2024

Contributors

author

Krzysztof Łokucijewski

• WSB Merito University Gdańsk

• https://orcid.org/0000000272920004

References

• Curtice J., Scottish independence: how Nicola Sturgeon’s pledge to rejoin the EU could impact a referendum vote, https://theconversation.com/scottish-independence-hownicola-sturgeons-pledge-to-rejoin-the-eu-could-impact-a-referendum-vote-193047.
• Curtice J., Survey shows Brexit vote has undermined support for the United Kingdom’s union, https://theconversation.com/survey-shows-brexit-vote-has-undermined-support-for-the-united-kingdoms-union-191138.
• Debating Scotland: Issues of independence and Union in the 2014 Referendum, ed. M. Keating, Oxford 2017.
• Jackson B., The Case for Scottish Independence: A History of Nationalist Political Thought in Modern Scotland, Cambridge 2020.
• Keating M., State and Nation in the United Kingdom: The Fractured Union, Oxford 2021.
• Kubas S., Parlament Szkocki. Dewolucja – wyzwanie dla Zjednoczonego Królestwa, Warszawa 2004.
• Little A., The story of Scottish independence – what next?, https://www.bbc.com/news/uk-64761495.
• Łokucijewski K., A tale of two UK’s European referendums. Some remarks on British history, politics and the constitution, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2016, no. 6.
• Łokucijewski K., Scotland’s independence referendum 2014 in the context of devolution settlement – historical background, political framework and constitutional consequences, “Krytyka Prawa” 2015, t. VII.
• Martin C., Scotland’s place in the Union will not be decided in the courts: only politicians can enable or prevent independence, https://constitution-unit.com/2021/09/15/scotlands-place-in-the-union-will-not-be-decided-in-the-courts-only-politicians-canenable-or-prevent-independence.
• McCorkindale C., McHarg A., Constitutional Pathways to a Second Scottish Independence Referendum, https://ukconstitutionallaw.org/2020/01/13/chris-mccorkindale-and-aileen-mcharg-constitutional-pathways-to-a-second-scottish-independence-referendum/
• Sarnecki P. (wstęp), Ustawy ustrojowe Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Warszawa 2010.
• Scotland’s new choice: Independence after Brexit, eds. E. Hepburn, M. Keating, N. McEwen, Edinburgh 2021.
• Skoutaris N., Scottish Indyref 2: Towards another constitutional crisis, https://www.centreonconstitutionalchange.ac.uk/news-and-opinion/scottish-indyref-2-towards-another-constitutional-crisis.
• The Scottish Independence Referendum. Constitutional and Political Implications, eds. A. McHarg et al., Oxford 2016. Torrance D., Devolution in Scotland: “The settled will”?, https://researchbriefings.files.parliament.uk/documents/CBP-8441/CBP-8441.pdf.
• Torrance D., Pyper D., The Secretary of State’s veto and the Gender Recognition Reform (Scotland) Bill, https://researchbriefings.files.parliament.uk/documents/CBP-9705/CBP-9705.pdf.
• Torrance D., Scottish independence referendum: legal issues, https://researchbriefings.files.parliament.uk/documents/CBP-9104/CBP-9104.pdf.
• Wieciech T., System konstytucyjny Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Warszawa 2019.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2024.01.17

Biblioteka Nauki

28762591