Ekstremizm polityczny w Nowej Zelandii

• Authors: Marcin Wałdoch

Title variants

EN

Political extremism in New Zealand

Abstracts

PL

W tym artykule autor sformułował hipotezę stanowiącą przypuszczenie, że ekstremizm polityczny w Nowej Zelandii jest zjawiskiem permanentnym i ulegającym ewolucji w wyniku dyfuzji idei, które docierają do Nowej Zelandii w wyniku procesów globalizacji. Jako perspektywę teoretyczną prowadzonego badania przyjęto teorię systemową oraz założono a priori, że ekstremizm polityczny pogłębia postawy statofobiczne. Jako metody badawcze wykorzystano analizę leksykalną oraz analizę porównawczą. W toku prowadzonego badania wykazano genezę zjawiska ekstremizmu politycznego w Nowej Zelandii oraz jego główne odmiany, czyli ekstremizm lewicowy, prawicowy, ekstremizm ugrupowań proekologicznych, ekstremizm islamski i ekstremizm związany z konfliktami postkolonialnymi oraz ekstremizm „samotnych wilków”. Zjawiska te ukazano w perspektywie potencjalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa oraz podjęto się określenia źródeł ideologicznych postaw ekstremistycznych i ukazania najbardziej aktualnych nurtów myśli politycznej uzasadniającej ekstremizm oraz organizacji i aktorów politycznych o profilu ekstremistycznym.

EN

In this paper an author state a hypothesis that political extremism in New Zealand is a permanent phenomena that is present in New Zealand, which derives itself from globalization processes and evolves as the effect of idea’s diffusion. System theory is used as a theoretical perspective and a priori assumption that political extremism deepen state-phobia is made. Research methods such as lexical analysis and comparative analysis are used. During the research main extremist political trends are reveal, such as leftist, rightist, pro-ecological, islamic and postcolonial, and „lone-wolf” extremism. These phenomenon are highlighted in the perspective of potential security threats to the state. Ideological sources of extreme attitudes are revealed and shown in the most current political trends.

Keywords

PL

wielka wymiana; rasizm; Nowa Zelandia; ekstremizm lewicowy; ekstremizm prawicowy; identytaryzm; zderzenie cywilizacji; statofobia

EN

Great Replacement; racism; New Zealand; extreme left; extreme right; identitaranism; clash of the civilization; state-phobia

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Świat Idei i Polityki
• Year: 2020
• Issue: 19
• Pages: 29-57

Dates

published

2020

Contributors

author

Marcin Wałdoch

• Wydział Nauk o Polityce i Administracji, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego

