Polityczne konsekwencje niedostosowania liczby mandatów w okręgach wyborczych do zmian demograficznych w wyborach do Sejmu RP w 2023 r.

• Authors: Dawid Daniluk

Title variants

EN

The Political Consequences of Maladjustment of the Number of Mandates in Electoral Districts with Demographic Changes in the Polish Parliamentary Elections 2023

Abstracts

PL

Przedmiotem analizy niniejszego artykułu jest podział mandatów pomiędzy okręgi wyborcze w wyborach do Sejmu RP w 2023 r. i jego polityczne konsekwencje. Zgodnie z zasadą równości wyborów w aspekcie materialnym liczba wyborców przypadająca na mandat w poszczególnych okręgach wyborczych powinna być taka sama lub jak najbardziej zbliżona. Państwa Komisja Wyborcza zwróciła uwagę, że aktualny podział na okręgi wyborcze określone w załącznikach do Kodeksu wyborczego narusza tę zasadę. Przesunięcia mandatów pomiędzy okręgami wyborczymi zmieniłyby układ sił politycznych w parlamencie.

EN

The subject of analysis in this article is the allocation of mandates among electoral districts in the elections to the Sejm of the Republic of Poland 2023 and its political consequences. According to the principle of electoral equality in material aspect, the number of voters per mandate in individual electoral districts should be the same or as close as possible. The National Electoral Commission has pointed out that the current division into electoral districts specified in the annexes to the Electoral Code violates this principle. Shifting mandates between electoral districts would alter the balance of political power in the parliament.

Keywords

PL

zasada równości wyborów; siła głosu; podział mandatów pomiędzy okręgi wyborcze; Kodeks wyborczy; komitet wyborczy

EN

the principle of equality of elections; voting strength; distribution of mandates within constituencies; Electoral Code; election committee

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2024
• Issue: 2(78)
• Pages: 13-25

Dates

published

2024

Contributors

author

Dawid Daniluk

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

• https://orcid.org/0000000239018764

References

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Cebula A., Równość materialna wyborów. Ujęcie klasyczne i rewizjonistyczne, „Studia Wyborcze” 2021, t. 32.
• Czaplicki K.W., Zbieranek J., Komentarz do art. 202 [w:] Kodeks wyborczy. Komentarz, LEX/el 2018.
• Daniluk D., Kilka uwag o potrzebie zmian Konstytucji RP i kodeksu wyborczego [w:] Problemy konstytucyjne, red. J. Juchniewicz, M. Dąbrowski, Olsztyn 2015.
• Daniluk D., Realizacja konstytucyjnych zasad prawa wyborczego. Polska na tle porównawczym, Warszawa 2017.
• Kowalczyk T., Znaczenie zasady równości prawa wyborczego w prawie polskim przed wejściem w życie Kodeksu wyborczego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2013, nr 2.
• Haman J., Podział mandatów pomiędzy okręgi wyborcze w świetle teorii sprawiedliwego podziału dóbr, „Przegląd Sejmowy” 2002, nr 1.
• Lijphart A., Electoral Systems and Party Systems. A Study of Twenty Seven Democracies 1945–1990, Nowy Jork 1994.
• Michalak B., Okręgi wyborcze: podstawowe narzędzie inżynierii wyborczej [w:] Niedemokratyczne wymiary demokratycznych wyborów, red. J. Szymanek, Warszawa 2016.
• Onasz M., Wpływ podstawy podziału mandatów między okręgi na realizację materialnego aspektu zasady równości wyborczej w wyborach Sejmu RP od 2015 r., „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2023, nr 5.
• Palúš I., Somorová L., Štátne právo Slovenskej Republiky, Koszyce 2010.
• Pisz M, Mandat przedstawicielski w polskiej tradycji ustrojowej i we współczesnym polskim prawie konstytucyjnym, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2013, nr 3.
• Przywara M., System wyborczy do Sejmu i Senatu RP po 1989 roku – ciągłość i zmiany, Warszawa 2012.
• Rulka M., Prawo do głosowania obywateli przebywających poza granicami kraju, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 2.
• Samuels D., Snyder R., The Value of a Vote: Malapportionment in Comparative Perspective, „British Journal of Political Science” 2001, vol. 31, nr 4.
• Sarnecki P., Idee przewodnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 5.
• Składowski K., Równość materialna w wyborach do Senatu, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2023, nr 5.
• Składowski K., Zasada równości wyborów a wybory do Senatu w kodeksie wyborczym [w:] Kodeks Wyborczy. Wstępna Ocena, Warszawa 2011.
• Składowski K., Równość materialna w wyborach do Sejmu w latach 1991–1997, „Przegląd Prawa i Administracji” 1999, t. XLII.
• Składowski K., Wpływ struktury okręgów wyborczych na równą „siłę głosów” w wyborach do Sejmu w latach 1991–97, „Studia prawno-Ekonomiczne” 2000, t. LXII.
• Sokala A., Michalak B., Uziębło P., Leksykon Prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, Warszawa 2013.
• Sokół W., Geneza i ewolucja systemów wyborczych w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, Lublin 2007.
• Stec A, Strzałkowski T., Artykuły 96 i 97 Konstytucji RP a perspektywa reform systemu wyborczego do Sejmu i Senatu [w:] Konieczne i pożądane zmiany Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, red. B. Banaszak, M. Jabłoński, Wrocław 2010.
• Urbaniak K., Okręg wyborczy a realizacja proporcjonalności i równości wyborów [w:] Aktualne problemy prawa wyborczego, red. B. Banaszak, A. Bisztyga, A. Feja-Paszkiewicz, Zielona Góra 2015.
• Uziębło P., Zasada równości wyborów parlamentarnych w państwach europejskich i południowoamerykańskich, Warszawa 2013.
• Uziębło P., Zasada równości w wyborach do Sejmu RP (wybrane zagadnienia), „Studia Wyborcze” 2008, t. 6.
• Uziębło P., Wpływ systemów wyborczych na systemy partyjne (wybrane zagadnienia), „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 3.
• Żukowski A., Systemy wyborcze. Wprowadzenie, Olsztyn 1999.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2024.02.01

Biblioteka Nauki

32071799