Pojęcie interdyscyplinarności w pracy socjalnej. Integrująca rola pedagogiki w budowaniu teorii pracy socjalnej

• Authors: Leszek Waga

Title variants

EN

The Concept of Interdisciplinarity in Social Work. The Integrative Role of Pedagogy in Building of the Theory of Social Work

Abstracts

PL

Celem artykułu jest prezentacja obecności pojęć: interdyscyplinarności, wielodyscyplinarności i heterogeniczności w tekstach naukowych z zakresu pracy socjalnej, porównanie statusu metodologicznego pedagogiki społecznej i pracy socjalnej jako obszarów wiedzy naukowej tworzonej także dzięki badaniom interdyscyplinarnym oraz zaproponowanie postulatu nadrzędności pedagogicznej perspektywy epistemologicznej i metodologicznej w budowaniu teoretycznych podstaw pracy socjalnej. Wskazano, że pedagogika społeczna, zarówno w aspekcie historycznym, instytucjonalnym, jak i przedmiotowym, treściowym, jest ściśle związana z podstawami pracy socjalnej. Uwzględniając zakres zagadnień analizowanych przez pracę socjalną oraz jej uwarunkowania metodologiczne i historyczne, zaproponowano uporządkowany sposób rozumienia pojęcia interdyscyplinarności pracy socjalnej oraz ulokowanie jej w obszarze pedagogiki społecznej, nazywając proces tego ulokowania subdyscyplinaryzacją pracy socjalnej. Podejmowane w artykule problemy mają charakter metateoretyczny i metametodologiczny, a głównym źródłem prowadzonych badań są teksty z zakresu podstaw pedagogiki i pracy socjalnej.

EN

The aim of the article is to show the presence of the concepts of interdisciplinarity, multidisciplinarity and heterogeneity in scientific texts in the field of social work, to compare the methodological status of social pedagogy and social work as areas of scientific knowledge also created thanks to interdisciplinary research, and to propose the postulate of the superiority of the pedagogical epistemological and methodological perspective in building theoretical foundations. Social work. It was pointed out that social pedagogy, both in the historical, institutional and subject and content aspects, is closely related to the basics of social work. Taking into account the scope of issues analyzed by social work and its methodological and historical conditions, a structured way of understanding the concept of interdisciplinarity of social work and locating it in the area of social pedagogy was proposed, calling the process of this location subdisciplinarization of social work. The problems discussed in the article are of a meta-theoretical and meta-methodological nature, and the main source of the research are texts on the basics of pedagogy and social work.

Keywords

EN

theoretical foundations of social work; social pedagogy; interdisciplinarity; heterogeneity of social work; disciplinarization of social work

PL

teoretyczne podstawy pracy socjalnej; pedagogika społeczna; interdyscyplinarność; heterogeniczność pracy socjalnej; dyscyplinaryzacja pracy socjalnej

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Viae Educationis
• Year: 2023
• Volume: 2
• Issue: 4
• Pages: 43-50