• https://orcid.org/0000000287781780

References

• Action Zealandia. (2020). Ideals. Action Zealandia(online). Pobrano z lokalizacji https://action-zealandia.com/
• Action Zelandia, Twiiter. (2020). Pobrano z lokalizacji: https://twitter.com/HailZealandia
• AP News Agency. (2020). New Zealand creates unit to target online “estremism” (online) 14.10.2019. Pobrano z lokalizacji: https://www.aljazeera.com/news/2019/10/zealand-creates-unit-target-online-extremism-191014093649900.html
• Beath, L. (2020). Terrorism and counter – terrorism – Securing New Zealand against terrorism. Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand (online). Pobrano z lokalizacji: https://teara.govt.nz/en/terrorism-and-counter-terrorism/page-1
• Braae, A. (2018). Socialism is back, baby, and it doesn’t want your vote. “The Spinoff ” (online) 4.10.2018. Pobrano z lokalizacji: https://thespinoff.co.nz/politics/04-10-2018/socialism-is-back-baby-and-it-doesnt-want-your-vote/
• Bunting, F. (2010). Polynesian Panthers make movie. “Sunday News” (online) 13.06.2010. Pobrano z lokalizacji: http://www.stuff.co.nz/sunday-news/latest-edition/3806084/Polynesian-Panthers-make-movie
• Chodubski, A. (2016). Deprywacja polityczna. W: W. Sokół & M. Żmigrodzki (red.), Encyklopedia politologii (s. 192-193).
• Chodubski, A. (2006). Wstęp do badań politologicznych. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Consedine, R. (2020). Anti-racism and Treaty of Waitangi activism – Organising against racism, 1970s to early 21st century. Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand (online) 21.06.2020. Pobrano z lokalizacji: https://teara.govt.nz/en/anti-racism-and-treaty-of-waitangi-activism/page-4
• Crosby, H. (2017). Right wing Extremism in New Zealand: Dialogues with those who left. A thesis for the degree of Master of Arts in Sociology, the Univesity of Auckland.
• Cukiernik, T. (2020). Na antypodachwolności. Częstochowa: 3DOM.
• Counter Extremism Project (online). Pobrano z lokalizacji: https://www.counterextremism.com/countries/newzealand#major_extremist_and_terrorist_incidents
• Derby, M. (2020). Strikes and labour disputes – Early labour disputes. “Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand” (online) 1.03.2016. Pobrano z lokalizacji: https://teara.govt.nz/en/photograph/20471/1890-maritime-strike-auckland-wharves
• Doolin, C. (2014). The Role of Women in the 1890 Maritime Strike. “Scoop. Independent News” (online) 1.07.2014. Pobrano z lokalizacji: https://www.scoop.co.nz/stories/HL1407/S00009/the-role-of-women-in-the-1890-maritime-strike.htm
• Encyclopedia of Anti-Revisionism On-Line. (2020). Anti-Revisionism in New Zealand (online). Pobrane z lokalizacji: https://www.marxists.org/history/erol/new-zealand/index.htm
• Ensor, J. (2018). Protesters arrested at Coromandel mining demonstration. “Newshub” (online) 15.09.2018. Pobrano z lokalizacji: https://www.newshub.co.nz/home/new-zealand/2018/09/protesters-reportedly-arrested-at-coromandelmining-demonstration.html
• Freedom House. (2020). Pobrano z lokalizacji: https://freedomhouse.org/explore-the-map?type=fiw&year=2020
• Goldberg, J. (2018). Suicide of the West. Hot the rebirth of tribialism, populism, nationalism, and identity politics is destroying American democracy. New York: Crown Forum.
• Grant, D. (2019). Labour’sKiwiBuild plan failed because of decades of over regulation. “Stuff ” (online) 7.07.2019. Pobrano z lokalizacji: https://www.stuff.co.nz/national/politics/opinion/113965064/labours-kiwibuild-plan-failed-because-ofdecades-of-over-regulation
• Greenpeace New Zealand (2017). Amazon Warrior steaming to NZ to blast blue whale habitat. “Greenpeace” (online) 22.11.2017. Pobrano z lokalizacji: https://www.greenpeace.org/new-zealand/press-release/amazon-warrior-steaming-tonz-to-blast-blue-whale-habitat/
• Greenpeace’s Russel Norman escapes conviction over Amazon Warrior oil survey ship protest. “New Zealand Herald” (online) 21.09.2018. Pobrano z lokalizacji: https://www.nzherald.co.nz/crime/news/article.cfm?c_id=30&objectid=12129463
• Greenpeace. (2020). The bombing of the Rainbow Warrior (online). Pobrano z lokalizacji: https://www.greenpeace.org/new-zealand/about/our-history/bombing-of-the-rainbow-warrior/
• Grożą zatruciem produktów mlecznych dla dzieci. Bo władze zabijają zwierzęta. TVN24 za Blomberg (online) 10.03.2015. Pobrano z lokalizacji: https://tvn24.pl/biznes/ze-swiata/produkty-mleczne-dla-dzieci-w-nowej-zelandii-zagrozonezatruciem-ra522669-4453717
• GunOwnership By Country 2020. (2020). Pobrano z lokalizacji: https://worldpopulationreview.com/country-rankings/gun-ownership-by-country
• Huntingon, S.P. (2003). Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
• Iati, I. (2008). The Potential of Civil Society in Climate Change Adaptation Strategies. Political Science, Vol. 60, No. 1, s. 19–30.
• Kerr, F., Manch T. (2020). What’s public and what’s secret in the case of the soldier arrested for breaching national security. “Stuff ” (online) 24.02.2020. Pobrano z lokalizacji: https://www.stuff .co.nz/national/crime/119627639/whats-publicand-whats-secret-in-the-case-of-the-soldier-arrested-for-breaching-nationalsecurity?rm=m
• King, M. (2003). The Penguing History of New Zealand. Auckland: Penguing Books.
• Langer, T. (1977). Amerykańska wersja analizy systemowej w nauce o państwie. Warszawa.
