Zagadnienie migracji w nauczaniu Kościoła katolickiego

• Authors: Maciej Zaborski

Title variants

EN

Migration in the teaching of the Catholic Church

Abstracts

PL

Zjawisko migracji ludności (łac. migratio) znane jest od niepamiętnych czasów. Ma za cel zmianę miejsca pobytu jednostki bądź grupy. Przemieszczenie to ma zabarwienie historyczne, kulturowe, społeczne, polityczne, ale i religijne. Celem migracji jest zmiana miejsca pobytu z różnych przyczyn, m.in. z powodów ekonomicznych, politycznych, społecznych. W Piśmie Świętym możemy przeczytać: „ziemia należy do Mnie, a wy jesteście u Mnie przybyszami i osadnikami” (Kpł 25,23). Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen Gentium” (nr 9) naucza, że „ów lud, choć nie obejmuje aktualnie wszystkich ludzi, a nieraz nawet okazuje się małą trzódką, jest przecież potężnym zalążkiem jedności, nadziei i zbawienia dla całego rodzaju ludzkiego”. Również i dziś Kościół, odpowiadając na obecną międzynarodowo-polityczną i gospodarczą sytuację migracyjną, zajmuje stanowisko w tej sprawie. Artykuł przedstawia zagadnienie migracji w nauczaniu Kościoła katolickiego również jako problemu społecznego. Autor, dążąc do maksymalnej rzetelności i ukazania meritum zagadnienia, za metodę badawczą przyjął analityczne i krytyczne badanie źródeł, odwołując się do nauczania soborowego oraz wypowiedzi papieża Jana Pawła II i jego następców nt. migracji, uwypuklając aspekt moralny i społeczny tego zjawiska.

EN

The phenomenon of migrating the population – migration of people (Latin: migratio) has been known since time immemorial. Its purpose is to change the place of stay of an individual or group. Displacements are historical, cultural, social, political, but also religious. The purpose of migration is to change the place of residence for various reasons, including for economic, political and social reasons. The Word of God states that “the earth belongs to me, and you are the strangers and settlers with Me” (Lev 25:23). The Dogmatic Constitution on the Church of Lumen Gentium (n. 9) teaches that “this people, though it does not currently include all people, and sometimes even turns out to be a small flock, is after all a powerful germ of unity, hope and salvation for the whole human race”. Also today, the Church, in response to the current international – political and economic migration situation, takes a stand in this matter. The article presents the issue of migration in teaching the Catholic Church also as a social problem. The author, striving for maximum reliability and showing the merits of the issue, considered the analytical method to undertake analytical and critical research of sources, referring to conciliar teaching and statements by Pope John Paul II and his successors on migration, emphasizing the moral and social aspect of this phenomenon.

Keywords

PL

migracja; nauczanie Kościoła katolickiego; Ziemia Obiecana; Vaticanum II; Jan Paweł II

EN

migration; teaching of the Catholic Church; Promised Land; Vatican II; John Paul II

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Świat Idei i Polityki
• Year: 2018
• Issue: 17
• Pages: 437-459

