Globalny nastolatek w sieci tetrady środowisk wychowawczych

• Authors: Agnieszka Betleja

Title variants

EN

A Global Teenager in a Network of Educational Environment Tetrad

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ukazanie tetrady (Kłos, 2013, s. 105) środowisk wychowawczych według Janusza Morbitzera (2014, s. 120), które oddziałują na młodzież dychotomicznie egzystującą w świecie realnym i wirtualnym. Żyjąc „pomiędzy” światem rzeczywistym a zdygitalizowanym, globalny nastolatek stara się zaznaczać swoją aktywność i decyzyjność. Z jednej strony pragnie zostawić swój spersonalizowany ślad w przestrzeni offline a drugiej strony dołączyć do zuniformizowanej cyfrowej społeczności online. Narastające, tak zwane „przesunięcie aksjologiczne”, w stronę dominacji wartości materialnych, entropia społeczna i cywilizacyjna przyczynia się do tego, że procesy wychowawcze są coraz trudniejsze, niekiedy wręcz niemożliwe do zrealizowania. Brak zrozumienia konkretnego pojęcia aksjologicznego uniemożliwia jego introcepcję, a więc praktyczne respektowanie i życie zgodne z daną kategorią aksjologiczną.

EN

The aim of the article is to show the tetrad of educational environments, according to Janusz Morbitzer (Morbitzer, 2014, s. 120), which influence young people who exist dichotomously in the real and virtual world. Living „between” the real and digitized world, the global teenager tries to mark his activity and decision-making. On the one hand, he wants to leave his personalized trace in the offline space and on the other hand, he wants to join a uniform digital online community. The growing so-called „axiological shift” towards the domination of material values, social and civilizational entropy contribute to the fact that educational processes are becoming more and more difficult, sometimes even impossible to implement. Lack of understanding of a specific axiological concept prevents its introception, and therefore practical respect and living in accordance with a given axiological category.

Keywords

EN

global teenager; consumerism; network society; axiology

PL

globalny nastolatek; konsumpcjonizm; społeczeństwo sieci; aksjologia

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Viae Educationis
• Year: 2023
• Issue: 3
• Pages: 26-34