• Lasoń M. (2018). Polityka obronna i bezpieczeństwa narodowego Nowej Zelandii w XXI wieku. Pomiędzy pragmatyzmem a minimalizmem. Kraków: Oficyna Wydwnicza AFM Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
• Ługowska, U., Grabski, A. (2003). Trockizm. Doktryna i ruch polityczny. Warszawa: Wydawnictwo TRIO.
• Malendowicz, P. (2015). Ekstremizm polityczny a bezpieczeństwo państwa i ład międzynarodowy, Bezpieczeństwo Narodowe, nr I.
• Masters, C. (2006). Brown power. “New Zealand Herald” (online), 14.07.2006. Pobrano z lokalizacji: https://www.nzherald.co.nz/grey-lynn/news/article.cfm?l_id=340&objectid=10391310
• Maxwell, P. (1997). Radicals. “NZONSCREEN”. Movie. Pobrano z lokalizacji: https://www.nzonscreen.com/title/radicals-1997
• Michalak, B. (2016). Ekstremizm polityczny. W: W. Sokół & M. Żmigrodzki (red.), Encyklopedia politologii (s. 208–210).
• Ministry for Culture and Heritage. (2014). The 1913 Great Strike. “New Zealand History” (online), 1.07.2014. Pobrano z lokalizacji: https://nzhistory.govt.nz/politics/1913-great-strike/outbreak-of-the-1913-strike
• New Communist Party of Aotearoa. (2020). Pobrano z lokalizacji: https://www.facebook.com/pg/NCPANZ/about/?ref=page_internal
• Nightingale M. (2017). Clashes outside parliament as protesters face National Front. “New Zealand Herald” (online), 28.10.2017. Pobrano z lokalizacji: https://www.nzherald.co.nz/nz/news/article.cfm?c_id=1&objectid=11937772
• Organise Aotearoa. (2020). Pobrano z lokalizacji: https://www.facebook.com/pg/OrganiseAotearoa/about/
• Peacock, C. (2018) 1080 campaign turns toxic. “Radio New Zealand” (online), 23.10.2018. Pobrano z lokalizacji: https://www.rnz.co.nz/national/programmes/mediawatch/audio/2018663379/1080-campaign-turns-toxic
• Rashbrooke, M. (red.) (2013). Inequality. A New Zealand crisis. Wellington: Bridget Williams Books.
• Robinson, V., Steward, I. (2012). Urewera Four trial: Boys to be witnesses. “Dominion Post” (online), 15.02.2012. Pobrano z lokalizacji: http://www.stuff.co.nz/dominion-post/news/6420150/Urewera-Four-trial-Boys-to-be-witnesses
• Salmon, D. (2010). PolynesianPanthers (online), Pobrano z lokalizacji: https://www.nzonscreen.com/title/polynesian-panthers-2010?collection=protest
• Satherley, D., Harris, M. (2019). Arrest warrant for ‘bumbling Jihadi’ proves new terror law not needed – Greens. “Newshub” (online), 19.10.2019. Pobrano z lokalizacji: https://www.newshub.co.nz/home/politics/2019/10/arrest-warrant-forbumbling-jihadi-proves-new-terror-law-not-needed-greens.html
• Schedler, A. (2020). Democractic Reciprocity. Volume 0, No. 0, s. 1–27.
• Shabeer, M. (2020). New Communist Party of Aotearoa seeks to blaze a new trail in New Zealand. “PeoplesDispatch” (online), 16.02.2020. Pobrano z lokalizacji: https://peoplesdispatch.org/2020/02/16/new-communist-party-of-aotearoa-seeksto-blaze-a-new-trail-in-new-zealand/
• Smith, P.M. (2007). A concise history of New Zealand. New York: Cambridge University Press.
• Spoonley, P. (2020). Far-right extremists still threaten New Zealand, a year on from the Christchurch attacks. “The Conversation” (online), 14.07.2006. Pobrano z lokalizacji: https://theconversation.com/far-right-extremists-still-threaten-new-zealand-a-year-on-from-the-christchurch-attacks-133050?fbclid=IwAR3YqhjHNff h-NAR4RL1J9UpAe7XH66XxOVos1_PhEiWLDhV0UZ3y8ykr7w
• Stastny, A., Orr, R. (2014). The infl uence of the US Black Panthers on indigenous activism in Australia and New Zealand from 1969 onwards. Australian Aborigonal Studies, vol. 2.
• Sustainable Governance Indicator. (2019). New Zealand. Pobrano z lokalizacji: https://www.sgi-network.org/2017/New_Zealand/Quality_of_Democracy
• Tarrant, B. (2019). The Great Replacement. Towards a New Society We March Ever Forwards. [b.d.].
• The World Bank. (2020). GDP per capita (current US$) – New Zealand. Pobrano z lokalizacji: https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?locations=NZ
• Towards a Socialist Aotearoa: Programme of the New Communist Party of Aotearoa. “New Communist Party of Aotearoa” (online). Pobrano z lokalizacji: https://newcommunist.party/programme/
• TRT World. (2020). Inside Brenton Tarrant’s manifesto.”TRT World” (online) 16.03.2019. Pobrano z lokalizacji: https://www.youtube.com/watch?v=t_FSZYTGyBE
• van Leeuwen W.R. (2018). Dreamers of the Dark: Kerry Bolton and the Order of the Left Hand Path, a case study of a Satanic Neo-Nazi Society. Master thesis. The University of Waikato. Pobrano z lokalizacji: http://researchcommons.waikato.ac.nz/
• Wałdoch, M. (2020). Bliskie antypody: relacje polsko-nowozelandzkie w procesach globalizacji i dywersyfi kacji świata. Bydgoszcz. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Wałdoch, M. (2018). Statofobia jako przyczyna cofania się fali demokratyzacji. Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość. T. XV, s. 97–124.
• Wilcox, V.G. (1963). Out to the people on to the off ensive against monopoly. Peking: Foreign Languages Press.
• Whina Cooper leads land march to Parliament. “NZ History” (online). Pobrano z lokalizacji: https://nzhistory.govt.nz/whina-cooper-led-land-march-te-ropu-ote- matakite-reaches-parliament
• Worldwide Governance Indicators. (2018). Pobrano z lokalizacji: https://info.worldbank.org/governance/wgi/Home/Reports
• Zúquete, P. (2018). The Identitarians: The Movement against Globalism and Islam in Europe. Notre Dame, Indiana: University of Notre Dame Press.

Identifiers

DOI

10.15804/siip202002

Biblioteka Nauki

2190940