Dates

published

2023

Contributors

author

Leszek Waga

• Uniwersytet Opolski

• https://orcid.org/0000000221595950

References

• Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bronk, A. (2003). Czy pedagogika jest nauką autonomiczną?. W M. Nowak, T. Ożóg, A. Rynio (red.), W trosce o integralne wychowanie (s. 47–76). Wydawnictwo KUL.
• Cichosz, M. (2007). Kształtowanie się dyscypliny – główne nurty polskiej pedagogiki społecznej w ujęciu historycznym. W E. Marynowicz-Hetka (red.), Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. T. 2 (s. 20–39). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Frąckowiak, T. (2007). Pedagogika społeczna – pytania o tożsamość i przyszłość. W E. Marynowicz- -Hetka (red.), Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. T. 2 (s. 111–124). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Granosik M. (2012). „Mówię, jak jest, robię, co mi każą” – o interpretacyjnym rozdarciu współczesnego pracownika socjalnego. W M. Rymsza (red.), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem (s. 187–201). Instytut Spraw Publicznych.
• Hamburger, F. (2006). Pedagogika społeczna. W B. Śliwerski (red.), Pedagogika. T. 3. Subdyscypliny wiedzy pedagogicznej (s. 1–112). Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
• Kamiński, A. (1982). Funkcje pedagogiki społecznej. Praca socjalna i kulturalna. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kamiński, S. (1992). Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Kantowicz, E. (2008). Praca socjalna w Europie. Inspiracje teoretyczne i standardy kształcenia. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
• Kunowski, S. (2000). Podstawy współczesnej pedagogiki. Wydawnictwo Salezjańskie.
• Lepalczyk, I. (1995). Geneza i rozwój pedagogiki społecznej. W T. Pilch, I. Lepalczyk (red.), Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie (s. 7–32). Wydawnictwo „Żak”.
• Marynowicz-Hetka, E. (2007). Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. T. 1. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Michalska, A. (2022). Stare i nowe obszary w polskiej pracy socjalnej w badaniach i praktyce. Praca Socjalna, 4(37), 35–57. DOI: 10.5604/01.3001.0016.1857
• Nowak, M. (2000). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Nowak, M. (2008a). Przedmiot pedagogiki w kontekście jej wyzwań i założeń. W K. Rubacha (red.), Konceptualizacje przedmiotu badań pedagogiki (s. 73–90). Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Nowak, M. (2008b). Teorie i koncepcje wychowania. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Nowak, M. (2010). Epistemologiczne, aksjologiczne i metodologiczne podstawy badań pedagogicznych. W S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice (s. 15–28). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Olubiński, A. (2004). Praca socjalna. Aspekty humanistyczne i pedagogiczne. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.
• Olubiński, A. (2007a). O pedagogicznych aspektach pracy socjalnej. W K. Frysztacki, K. Piątek (red.), Wielowymiarowość pracy socjalnej (s. 31–38). Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.
• Olubiński, A. (2007b). Praca socjalno-opiekuńcza i pedagogika społeczna. W E. Marynowicz-Hetka (red.), Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. T. 2 (s. 254–268). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Organisation for Economic Cooperation and Development. (2007). Revised Fields of Science and Technology [skrót: FOS]. https://web-archive.oecd.org/2012-06-15/138575-38235147.pdf
• Palka, S. (1986). Badawcze problemy pedagogiki. Edukacja. Studia. Badania. Innowacje, 2(14), 15–23.
• Palka, S. (2006). Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Palka, S. (red.). (2004). Pogranicza pedagogiki i nauk pomocniczych. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Piekarski, J. (1998). Pedagogika społeczna jako dyscyplina akademicka – komentarze. W E. Marynowicz-Hetka, J. Piekarski, E. Cyrańska (red.), Pedagogika społeczna jako dyscyplina akademicka. Stan i perspektywy (s. 523–537). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Pytka, L. (2008). Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne. Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
• Radlińska, H. (1928). Szkoła pracy społecznej w Polsce. Komitet Polski Międzynarodowej Konferencji Służby Społecznej.
• Radlińska, H. (1964). Z dziejów pracy społecznej i oświatowej. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Radwan-Pragłowski, J., Frysztacki, K. (1998). Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od filantropii greckiej do pracy socjalnej. Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
• Radziewicz-Winnicki, A. (2008). Pedagogika społeczna w obliczu realiów codzienności. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Sałustowicz, P. (2003). Praca socjalna. Między dyscypliną a profesją. „Śląsk”.
• Sałustowicz, P. (2007). Polityka społeczna a pedagogika społeczna/praca socjalna z perspektywy historyczno-socjologicznej. W E. Marynowicz-Hetka (red.), Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. T. 2 (s. 315–331). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Szatur-Jaworska, B. (1995). Teoretyczne podstawy pracy socjalnej. W T. Pilch, I. Lepalczyk (red.), Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie (s. 106–122). Wydawnictwo „Żak”.
• Szmagalski, J. (2003). W europejskim kręgu inspiracji teoretycznych współczesnej pracy socjalnej. W E. Kantowicz, A. Olubiński (red.), Działanie społeczne w pracy socjalnej na progu XXI wieku (s. 63–72). Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.
• Szmagalski, J. (2007). Metody pracy socjalnej w kontekście funkcji prakseologicznej pedagogiki społecznej. E. Marynowicz-Hetka. Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. T. 1 (s. 410–415). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Tarnowski, J. (1993). Jak wychowywać?. Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej.
• Waga, L. (2012). Analiza porównawcza podstaw metodologicznych pedagogiki i pracy socjalnej. W R. Skrzyniarz, E. Smołka, S. Konefał (red.), U podstaw tożsamości pedagogiki. Wielowymiarowość – biografistyka – historia (s. 103–121). Wydawnictwo KUL.
• Wagner, A. (1998). Debata o pracy socjalnej/pedagogice społecznej – reprezentujemy homogeniczny czy heterogeniczny paradygmat naukowy?. W E. Marynowicz-Hetka, J. Piekarski, E. Cyrańska (red.), Pedagogika społeczna jako dyscyplina akademicka. Stan i perspektywy (s. 455–462). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Wiatrowski, Z. (2007). Pedagogika społeczna a inne obszary wiedzy naukowej. W E. Marynowicz-Hetka (red.), Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. T. 2 (s. 189–201). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wódz, K. (1998). Praca socjalna w środowisku zamieszkania. „Śląsk”.
• Wroczyński, R. (1979). Pedagogika społeczna. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Identifiers

DOI

10.15804/ve.2023.04.05

Biblioteka Nauki

29519497