Dates

published

2023

Contributors

author

Agnieszka Betleja

• Zespół Szkół nr 6 w Tychach, Polska

• https://orcid.org/0000000193861544

References

• Boguszewski, R. (2022). Religijność młodzieży. W M. Grabowska, M. Gwiazda (red.), Młodzież 2021. Opinie i Diagnozy (s. 134–148). CBOS.
• Chojnacka, B., Iwański R. (2022). Struktura rodziny i oczekiwania wobec ról rodzinnych w opinii Polaków. Wychowanie w Rodzinie, 27(2), 195–196.
• Danilewicz, W. (2010). Rodzina ponad granicami. Transnarodowe doświadczenia wspólnoty rodzinnej. Trans Humana.
• Gadacz, T. (2005). Wychowanie jako spotkanie osób. W F. Adamski (red.), Wychowanie personalistyczne (s. 42–49). WAM.
• Goban-Klas, T. (2000). Szkoła w erze cyfrowej, czyli poza lekcję, książkę i kredę. Edukacja Medialna, 4, 9–13.
• Grzenia, J. (2006). Komunikacja językowa w Internecie. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gwóźdź, A., Krzemień-Ojak, S. (red.) (1998). Intermedialność w kulturze końca XX wieku. Wydawnictwo Trans Humana.
• Jabłońska M.R. (2018). Człowiek w cyberprzestrzeni. Wprowadzenie do psychologii Internetu. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kelly, K. (1990). Apocalypse juggernaut, goodbye – population growth – the global teenager. Whole Earth Review, 65(46), 38. https://kk.org/writings/apocalypse-juggernaut-goodbye---population-growth---the-global-teenager.php.
• Kłos, J. (2013). Tetrada, czyli czteroelementowy wzorzec przemian kulturowych. Roczniki Filozoficzne, 61(4), 93–115.
• Konieczny-Pizoń, K. (2023). Kultura szkoły w narracjach dzieci z układu ryzyka (ujęcie interdyscyplinarne). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Korporowicz, L. (2023). Sztucznej mądrości nie będzie. Perspektywy Kultury, 3(42), 117–128.
• Loska, K. (2001). Dziedzictwo McLuhana – między nowoczesnością a ponowoczesnością. Wydawnictwo RABID.
• Mariański, J. (2009). Sekularyzacja a nowe formy religijności. Roczniki Nauk Społecznych, 1(37), 33–67.
• Mariański, J. (2023). Osoba ludzka w społeczeństwie. Z nauczania społeczno-moralnego Jana Pawła II. Akademia Nauk Społecznych i Medycznych w Lublinie.
• Mariański, J. (2023). Religijność młodzieży polskiej w procesie przemian w XXI wieku (analizy socjologiczne). Akademia Nauk Społecznych i Medycznych w Lublinie.
• McLuhan, M. (2019). Galaktyka Gutenberga. Narodowe Centrum Kultury.
• Mead, M. (2000). Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Morbitzer, J. (2003). Pomiędzy technopolizacją a humanizacją edukacji wspieranej komputerowo. W M.M. Sysło (red.), Informatyka w szkole (s. 247–253). Oficyna Wydawnicza Zachodniopomorskiego Centrum Edukacyjnego.
• Melosik, Z. (2004). Kultura instant paradoksy pop tożsamości. Dydaktyka Literatury, 24, 67–81.
• Morbitzer, J. (2006). Perspektywa rozwoju pedagogiki medialnej. Pedagogika Mediów, 1–2, 29–42.
• Morbitzer, J. (2007). Edukacja wspierana komputerowo a humanistyczne wartości pedagogiki. Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Morbitzer, J. (2014). O wychowaniu w świetle nowych mediów. Labor et Educatio, 2, 119–143.
• Morbitzer, J. (2015). O nowej przestrzeni edukacyjnej w hybrydowym świecie. Labor et Educatio, 3, 411–430.
• Morbitzer, J. (2017). Współczesny uczeń jako homo mediens – edukacyjne implikacje. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika, 14, 71–81. https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.cejsh-5c916058-d17b-446e-8e62-5a5ac0efdfd3.
• Morbitzer, J. (2020). Edukacja w epoce współczesnych kryzysów. Studia Edukacyjne, 56, 9–27.
• Nalaskowski, A. (1999). Szkoła jako zorganizowane zaprzeczanie przekonaniu o niepowtarzalności człowieka. W F. Adamski (red.), Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania (s. 35–41). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Okoń, W. (2001). Wychowanie. W W. Okoń, Nowy słownik pedagogiczny (s. 445). Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Ogrodzka-Mazur, E. (2007). Studium porównawcze środowisk zróżnicowanych kulturowo. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Postman, N. (1995). Technopol. Triumf techniki nad kulturą. PIW.
• Radlińska, H. (1961), Pedagogika społeczna. Ossolineum.
• Reszczyński, A. (2023). Badanie: 68 proc. studentów będzie używać sztucznej inteligencji podczas nauki. https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C98-858%2Cbadanie-68-proc-studentow-bedzie-uzywac-sztucznej-inteligencji-podczas-nauki
• Rembierz, M. (2017). Uczenie się pluralizmu i kształtowanie tożsamości religijnej w kontekście kulturowych i światopoglądowych odmienności – między tradycyjnym zróżnicowaniem a współczesnym pluralizmem. Politeja, 1(46), 191–237.
• Rembierz, M. (2018). Spór o koncepcję społeczeństwa i wartości jednostki jako kontekst i wyzwanie dla polskiej myśli pedagogicznej. Polska Myśl Pedagogiczna, 4, 59–90.
• Sobczak K., 2014. Tożsamość czy tożsamości? JA w świecie cyberrealnym. W Z. Rykiel, J. Kinal (red.), Wirtualność jako realność (s. 23–42). Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Śliwerski, B. (2018). Czy sieć zastąpi szkołę i rodziców w edukacji i wychowaniu? Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 20, 21–46.
• Świątkiewicz, W. (2010). Między sekularyzacją a deprawacją. Socjologiczne refleksje wokół polskiej religijności w kontekście europejskim. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Świątkiewicz-Mośny, M. (2015). Konstruowanie nowych tożsamości w warunkach globalizacji. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Taylor, Ch. (2007). Świecka epoka. Dlaczego porzucamy religię. Dziennik, 287, 12–13.
• Theiss, W. (1997). Radlińska. Żak.
• Wysocka, E. (2014). Wstęp: młodzież jako pokolenie „wielkich nadziei” i „wielkich rozczarowań”. Chowanna, 1, 13–20.

Identifiers

DOI

10.15804/ve.2023.03.03

Biblioteka Nauki

29430834