Dates

published

2018

Contributors

author

Maciej Zaborski

• Uniwersytet Opolski

• https://orcid.org/0000000324611909

References

• Adamowicz I., Duszpasterstwo emigrantów w prawie kanonicznym zarys problematyki po wydaniu Instrukcji Erga migrantes caritas Christi, „Roczniki Nauk Prawnych” 2007, t. 17, nr 1.
• Balicki J., Imigranci i uchodźcy w Unii Europejskie. Humanizacja polityki imigracyjnej i azylowej, Warszawa 2012.
• Becker-Pestka D., Rodzina w obliczu migracji zarobkowej, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych I Społecznych” 2012, nr 1.
• Benedykt XVI, Encyklika Caritas in veritate, Kraków 2009.
• Bertone T., Człowiek drogą Kościoła. Wykład wygłoszony na otwarciu obrad VII Zjazdu Gnieźnieńskiego, „L’Osservatore Romano” 2007, [wydanie polskie], nr 7–8.
• Chodubski A., Migracje i imigranci a współczesne przemiany europejskie, [w:] Integracja kulturowa imigrantów. Dylematy i wyzwania, red. J. Balicki, Warszawa 2007.
• Chodubski A., Mniejszości narodowe w dziejach polskiej cywilizacji, [w:] Meandry cywilizacyjne, kwestie narodowościowe i polonijne, red. R. Bäcker, J. Marszałek-Kawa, Toruń 1996.
• Chodubski A., Współczesna tożsamość diaspory polskiej w przemówieniach Jana Pawła II, „Rocznik Polonii” 2006, nr 2.
• Czaika M, Haas H. de, The Globalization of Migration: Has the World Become More Migratory?, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/imre.12095, 2.12.2018.
• Danilewicz W., Rodzina ponad granicami. Transnarodowe doświadczenia wspólnoty rodzinnej, Białystok 2010.
• Danilewicz W., Społeczne konsekwencje migracji zagranicznych, [w:] Migracja Uchodźstwo Wielokulturowość, red. D. Lalak, Warszawa 2007.
• Do Diogneta, [w:] Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, tłum. A. Świderkówna, oprac. M. Starowieyski, Kraków 1998 [seria: Biblioteka Ojców Kościoła, nr 10].
• Drozdowski R., Konsekwencje nowej fali migracji dla dalszej modernizacji państwa i społeczeństwa polskiego, [w:] Obrazy migracji, red. K. Ilski, Poznań 2010.European Immigrations. Trends. Structures and Policy Implications, red. M. Okólski, Amsterdam 2012.
• Federalna Agencja Edukacji Obywatelskiej, 1 lipca 2017, Tekst, tabele, film „Fakty i liczby: globalizacja. Migracja – kraje pochodzenia, kraje przeznaczenia, korytarze”, tłum. własne, http://www.bpb.de/nachschlagen/zahlen-und-fakten/globalisierung/265535/themengrafik-migration, 2.12.2018.
• Franciszek, Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy, 14.01.2018, http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/messages/migration/documents/papa-francesco_20170815_world-migrants-day-2018.html, 2.12.2018.
• Franciszek, Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy, 15.01.2015, http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/messages/migration/documents/papa-francesco_20140903_world-migrants-day-2015.html, 2.12.2018.
• Franciszek, Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy, 15.01.2017, http://episkopat.pl/oredzie-na-swiatowy-dzien-migranta-i-uchodzcy-imigranciniepelnoletni-bezbronni-i-pozbawieni-glosu, 2.12.2018.
• Franciszek, Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy, 17.01.2016, https://www.deon.pl/religia/serwis-papieski/dokumenty/oredzia-papieskie/art,30,oredzie-na-swiatowy-dzien-migranta-i-uchodzcy-2016-r-.htm, 2.12.2018.
• Gądecki S., W sprawie uchodźców kierunek wskazuje Jezus, nie politycy, http://episkopat.pl/abp-gadecki-w-sprawie-uchodzcow-kierunek-wskazuje-jezus-niepolitycy/, 12.12.2018.
• Gizicka D., Gorbaniuk J., Szyszka M., Rodzina w sytuacji rozłąki migracyjnej, Lublin 2010.
• Głowacki A., Stosunek Polaków do przyjmowania uchodźców, „Komunikat z Badań CBOS” 2017, nr 1.
• https://w2.vatican.va/content/francesco/pl/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio_20160817_humanam-progressionem.html, 2.12.2018.
• https://www.deon.pl/religia/kosciol-i-swiat/z-zycia-kosciola/art,28756,rozpoczelaprace-dykasteria-ds-integralnego-rozwoju-czlowieka.html, 2.12.2018.
• Hałas M., Dylematy emigracji poakcesyjnej, „Cywilizacja” 2010, nr 32.
• Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Ecclesia in America, Rzym 1999.
• Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Ecclesia in Europa, Rzym 2003.
• Jan Paweł II, Do przedstawicieli IV Światowego Kongresu Duszpasterstwa Migrantów i Uchodźców. Chrześcijanie wobec zjawiska migracji, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/kongres_migracja_09101998.html, 2.12.2018.
• Jan Paweł II, Encyklika Centesimus annus, Rzym 1991.
• Jan Paweł II, Encyklika Laborem exercens, Rzym 1981.
• Jan Paweł II, List apostolski Tertiomillennio adveniente, pkt 36, „L’Osservatore Romano” 1994 [wydanie polskie], nr 12.
• Jan Paweł II, List do Rodzin „Gratissimamsane”, nr 17, „L’Osservatore Romano” 1994, [wydanie polskie] nr 3.
• Jan Paweł II, Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy z dnia 24 listopada 2004 r., http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/migranci_15122003.html, 2.12.2018.
