Potencjalna ofiara naruszeń praw człowieka na tle systemu ochrony Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

• Authors: Dominika Kuna

Title variants

EN

Potential Victim of Human Rights Violations on the Background of the Protection System of the European Convention on Human Rights

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji potencjalnej ofiary naruszeń praw i wolności Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz skutków dopuszczalności tych skarg w perspektywie katalogu praw podstawowych. W pracy scharakteryzowane zostały warunki dopuszczalności skargi, zwłaszcza nadanie statusu ofiary. Coraz częściej wpływają skargi obywateli, którym nadaje się status potencjalnych ofiar naruszeń praw człowieka. Grupa skarżących jest traktowany jako ofiara, mimo że naruszenie dotyczy na przykład całego społeczeństwa. Kwalifikacja skarżących jako ofiary naruszeń praw człowieka może zostać potraktowane jako tworzenie prawa europejskiej ochrony praw człowieka. Rolą Trybunału jest między innymi stosowanie tzw. ‘push’ and ‘pull’ factors, które mogą nie tylko skutecznie przyczyniać się do realizacji zasad funkcjonowania ETPC. W artykule poruszono również problem założeń doktryny living instrument oraz interpretacji prawa wiążącej się obecnie z aktywną działalnością sędziów (judge-made law). Koncepcja potencjalnej ofiary naruszeń praw człowieka to nowa instytucja, stanowiąca szansę na postulowaną rozbudowę katalogu praw podstawowych.

EN

The article’s purpose is to present the concept of a potential victim of violations of the rights and freedoms of the European Convention on Human Rights. A group of complainants is treated as a victim, even though the violation affects society. The qualification of complainants as victims of human rights violations can be treated as the creation of European human rights law. The role of the Court is to apply the so-called ‘push’ and ‘pull’ factors, which cannot only effectively contribute to the implementation of the principles of the ECtHR. The article addresses the problem of the assumptions of the living instrument doctrine and the interpretation of the law currently associated with the active activity of judges (judge-made law). The concept of the potential victim of human rights violations represents an opportunity for the postulated expansion of the catalog of fundamental rights.

Keywords

EN

Europejski Trybunał Praw Człowieka; prawa człowieka; ofiara; Trybunał Konstytucyjny; Europejska Konwencja Praw Człowieka; potencjalna ofiara

PL

human rights; victim; European Court of Human Rights; European Convention on Human Rights; potenial victim

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2024
• Issue: 2(78)
• Pages: 149-160

Dates

published

2024

Contributors

author

Dominika Kuna

• Uniwersytet SWPS w Warszawie

• https://orcid.org/0000000266689811

References

• Barry B., Theories of Justice: A Treatise on Social Justice, vol. 1, Berkeley, Los Angeles 1989.
• Beitz Ch., Political Theory and International Relations, New Jersey 1979.
• Bendel J., Litigating the Environment Process and Procedure Before International Courts and Tribunals, Cheltenham, Massachusetts 2023.
• Bodnar A., Wykonywanie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Polsce. Wymiar instytucjonalny, Warszawa 2018.
• Bošnjak M., Zajac K., Judicial Activism and Judge-Made Law at the ECtHR, „Human Rights Law Review” 2023, vol. 23 (3), https://doi.org/10.1093/hrlr/ngad015.
• Boyle A., Human rights or environmental rights? A reassessment, „Fordham Environmental Law Review”, Edinburgh 2007, vol. 18 (3).
• Caflisch L., The Reform of the European Court of Human Rights: Protocol no. 14 and Beyond, „Human Rights Law Review” 2006, vol. 6.
• Czubik A., Przesłanka „znaczącego uszczerbku” – nowy warunek dopuszczalności skargi indywidualnej w systemie ochrony praw człowieka Rady Europy [w:] Dylematy strategiczne XXI wieku: księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Michałowi Chorośnickiemu z okazji czterdziestolecia pracy naukowej, red. R. Kłosowicz, B. Szlachta, J.J. Węc, Kraków 2013.
• Domańska M., Grupa jednostek jako podmiot poszukujący ochrony w postępowaniu przed ETPC. Koncepcja ochrony praw grup wrażliwych, „Studia Prawnicze” 2019, nr 1.
• Gerards J., Foundations and Rationales for Procedural Review by Supranational Courts Deciding Fundamental Rights Cases [w:] Procedural Review in European Fundamental Rights Cases, red. J. Gerards, E. Brems, Cambridge 2017
• Gerards J., Fleuren J., Implementation of the European Convention on Human Rights and of the judgments of the ECtHR in national case law. A comparative analysis, Antwerp 2014.
• Gronowska B., „Znaczny uszczerbek” na interesach pokrzywdzonego jako warunek dopuszczalności skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka – dostępność a skuteczność ochrony praw jednostki, „Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego” 2015, nr 6.
• Lubiszewski M., Kryteria dopuszczalności skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Poradnik praktyczny, Olsztyn 2020.
• Mirocha Ł., „Znaczący uszczerbek” w kontekście art. 9 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności na tle innych merytorycznych kryteriów dopuszczalności skargi indywidualnej, „Palestra” 2017, nr 6.
• Morawa A., The European Court of Human Rights’ Rejection of Petitions where the Applicant Has Not Suffered a Significant Disadvantage: A Discussion of Desirable and Undesirable Efforts to Safeguard the Operability of the Court, „Journal of Transnational Legal Issues” 2012, vol. 1 (1).
• Nowicki M.A., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2021.
• Ploszka A., Reforma mechanizmu kontrolnego Europejskiej Konwencji Praw Człowieka [w:] Stosunki międzynarodowe we współczesnym świecie: regiony i problemy, red. M. Grabowski, Kraków 2021.
• Sørensen M., Do the rights set forth in the European Convention on Human Rights in 1950 have the same significant in 1975? [w:] Proceedings in the International Colloquy on the European Convention on Human Rights, red. International Colloquy about the European Convention on Human Rights, Europarat Generalsekretariat, International Colloquy About the European Convention on Human Rights, Strasburg 1976.
• Tomuschat Ch., Human Rights. Between Idealism and Realism. Second Edition. Oxford 2008.
• Wiśniewski A., The European Court of Human Rights. Between judical activism and Passivism, Gdańsk 2016.
• Zięba-Załucka H., System ochrony praw człowieka w RP, Rzeszów 2015.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2024.02.11

Biblioteka Nauki

32078041