• Jan XXIII, Encyklika Pacem in terries, Paryż 1964.
• Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 2002.
• Kawczyńska-Butrym Z., Migracja: Perspektywa mikrospołeczna – indywidualne i rodzinne zyski, koszty i straty, [w:] Migracja – wyzwanie XXI wieku, red. M.S. Zięba, Lublin 2008.Kawczyńska-Butrym Z., Migracje. Wybrane zagadnienia, Lublin 2009.
• Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen Gentium”, [w:] Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, tekst polski, Poznań 1968.
• Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”, [w:] Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, tekst polski, Poznań 1968.
• Konwencja dotycząca statusu uchodźców, sporządzona w Genewie dnia 28 lipca 1951 r., rozdz. 1 art. 1, p. 2., Dziennik Ustaw 1991 nr 119 poz. 515.
• Kubiś A., Wprowadzenie do „Lumen gentium”, [w:] Idee przewodnie soborowej Konstytucji o Kościele, red. S. Grzybek, Kraków 1971.
• Lechwar A., Kościół wobec imigracji i uchodźstwa, „Niedziela. Edycja sandomierska” 2016, nr 3.
• List do Diogneta 5, Teksty okresowe – Okres Wielkanocny. Obchód: środa V tygodnia Okresu Wielkanocnego, [w:] Liturgia Godzin, t. 2, Poznań 1984.
• List do Diogneta 5, Teksty okresowe – Okres Wielkanocny. Obchód: środa V tygodnia Okresu Wielkanocnego, [w:] Monastyczna Liturgia Godzin, t. 2, Poznań 1984.
• Markowski K., Ekonomiczne aspekty migracji międzynarodowej, [w:] Migracje międzynarodowe a modernizacja systemu politycznego i społecznego, red. G. Firlit-Fesnak, Warszawa 2008.
• Omył-Rudzk M., Stosunek do innych narodów, „Komunikat z Badań CBOS” 2015, nr 14.
• Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących, Erga migrantes caritas Christi, https://www.deon.pl/religia/kosciol-i-swiat/z-zycia-kosciola/art,28756,rozpoczela-prace-dykasteria-ds-integralnego-rozwoju-czlowieka.html, 2.12.2018.
• Papieska Rada ds. Migrantów i Podróżnych, Instrukcja Erga migrantes caritas Christi, Miłość Chrystusa do migrantów, Wrocław 2007, http://rodzinarodzinie.caritas.pl/wp-content/uploads/2016/09/INSTRUKCJA-ERGA-MIGRANTES-CARITAS-CHRISTI.pdf, 2.12.2018.
• Paweł VI, Encyklika Ecclesiam suam, Wrocław 2006.
• Paweł VI, Motu proprio Pastoralis migratorum cura, http://rodzinarodzinie.caritas.pl/wp-content/uploads/2016/09/PAWE%C5%81-VI-PASTORALIS-MIGRATORUM-CURA.pdf, 2.12.2018.
• Pawła VI, Migratorum Cura, http://rodzinarodzinie.caritas.pl/wp-content/uploads/2016/09/PAWE%C5%81-VI-PASTORALIS-MIGRATORUM-CURA.pdf, 2.12.2018.
• Pius XII, Konstytucja apostolska Exsul familia, http://migracja.episkopat.pl/wp-content/uploads/2017/01/exsulfamilia.pdf, 2.02.2019; http://www.emigracja.chrystusowcy.pl/images/stories/dokumenty/exsulfamilia.pdf, 2.12.2018.
• Polska Rada Ekumeniczna, Migracje to błogosławieństwo, https://ekumenia.pl/aktualnosc/migracje-to-blogoslawienstwo/, 2.12.2018.
• Posoborowe Prawodawstwo Kościelne, zebrał i tłum. E. Sztafrowski, Warszawa 1970, t. 2, z. 2.
• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf, 2.12.2018.
• Rada Społeczna przy Metropolicie Poznańskim abp Stanisławie Gądeckim, Oświadczenie w sprawie uchodźców i migrantów z dnia 11 stycznia 2017 r., http://www.archpoznan.pl/content/view/4253/220/, 12.12.2018.
• Rethmann A.P., Asyl und Migration. Ethik für eine neue Politik in Deutschland, Münster 1996.
• Runge A., Runge J., Słownik pojęć z geografii społeczno-ekonomicznej, Katowice 2008.
• Scuola A., Migracja za pracą buduje ekumenizm ludów, http://papiez.wiara.pl/doc/1779711.Migracja-za-praca-buduje-ekumenizm-ludow, 2.12.2018.
• Uchodźca czy migrant? Tłumaczymy różnice i wyjaśniamy ich sens, UNHCR [United Nations High Commissioner for Refugees/Wysoki komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców]. The UN Refugee Agency/Polska, https://www.unhcr.org/pl/365-plwiadomosci2016uchodzca-czy-migrant-tlumaczymy-roznicei-wyjasniamy-ich-sens-html.html#, 12.12.2018.
• Uchodźcy – nowe wyzwania dla bezpieczeństwa europejskiego na tle standardów praw człowieka, red. W. Pływaczewski, M. Ilnicki, Olsztyn 2015.
• Wewnątrzunijna mobilność obywateli państw trzecich. Raport przygotowany przez Krajowy Punkt Kontaktowy Europejskiej Sieci Migracyjnej w Polsce, Październik 2013, Krajowy Punkt Kontaktowy Europejskiej Sieci Migracyjnej w Polsce, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych – Departament Polityki Migracyjnej, red. K. Łukaszczyk, Warszawa 2013.
• Wokół problematyki migracyjnej kultura przyjęcia, red. J. Balicki, M. Chamarczuk, Warszawa 2013.
• Wybór dokumentów prawa międzynarodowego dotyczących praw człowieka, red. M. Zubik, Warszawa 2008.
• Zaborski M., Rolakardynała Mariana Jaworskiego w kształtowaniu świadomości religijnej i narodowej młodego pokolenia Polaków na Ukrainie, „ŁódzkieStudia-Teologiczne” 2018, nr 27, z. 4.

Identifiers

DOI

10.15804/siip201822

Biblioteka Nauki

2194457